Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Chiến Bình và Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lê Văn Thi tiếp công dân tại TP. Rạch Giá.

Chủ trương đúng, cách làm phù hợp

Là địa phương thực hiện tốt Kế hoạch số 1130/KH-TTCP trên cơ sở tạo được sự đồng thuận giữa công dân và các cơ quan chức năng, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Tây Ninh đã thẳng thắn cho rằng: Năm 2013, tình hình khiếu nại của công dân trên địa bàn Tây Ninh giảm nhiệt là nhờ Kế hoạch số 1130/KH-TTCP. Nhân dân càng thêm tin tưởng vào chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước mà cụ thể là Thông báo kết luận số 130-TB/TW ngày 10/01/2008 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 09/CT-TW ngày 06/3/2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chỉ thị 14/CT-TTg ngày 18/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ được Thanh tra Chính phủ cụ thể hóa bằng Kế hoạch số 1130/KH-TTCP với những bước đi bài bản để rà soát và thống nhất hướng giải quyết 528 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài.

Còn đối với Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long Đặng Thị Ngọc Thịnh thì cách làm mới được Thanh tra Chính phủ hướng dẫn cho các cơ quan chức năng là phải rà soát từng vụ việc trước khi tiến hành đối thoại với công dân có sự tham gia của lãnh đạo nhiều cơ quan chuyên môn, cơ quan dân cử đã tạo ra sự chuyển biến mới trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nhiều vụ việc được giải quyết thấu lý đạt tình gắn với hòa giải từ cơ sở đã giúp người dân hiểu để chấp hành hướng giải quyết, hạn chế hiện tượng tiếp khiếu, giúp ổn định an ninh trật tự địa phương.

Đánh giá về hiệu quả mà Kế hoạch số 1130/KH-TTCP mang lại, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lê Văn Thi cho biết: Hình thức lãnh đạo Thanh tra Chính phủ cùng tiếp công dân ngay tại cơ sở để nghe công dân trình bày cũng như nghe giải thích của UBND tỉnh, các Sở, ngành để cùng thống nhất hướng giải quyết đối với nhiều vụ việc khiếu nại về nhà đất có yếu tố lịch sự diễn biến phức tạp là cách làm phù hợp để hạn chế việc tiếp khiếu. Qua đó, bản chất khách quan của vụ việc sẽ được làm rõ, người dân hiểu đúng, hiểu đủ hơn về pháp luật, cán bộ công chức có thêm nhiều kinh nghiệm hay để có thể giải quyết tốt hơn các trường hợp khiếu nại khác.

Nhìn nhận ở phạm vi cả nước, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Chu Phạm Ngọc Hiển ghi nhận sự phối hợp tốt giữa nhiều Bộ, ngành, địa phương trong thực hiện Kế hoạch số 1130/KH-TTCP để thống nhất quan điểm giải quyết 528 vụ việc theo hướng đúng pháp luật, tôn trọng lịch sử, chú ý đến quyền lợi hợp pháp của công dân. Đặc biệt, quá trình rà soát đã có nhiều vụ việc được giải quyết nhanh chóng nhờ hòa giải từ cơ sở dù trước đó đã có nhiều cấp, nhiều ngành tham gia xử lý nhưng không dứt điểm.

