Báo Thanh tra số 17 ngày 15/4/2014 đăng tải nội dung UBND huyện hàm Yên thừa nhận ban hành quyết định thu hồi đất trái thẩm quyền đối với HTX Thủ công nghiệp Hợp Thành.

>> Chính quyền thừa nhận sai, quyền lợi của người dân ai trả?

Luật sư Đào Xuân Thân cho rằng, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Tuyên Quang kết luận việc thu hồi đất là trái thẩm quyền và không đủ cơ sở để áp dụng Điều 14 Luật Đất đai năm 1987 về các trường hợp Nhà nước thu hồi đất. Sau đó, ngày 12/8/2013, UBND huyện Hàm Yên ban hành Quyết định số 485/QĐ-UBND hủy bỏ Quyết định số 266/QĐ-UB ngày 11/12/1992. Như vậy, có thể khẳng định UBND huyện Hàm Yên đã nhận ra sai phạm sau hơn 20 năm. Nếu việc khiếu nại của các xã viên HTX từ năm 1993 đến nay mới được giải quyết cho thấy sự tác trách và yếu kém của nhiều khóa lãnh đạo thuộc UBND huyện Hàm Yên. Cần xem lại trách nhiệm của UBND huyện Hàm Yên, Phòng TN&MT huyện và Thanh tra huyện.

+ Trong vụ việc này, cơ sở pháp lý nào bảo vệ quyền lợi được bồi thường của người dân, thưa ông?

- Chúng ta đã ban hành Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009 (Luật TNBT), theo đó, người bị thiệt hại có quyền yêu cầu cơ quan có trách nhiệm bồi thường giải quyết việc bồi thường khi có văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi của người thi hành công vụ là trái pháp luật (khoản 1, Điều 4 Luật TNBT).

Xin nói thêm rằng, văn bản xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ là quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo hoặc bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng (khoản 3, Điều 3 Luật TNBT).

Trong nội dung Báo Thanh tra nêu, tôi chưa thấy đề cập đến văn bản này, đây cũng là văn bản giúp người dân lấy lại quyền lợi chính đáng của mình.

+ Vậy, trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước ra sao?

- Việc hủy Quyết định 266/QĐ-UB có thể xem là căn cứ để khẳng định tại thời điểm năm 1992 UBND huyện Hàm Yên ra Quyết định thu hồi đất số 226/QĐ-UB là hành vi trái luật của người thi hành công vụ (người ký quyết định) gây ra.

Áp dụng quy định tại khoản 8, Điều 13 Luật TNBT thì hành vi này thuộc phạm vi bồi thường trong hoạt động quản lý hành chính. Theo khoản 1, Điều 14 Luật TNBT thì cơ quan hành chính trực tiếp quản lý người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại là cơ quan có trách nhiệm bồi thường. Như vậy, UBND huyện Hàm Yên là cơ quan có trách nhiệm bồi thường. Phòng TN&MT huyện, Thanh tra huyện chỉ là cơ quan chuyên môn giúp việc thuộc UBND huyện Hàm Yên nên là trách nhiệm nội bộ của UBND.

+ Theo ông, giá trị bồi thường sẽ tính như thế nào?

- Muốn tính được giá trị bồi thường đầu tiên chúng ta phải liệt kê được các thiệt hại. Ở đây có thể kể ra bao gồm: Định giá tài sản trên đất, giá trị hao mòn, tiêu hao, quyền sử dụng đất, các chi phí liên quan đến việc đi lại khiếu kiện, thiệt hại về sức khỏe do hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra…

Tại Điều 18 Luật TNBT quy định rõ: Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu bồi thường, cơ quan có trách nhiệm bồi thường (UBND huyện Hàm Yên) phải hoàn thành việc xác minh thiệt hại để làm căn cứ xác định mức bồi thường; trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn xác minh thiệt hại có thể kéo dài nhưng không quá 40 ngày.

Căn cứ vào tính chất, nội dung của vụ việc, UBND huyện Hàm Yên có thể tổ chức việc định giá tài sản, giám định thiệt hại về tài sản, giám định thiệt hại về sức khoẻ hoặc lấy ý kiến của các cơ quan có liên quan về việc giải quyết bồi thường. Chi phí định giá, giám định được bảo đảm từ ngân sách Nhà nước.

Trường hợp người bị thiệt hại không đồng ý với kết quả định giá, giám định mà yêu cầu định giá, giám định lại và được UBND huyện Hàm Yên đồng ý thì chi phí định giá, giám định lại do người bị thiệt hại chi trả, trừ trường hợp kết quả định giá, giám định chứng minh yêu cầu định giá, giám định lại là có căn cứ.

+ Người dân cần làm gì để lấy lại quyền lợi đã mất của mình?

- Người dân có quyền yêu cầu UBND huyện Hàm Yên bồi thường, các xã viên có thể thương lượng hoặc nhờ đại diện hợp pháp tiến hành thương lượng việc bồi thường. Việc thương lượng này phải lập biên bản theo quy định của pháp luật bởi đây sẽ là căn cứ giải quyết bồi thường sau này.

Trong trường hợp không đạt được đồng thuận hoặc không muốn thương lượng, các xã viên có thể khởi kiện vụ án hành chính ra tòa án nhân dân huyện Hàm Yên. Thủ tục giải quyết yêu cầu bồi thường tại Toà án được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

+ Xin cám ơn luật sư!

Thế Lữ