Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: PH

Khôi phục quyền lợi cho 13.617 công dân

Theo đánh giá của TTCP, giai đoạn từ 2012 - 2016, tình hình KN, TC của công dân có xu hướng giảm so với những giai đoạn trước, số đơn KN, TC giảm 54,6%; số vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính giảm 39,3%. Tuy nhiên, tình hình KN, TC vẫn diễn biến phức tạp và gay gắt ở một số địa phương, nhất là những thời điểm diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng như Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Đặc biệt, tình hình khiếu kiện đông người tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, khó lường có đoàn lên tới vài trăm người với thái độ bức xúc, gay gắt, nhiều lần tập trung lên Trung ương. Các đoàn công dân khiếu kiện đông người có sự liên kết với nhau, tổ chức chặt chẽ và được sự ủng hộ lương thực, tiền của một số tổ chức tự phát. Đáng lo ngại là KN, TC đang bị kẻ xấu lợi dụng kích động, xuyên tạc, bôi xấu, đe dọa và ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, tác động tiêu cực vào tâm lý của cán bộ, nhân dân.

Tuy nhiên, từ khi Luật KN, Luật TC ra đời và có hiệu lực, đến nay sau 4 năm thực hiện kết quả giải quyết KN, TC cho thấy, về tiếp nhận đơn thư KN, TC, các cơ quan hành chính Nhà nước đã tiếp nhận, xử lý 386.572 đơn KN, TC với 268.225 vụ việc. Các cơ quan hành chính Nhà nước giải quyết 199.567/237.168 vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền. Qua giải quyết đã thu hồi về cho Nhà nước gần 860,7 tỷ đồng, 316ha đất; khôi phục quyền lợi cho 13.617 công dân với số tiền 512 tỷ đồng và 418,6ha đất; kiến nghị xử lý hành chính 2.519 người; chuyển cơ quan điều tra 205 với 188 người.

Đạt được kết quả trên là do các bộ, ngành, địa phương đã  kịp thời triển khai thực hiện Luật KN, Luật TC, gắn với việc thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và TTCP về công tác giải quyết KN, TC; bằng sự kết hợp đồng bộ các giải pháp, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, công tác giải quyết KN, TC; đã quan tâm giải quyết theo thẩm quyền các vụ KN, TC ngay tại cơ sở; tập trung rà soát, giải quyết vụ việc đông người, phức tạp. Nhiều địa phương, người đứng đầu đã chỉ đạo sát sao giải quyết các vụ phức tạp, tồn đọng. 

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về KN, TC; tích cực triển khai thực hiện Đề án “Tiếp tục tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về KN, TC ở xã, phường, thị trấn giai đoạn 2013 - 2016”. 

Việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KN, TC phức tạp, tồn đọng, kéo dài theo Kế hoạch 1130 và Kế hoạch số 2100 của TTCP được các cấp, các ngành tích cực phối hợp thực hiện nên đã giải quyết dứt điểm được nhiều vụ việc.

Tiếp tục phát hiện, khắc phục những hạn chế, tồn tại 

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, theo TTCP, ngành Thanh tra tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 14 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC; người có thẩm quyền, trách nhiệm phải nắm chắc tình hình, chủ động giải quyết kịp thời đúng pháp luật các vụ việc KN, TC; xác định nguyên nhân phát sinh KN, TC; nâng cao chất lượng và kịp thời giải quyết các vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền mới phát sinh.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: PH

Tổ chức tốt công tác tiếp công dân, triển khai thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp công dân định kỳ, thường xuyên và đột xuất theo quy định của pháp luật. Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chủ tịch UBND các cấp, thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước, người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải bố trí thời gian tiếp công dân, trực tiếp gặp và đối thoại với công dân, kịp thời giải quyết đúng chính sách, pháp luật các vụ việc KN, TC.