Tín hiệu vui từ thực tiễn

Mùa Xuân này, 47 hộ dân tổ 62, phường 3, quận Gò Vấp sẽ đón một năm mới Giáp Ngọ 2014 trong niềm tin tràn đầy khi biết được lãnh đạo Thanh tra Chính phủ đôn đốc các Sở, ngành giải quyết vụ khiếu nại hơn 10 năm qua về đền bù giải tỏa tại DA đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài theo đúng quy trình của Kế hoạch số 1130/KH-TTCP. Đại diện cho 47 hộ dân là những gia đình có truyền thống cách mạng, anh Mạc Nguyên Chung vui mừng chia sẻ rằng: “Niềm tin vào Đảng và Nhà nước đã trở lại với nhân dân kể từ khi được Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Chiến Bình tiếp và lắng nghe những bức xúc của các hộ dân liên quan đến cách làm không đúng pháp luật của một số cán bộ khi không thực hiện đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Kết luận số 158/KL-TTCP. Nếu như những năm trước đây, 47 hộ dân ngoài việc chấp hành đúng pháp luật về khiếu nại, họ chỉ thấp thỏm trong âu lo về chuyện liệu rằng, số phận nhà đất của mình có bị cưỡng chế giải tỏa bằng mọi giá hay không, thậm chí đã có thời điểm tình hình căng thẳng đến mức tưởng chừng như công dân từ đối thoại chuyển sang đối đầu với chính quyền, thì năm nay người dân đã an tâm đón Tết để chờ đợi phương án giải quyết đúng lý hợp tình”.

Tại Long An, năm 2013, Cục III đã tham mưu cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ trực tiếp gặp gỡ công dân để đối thoại đúng quy trình Kế hoạch số 1130/KH-TTCP trong không khí dân chủ, tôn trọng các chứng cứ mới, có nhiều người dân xúc động thổ lộ là: Họ khiếu nại vì danh dự chứ bao thiệt thòi của hàng chục năm đi xuôi đi ngược còn cao gấp nhiều lần giá trị nhà đất mà họ đang đòi trả lại. Cũng từng đó thời gian đến hôm nay có người mới được gặp những cán bộ lãnh đạo Thanh tra Chính phủ ngồi nghe công dân nói trong sự tôn trọng nên có được lần gặp gỡ này thì dù kết quả giải quyết khiếu nại có được hay không, có hộ dân vẫn vui lòng chấp nhận.

Liên quan đến quá trình thực hiện Kế hoạch số 1130/KH-TTCP, cũng có lúc có nơi vì tuân thủ chưa đầy đủ quy trình hướng dẫn của Tổng Thanh tra Chính phủ nên phát sinh việc công dân tiếp khiếu. Nhưng điều đặc biệt là việc tiếp khiếu không gay gắt mà chỉ là kiến nghị xem xét lại các chứng cứ, tình tiết để giải quyết đúng pháp luật trên cơ sở tôn trọng lịch sử. Như trường hợp bác Nguyễn Thị Khuê, cán bộ lão thành cách mạng, khiếu nại đòi quyền sở hữu tầng trệt nhà số 121 đường Lý Tự Trọng nhưng Bộ Xây dựng lại có thông báo chấm dứt thụ lý dù trước đó Thanh tra TP. Cần Thơ đã có báo cáo xác định khiếu nại của công dân là có cơ sở.

Từ những kết quả của Kế hoạch số 1130/KH-TTCP, để tiếp tục nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngày 19/9/2013, Thanh tra Chính phủ ban hành Kế hoạch số 2100/KH-TTCP để hướng dẫn kiểm tra, rà soát các vụ việc khác còn tồn đọng. Thông tin này đã được nhiều công dân đón nhận với niềm tin rằng, vụ việc của họ sẽ được giải quyết một cách công tâm. Từ Cà Mau, mảnh đất cuối trời Nam của đất nước, chị Dương Hoàng Quyên, một công dân đã nhiều năm khiếu nại về nhà đất tại phường 7 khẳng định, nếu các cơ quan chức năng thực hiện đúng quy trình như hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ, tăng cường đối thoại công khai với công dân thì mọi vụ việc khiếu nại dù phức tạp đến đâu cũng được giải quyết dứt điểm trên cơ sở đồng thuận của công dân.

Nhìn lại và đánh giá hiệu quả của công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo gắn với các kế hoạch của Thanh tra Chính phủ đã cho thấy, đối thoại và giải thích pháp luật cho người dân là cơ sở quan trọng để hạn chế tiếp khiếu. Cách làm này đã được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ khi chỉ đạo hoạt động năm 2014 của ngành Thanh tra là tăng cường đối thoại một cách chân thành, thẳng thắn, xây dựng đối với công dân.

Ngọc Tấn