Thanh tra Bộ Y tế làm việc với Sở Y tế tỉnh Phú Thọ về công tác đảm bảo việc thực thi các quy định pháp luật trong lĩnh vực y tế.

Ngay từ những ngày đầu sau Cách mạng tháng Tám, khi nước ta giành được độc lập, ngành Y tế đã được giao nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Để đáp ứng yêu cầu này, Chính phủ đã quyết định thành lập Ban Thanh tra thuộc Bộ Y tế vào năm 1964, theo Quyết định số 138/CP của Thủ tướng Phạm Văn Đồng.

Nhiệm vụ của Ban Thanh tra là thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các chính sách, pháp luật và nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị, cá nhân trong lĩnh vực y tế. Từ đó đến nay, công tác thanh tra y tế đã có những bước phát triển vượt bậc, không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng. Các Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng đã thiết lập các phòng thanh tra để đảm bảo công tác thanh tra được thực hiện hiệu quả ở tất cả các cấp.  

Qua hơn 60 năm phát triển, Thanh tra Bộ Y tế đã có những đóng góp quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về y tế, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và bảo vệ quyền lợi của người dân.

Thanh tra Bộ Y tế không chỉ thực hiện các nhiệm vụ thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, mà còn tham mưu cho Bộ Y tế trong các hoạt động về phòng chống tham nhũng, kiểm soát tài sản, thu nhập, và xây dựng các quy trình, kế hoạch thanh tra có trọng tâm, trọng điểm.

Cán bộ Thanh tra Bộ Y tế thực hiện nhiệm vụ thanh tra tại các đơn vị cơ sở của ngành y tế

Hệ thống Thanh tra y tế đã góp phần quan trọng trong việc hoàn thiện và bổ sung các văn bản pháp lý liên quan đến ngành y tế, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thanh tra và xử lý vi phạm. Các cuộc thanh tra luôn được thực hiện tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật và bám sát các vấn đề nổi cộm trong ngành như: an toàn thực phẩm, y tế dự phòng, khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế, dược phẩm, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế.  

Mặc dù có nhiều thành tựu, công tác thanh tra y tế cũng gặp phải không ít khó khăn và thách thức trong bối cảnh xã hội phát triển nhanh chóng. Một trong những thách thức lớn là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về y tế và thanh tra chưa hoàn chỉnh, hoặc chưa theo kịp thực tiễn, gây khó khăn trong công tác quản lý và xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, trình độ hiểu biết pháp luật về y tế của một số cán bộ trong ngành cũng như ý thức chấp hành pháp luật của một số cơ quan, tổ chức và người dân còn chưa cao. Điều này dẫn đến việc chưa thể phát hiện kịp thời hoặc xử lý triệt để các vi phạm, làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác quản lý nhà nước về y tế.

Hơn nữa, mặc dù lực lượng cán bộ thanh tra đã được tăng cường, nhưng việc luân chuyển và thay đổi cán bộ cũng tạo ra những hạn chế về mặt chất lượng công tác. Kinh phí bảo đảm cho hoạt động thanh tra còn thiếu, trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra chưa đáp ứng được yêu cầu công tác quản lý trong bối cảnh xã hội phát triển mạnh mẽ.

Để giải quyết các khó khăn và thách thức hiện nay, Thanh tra Bộ Y tế đã đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác thanh tra trong ngành y tế. Một trong những giải pháp quan trọng là đổi mới phương thức lãnh đạo và chỉ đạo. Cụ thể, từ giai đoạn chuẩn bị thanh tra đến kết thúc cuộc thanh tra, cần đảm bảo tiến độ và chất lượng, tuân thủ đúng các quy định pháp luật và không để xảy ra vi phạm trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức pháp luật cho xã hội và cán bộ y tế là cần thiết để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, từ đó giảm thiểu các vi phạm trong công tác quản lý nhà nước về y tế.

Việc kiện toàn hệ thống tổ chức, bổ sung cán bộ và tăng cường cơ sở vật chất cũng cần được chú trọng để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác thanh tra. Đồng thời, công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ thanh tra cũng là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Thanh tra Bộ Y tế tích cực phối hợp liên ngành, tránh sự chồng chéo giữa các cơ quan thanh tra và kiểm tra, đồng thời nâng cao sự phối hợp với các tổ chức liên quan để làm tốt công tác giám sát, xử lý vi phạm.

Cán bộ Thanh tra Bộ Y tế thực hiện thanh tra chuyên ngành đối với công tác đảm bảo việc thực thi các quy định pháp luật trong lĩnh vực y tế.

Trong những năm tới, Thanh tra Bộ Y tế sẽ tiếp tục là đơn vị chủ chốt trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm chấn chỉnh, xử lý sớm các sai phạm góp phần tăng cường công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt, từ khi Luật Thanh tra năm 2022 có hiệu lực, hệ thống thanh tra y tế sẽ phải nỗ lực hơn nữa để thực hiện nhiệm vụ, bao gồm cả thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành và tiếp tục xây dựng các quy trình giám định tư pháp, định giá tài sản trong tố tụng hình sự. Điều này đòi hỏi Thanh tra Bộ Y tế phải không ngừng cải tiến quy trình, phương thức hoạt động để đảm bảo hiệu quả công tác thanh tra trong lĩnh vực y tế.

Thanh tra Bộ Y tế cũng sẽ chú trọng việc xây dựng chương trình thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm, đồng thời đẩy mạnh công tác phòng ngừa sai phạm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Hệ thống thanh tra y tế sẽ tiếp tục phát huy truyền thống và những thành tựu đã đạt được, đóng góp tích cực vào công tác quản lý nhà nước về y tế, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Trong 60 năm qua, Thanh tra Bộ Y tế đã có những đóng góp to lớn vào sự phát triển của ngành y tế, bảo vệ quyền lợi của người dân và đảm bảo chất lượng công tác quản lý nhà nước về y tế. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng với sự đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường công tác đào tạo và phối hợp liên ngành, Thanh tra Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó, đóng góp vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, xây dựng một xã hội khỏe mạnh, phát triển bền vững.