Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh. Ảnh (chụp lại): Thảo Nguyên

Giải quyết khiếu nại, tố cáo còn đùn đẩy, né tránh

Theo Tổng Thanh tra, các vụ khiếu nại trong năm 2013, tất cả các chỉ số đều giảm. Khiếu nại đông người cũng giảm 30% so với năm 2012, nhưng tính chất rất gay gắt, phức tạp và người dân rất bức xúc.

Nguyên nhân một phần là do cơ chế chính sách dù đã thay đổi, bổ sung, điều chỉnh nhiều lần, nhưng hiện vẫn còn bất cập, chưa đảm bảo với yêu cầu thực tế. Công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức giải quyết khiếu nại, tố cáo một số nơi, một số trường hợp chưa quyết liệt, chưa đến nơi đến chốn, còn đùn đẩy, né tránh, chưa khách quan, công tâm.

Cùng với đó, là ý thức của người dân trong việc khiếu nại. Có những trường hợp đã giải quyết nhiều lần, nhiều cấp, nhiều ngành, thấu lý đạt tình nhưng người dân vẫn chưa đồng tình. Cộng với việc do kích động, người dân nghe theo đi khiếu nại đông người để gây áp lực cho chính quyền.

Tổng Thanh tra cho rằng, sắp tới phải xem xét lại cơ chế chính sách, nhất là trong lĩnh vực đất đai. Bên cạnh đó, các cấp chính quyền phải quan tâm hơn nữa, thể hiện trách nhiệm hơn nữa trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; phải chọn một số vụ việc, giải quyết dứt điểm đến nơi đến chốn cũng như phải xử lý nghiêm đối tượng cầm đầu, gây rối.

Tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật

Thống kê phân loại bước đầu năm 2013 có khoảng 60% khiếu nại sai, 50% tố cáo sai, trong đó chủ yếu là nội dung khiếu nại không đúng; khiếu nại sai thẩm quyền. 

“Bà con có tâm lý khiếu nại càng cao, hy vọng càng nhiều, được giải quyết nhanh, nhưng theo quy định pháp luật thì không phải như vậy mà phải giải quyết theo thẩm quyền. Trước hết việc khiếu nại phải giải quyết tại địa phương (xã), khi không được đồng thuận thì UBND cấp huyện, quận, TP trực thuộc tỉnh là cấp giải quyết khiếu nại lần đầu. Chủ tịch UBND tỉnh, TP giải quyết lần 2 là lần cuối cùng. Nếu trong trường hợp mà Chủ tịch UBND tỉnh, TP giải quyết lần 1 thì Bộ trưởng chuyên ngành giải quyết lần 2 theo thẩm quyền”, Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh giải thích. 

Nhằm hạn chế đến mức thấp nhất khiếu nại sai, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật để người dân hiểu được việc khiếu nại như thế nào, quyền nghĩa vụ, thẩm quyền, nội dung. “Khiếu nại sai cơ quan Nhà nước không giải quyết được, người dân cũng không được gì, lại mất thời gian, tốn kém”, Tổng Thanh tra khẳng định. 

Luật Tiếp công dân “chặn” những nhiêu khê, phiền hà

Liên quan đến việc tồn đọng đơn thư khiếu nại, tố cáo, Tổng Thanh tra chia sẻ những tâm tư, sự trông đợi của người khiếu nại. “Có những vụ việc kéo dài đến trên 30 năm. Trước tình hình đó, năm 2012, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Kế hoạch 1130 để giải quyết những vụ tồn đọng phức tạp kéo dài”.

Qua hơn 1 năm rà soát, phân loại, giải quyết những vụ việc tồn đọng phức tạp kéo dài, đến nay đã giải quyết được trên 90% vụ việc. Sau khi giải quyết, có thể nói rằng sự tin tưởng, hy vọng, đồng tình của người dân rất cao. Từ thực tiễn đó, Thanh tra Chính phủ xem xét thấy vẫn còn một số vụ việc tồn đọng, cho nên đã ban hành Kế hoạch 2100 để tiếp tục giải quyết những tồn đọng kéo dài.

Tổng Thanh tra cũng cho biết, Luật Tiếp công dân mới sẽ giải quyết được những vấn đề người dân quan tâm. Cụ thể, có thể giảm bớt nhiêu khê, phiền hà về mặt thời gian. Luật lần này còn quy định cả hệ thống chính trị, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải trực tiếp tiếp công dân; quy định rõ vai trò của người đứng đầu trong việc tiếp công dân định kỳ, những điều cấm cán bộ tiếp công dân được làm; đồng thời quy định nghĩa vụ, trách nhiệm, quyền lợi người đi khiếu nại.

“Có thể nói, luật đã có nhiều điểm mới, có giá trị pháp lý rất cao để bảo đảm việc tiếp công dân đi vào nề nếp, có hiệu quả”, Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh nhấn mạnh.

Thảo Nguyên