(Thanh tra) - Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Thanh tra Chính phủ vừa có Báo cáo số 1487/BC-TTCP gửi Chính phủ, về việc tiếp thu, giải trình ý kiến thành viên Chính phủ đối với dự thảo Nghị định quy định về hoạt động kiểm tra chuyên ngành.
Đây là văn bản pháp luật quan trọng nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật Thanh tra năm 2025, góp phần hoàn thiện thể chế kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong quản lý Nhà nước, đồng thời tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, bảo đảm không chồng chéo với hoạt động thanh tra, kiểm toán.
25/25 thành viên Chính phủ đồng ý thông qua dự thảo
Dự thảo Nghị định đã được Thanh tra Chính phủ chủ trì xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn, với sự phối hợp của Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan. Ngày 18/7/2025, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 6675/VPCP-V.1 thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, yêu cầu Thanh tra Chính phủ tiếp thu đầy đủ ý kiến các thành viên Chính phủ để hoàn thiện dự thảo.
Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, đã có 25/25 thành viên Chính phủ tham gia cho ý kiến, trong đó 25/25 ý kiến đồng ý thông qua dự thảo Nghị định. Có 9 thành viên góp ý cụ thể vào một số nội dung nhằm tiếp tục hoàn thiện, bảo đảm tính khả thi và đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành.
Rà soát kỹ lưỡng việc phân cấp, phân quyền và cắt giảm thủ tục hành chính
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc “phân cấp, phân quyền triệt để và cắt giảm thủ tục hành chính tối đa”, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành rà soát toàn bộ dự thảo Nghị định.
Về phân cấp, phân quyền, dự thảo Nghị định quy định rõ: (1) Chính phủ giao Tổng Thanh tra Chính phủ hướng dẫn thi hành Nghị định; (2) Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ ban hành quy trình kiểm tra chuyên ngành phù hợp yêu cầu quản lý Nhà nước của ngành, lĩnh vực; giao người đứng đầu đơn vị thuộc bộ thực hiện kiểm tra chuyên ngành đối với tổ chức, cá nhân trong phạm vi được giao quản lý; (3) Chủ tịch UBND các cấp giao người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND tổ chức thực hiện kiểm tra chuyên ngành trong lĩnh vực được phân công quản lý.
Về thủ tục hành chính, Bộ Tư pháp đã thẩm định và khẳng định tại Báo cáo số 285/BCTĐ-BTP ngày 27/6/2025 rằng “dự thảo Nghị định không phát sinh thủ tục hành chính mới”, bảo đảm mục tiêu cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp
Báo cáo cũng cho biết, Thanh tra Chính phủ đã tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của thành viên Chính phủ. Trong đó có nhiều nội dung được chỉnh lý cụ thể:
Về phạm vi điều chỉnh, tiếp thu ý kiến của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, dự thảo Nghị định đã sửa đổi Điều 1 theo hướng bao quát hơn, quy định rõ: “Nghị định này quy định về hoạt động kiểm tra chuyên ngành”.
Về đối tượng kiểm tra, một số ý kiến đề nghị loại bỏ “hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh” ra khỏi phạm vi điều chỉnh tại khoản 6, Điều 4. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ đề nghị giữ nguyên như dự thảo nhằm bảo đảm sự đồng bộ với pháp luật hiện hành về quản lý thuế, đăng ký kinh doanh và thực tiễn quản lý.
Về quy trình kiểm tra và xử lý sau kiểm tra, Thanh tra Chính phủ đã bổ sung, hoàn thiện quy định về: (1) Khái niệm “vi phạm pháp luật quả tang” để thống nhất cách hiểu, tránh lúng túng trong thực thi; (2) Thẩm quyền yêu cầu, đề nghị cơ quan thanh tra có thẩm quyền tiến hành thanh tra khi phát hiện dấu hiệu vi phạm vượt thẩm quyền kiểm tra; (3) Văn bản yêu cầu đối tượng kiểm tra chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế sau kiểm tra; (4) Cách xử lý đối với hành vi vi phạm nghĩa vụ của đối tượng kiểm tra, bổ sung rõ trách nhiệm của các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong việc ban hành quy trình kiểm tra chuyên ngành.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng đã rà soát, chỉnh lý kỹ thuật toàn văn dự thảo, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với Luật Thanh tra năm 2025 và các quy định pháp luật có liên quan.
Sẵn sàng trình Chính phủ ban hành
Việc xây dựng Nghị định lần này là một bước cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Chính phủ về hoàn thiện thể chế kiểm tra, bảo đảm hoạt động kiểm tra chuyên ngành đi vào nền nếp, đúng trọng tâm, đúng đối tượng, không gây phiền hà cho doanh nghiệp và người dân, không chồng chéo với thanh tra, kiểm toán.
Trên cơ sở tiếp thu đầy đủ ý kiến thành viên Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã hoàn thiện dự thảo Nghị định, trình Chính phủ xem xét, ban hành trong thời gian tới.