UBND các cấp chủ động rà soát, nắm tình hình, kịp thời phát hiện và có giải pháp xử lý các trường hợp khiếu kiện đông người, vượt cấp ngay tại cơ sở, hạn chế tối đa KN đông người, vượt cấp. Khi công dân tập trung KN, TC đông người ở các cơ quan Trung ương, chủ tịch UBND tỉnh, TP có người KN, TC phải phân công lãnh đạo và công chức có thẩm quyền phối hợp với Ban Tiếp công dân Trung ương, Bộ Công an và các cơ quan chức năng bàn biện pháp giải quyết, đưa công dân về địa phương để giải quyết; không để công dân tập trung gây mất an ninh, trật tự công cộng, nhất là trong thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước.

Đối với các vụ việc KN, TC đông người, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm thì chủ tịch UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương phải trực tiếp chỉ đạo, phân công trách nhiệm cho cơ quan tham mưu tiến hành kiểm tra, rà soát, tổ chức đối thoại và thống nhất phương án giải quyết, sau đó xem xét, ra quyết định giải quyết và công khai quyết định giải quyết, tổ chức thực hiện triệt để quyết định giải quyết...

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tham gia thảo luận về thực tiễn tổ chức đối thoại trong giải quyết KN và đề xuất hoàn thiện quy định về đối thoại; việc xem xét giải quyết lại các vụ việc đã có quyết định giải quyết KN có hiệu lực pháp luật; phối hợp trong công tác giải quyết KN, TC tại địa phương; những kinh nghiệm trong theo dõi đôn đốc việc thực hiện các quyết định giải quyết KN có hiệu lực pháp luật; thanh tra trách nhiệm việc thực hiện quy định pháp luật về KN, TC gắn với thanh tra công vụ; đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật về KN, TC hay thực trạng và kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết KN, TC về đất đai; kinh nghiệm và đề xuất trong việc nâng cao hiệu quả giải quyết KN về đất đai.

Phát biểu kết luận, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Thanh đánh giá cao các ý kiến tham gia thảo luận tại Hội nghị. Theo Phó Tổng Thanh tra, đây sẽ là căn cứ trình Quốc hội sớm sửa đổi, bổ sung những mặt còn hạn chế. 

Qua thực tiễn thực hiện 4 năm qua cho thấy Luật KN, Luật TC đã cơ bản giải quyết tốt tình hình KN, TC của công dân, giữ vững ổn định, góp phần giữ vững kinh tế xã hội địa phương và bộ ngành. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn nhiều hạn chế so với các luật khác, cần phải có những tham mưu sửa đổi, bổ sung. 

“Trước hết, cần phải nhìn nhận những mặt hạn chế, yếu kém để tham mưu sửa đổi bổ sung; khẩn trương tích cực tham mưu chỉnh sửa bổ sung những nội dung còn thiếu trong 2 đạo luật. Trong thời gian tới, vẫn phải thực hiện theo đúng quy định, trong quá trình thực hiện, đối với những nội dung chưa có quy định cụ thể, nếu có vấn đề bức xúc, thì phải có hình thức khác về mặt văn bản, tham mưu TTCP để được hướng dẫn thực hiện”, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh.

Theo Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Thanh, giải quyết khiếu kiện nền hành chính thì tòa án là cao nhất. Tòa án cần ra phán quyết cuối cùng, đây là điều cần hướng tới. Do vậy, trong KN, TC, cần phải kiến nghị sửa đổi theo 3 hướng: Từ nguồn tin của người dân; giữ trật tự hành chính và trật tự an toàn xã hội; và giữ lành mạnh, có những quy định cụ thể, tránh tình trạng lợi dụng KNT,C. Tuy nhiên, sửa thế nào cũng phải theo hướng bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân; vị thế của người dân trong 1 chu trình KN không thể xấu hơn; nếu 1 vụ việc đã được làm gọn từ đầu thì không phải xem xét lại.

Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Thanh mong muốn bộ, ngành, địa phương cùng TTCP tiến hành cải cách lần 3 pháp luật về KN, TC để có pháp luật hoàn chỉnh góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự. Về phía TTCP sẽ tham mưu Chính phủ trình Quốc hội hoàn thiện sớm nhất các quy định của pháp luật về KN, TC.

Phương Hiếu