Cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất tỉnh đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính tại cơ sở. Ảnh: Hoa Mai

Thủ tục, quy trình để có được quyền sở hữu đối với GCNQSDĐ của các tổ chức, cá nhân luôn là vấn đề “nóng bỏng” và mang tính thời sự của nhân dân, có thời điểm trở thành bức xúc trong nhân dân, là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những tranh chấp, khiếu nại phức tạp, kéo dài ở nhiều địa phương, cơ sở.

Thực hiện kế hoạch chỉ đạo của UBND tỉnh về nội dung giải quyết tồn đọng việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất cho hộ gia đình, cá nhân từ 1/1/2022 đến 31/12/2022, Sở TN&MT đã có báo cáo trong đó đề cập đến những tồn tại, hạn chế dẫn đến quá trình xử lý, giải quyết có những tồn động kéo dài, đồng thời tham mưu như phương án tháo gỡ.

Những tồn tại được chỉ ra đó là tỷ lệ cấp GCNQSDĐ lần đầu đối với các trường hợp cần giải quyết tồn đọng tại các địa phương còn thấp so với các tiêu chí đề ra; một số dự án khu đô thị chưa phối hợp hoặc phối hợp không tốt với cơ quan thẩm quyền trong việc làm hồ sơ, thủ tục; việc lập đoàn thanh kiểm tra xác minh đối với những trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền về nội dung thực hiện nghĩa vụ tài chính của người dân chưa được thực hiện, hoặc mới được thực hiện nay chưa có kết quả.

Nguyên nhân của thực trạng này là tại một số địa phương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giao đã chưa quyết liệt, trách nhiệm; năng lực chuyên môn, ý thức trách nhiệm của một số cán bộ cấp xã, huyện chưa cao, chưa đáp ứng nhu cầu; sự biến động do luân chuyển, điều động cán bộ, công chức được giao trong công tác địa chính, đất đai; quá trình tiếp nhận hồ sơ không thực hiện phiếu hẹn gây kéo dài, bức xúc cho nhân dân...

Người dân xã Châu Bình, huyện Qùy Châu phản ánh đến thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ sau khi thu hồi đất thực hiện dự án trên địa bàn. Ảnh: XT

Nhằm tăng cường trách nhiệm cán bộ, cơ quan thẩm quyền trong công tác cấp GCNQSDĐ trên địa bàn toàn tỉnh, Sở TN&MT bám sát chỉ đạo, rà soát tham mưu UBND tỉnh ban hành theo thẩm quyền, sửa đổi, bổ sung các quy định về cấp GCN, quy chế phối hợp trong việc thực hiện thủ tục hành chính về cấp GCN; tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo, đôn đốc giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc trong cấp GCN. Kịp thời hướng dẫn UBND cấp huyện giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo quy định trong quá trình thực hiện.

Trước đó, năm 2021, tỉnh đã ban hành Quyết định số 28/2021/QĐ-UBND ngày 17/9/2021 về cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trên địa bàn tỉnh. Đây là căn cứ quan trọng mang tính đột phá trong giải quyết các trường hợp tồn đọng trong cấp GCNQSDĐ mà cơ quan chuyên ngành tham mưu và tổ chức thực hiện.

Để tháo gỡ những vướng mắc, sớm giải quyết những tồn tại, hạn chế, một trong những yêu cầu đặt ra đó là tăng cường kiểm tra, giám sát, quản lý chỉ đạo, điều hành và chấn chỉnh việc tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh và hệ thống các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai ở các huyện, thành, thị; xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm, có hành vi gây khó khăn, phiền hà, sách nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức.

Thường xuyên rà soát, kiểm tra đối với những chủ đầu tư chậm tiến độ dự án, không thực hiện nghĩa vụ tài chính, không thực hiện kịp thời các thủ tục để cấp GCN cho người dân nhận chuyển nhượng; kiểm tra, phát hiện xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật khi chưa đủ điều kiện mua bán đất, nhà ở tại các dự án phát triển nhà ở.

Các địa phương chủ trì giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện thủ tục cấp GCN thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp huyện; chỉ đạo phòng TN&MT và chính quyền cấp xã rà soát, báo cáo thống kê số lượng hồ sơ tồn đọng, chưa thực hiện đăng ký đất đai và tiến hành cập nhật, chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu địa chính.

Cán bộ địa chính ở huyện Hưng Nguyên hướng dẫn các quy trình cấp GCNQSDĐ. Ảnh: XT

Theo ông Hoàng Quốc Việt, Giám đốc Sở TN&MT, trong năm 2023 ngành sẽ quan tâm, đề nghị các huyện, thành, thị tiếp tục xây dựng kế hoạch, giao nhiệm vụ cho các tổ chức, cá nhân có liên quan và giao chỉ tiêu cho UBND cấp xã giải quyết các trường hợp tồn đọng đã rà soát đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ. Thực hiện công bố, công khai các trường hợp không đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ theo kết quả rà soát, phân loại, trong đó đề nghị phải nêu rõ lý do đối với từng trường hợp cụ thể.

Chỉ đạo các đoàn thanh tra, kiểm tra tăng cường công tác kiểm tra, rà soát và đẩy nhanh tiến độ thực hiện, kịp thời có các kết luận về việc nộp tiền để sử dụng đất đối với các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền và đổi đất xây dựng nhà văn hóa; có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chuyên môn là Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện với UBND huyện, phòng chuyên môn và các xã, phường, thị trấn, công chức địa chính trong việc nâng cao trách nhiệm, thực hiện nhiệm vụ công vụ, đảm bảo đảm bảo đúng nghiệp vụ, chuyên môn cũng như chất lượng, đúng thời gian theo quy định.

Thực hiện việc kiểm tra, xác nhận hồ sơ cấp GCNQSDĐ đối với toàn bộ các trường hợp chưa được cấp, phân loại và chuyển hồ sơ về đơn vị tiếp nhận hồ sơ cấp huyện hoặc các chi nhánh để kiểm tra xử lý theo quy định.

Để đạt mục tiêu này, ngành đang cùng các địa phương chú trọng đến công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai dưới nhiều hình thức để người dân được nâng cao nhận thức về quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong việc đăng ký, cấp GCN; việc thực hiện thủ tục hành chính về cấp GCN của hộ gia đình, cá nhân.

Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn và các phòng chuyên môn nâng cao trách nhiệm, thực hiện nghiêm túc Quy chế phối hợp giữa Văn phòng Đăng ký đất đai, chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai đảm bảo chất lượng, đúng thời gian theo quy định.

Mặt khác, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 trong thủ tục hành chính về cấp GCN của hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai.

Nhiều huyện, thành, thị và cấp xã  của Nghệ An đã công khai văn bản, có đường dây nóng tiếp nhận phản ánh, kiến nghị trong quá trình cấp GCNQSDĐ. Ảnh: XT

Để công tác cấp GCNQSDĐ đi vào nền nếp, thực hiện công khai, minh bạch, ngăn ngừa, hạn chế các tiêu cực, ở nhiều huyện, thành, thị và cả cấp xã đã niêm yết công khai đường dây nóng tiếp nhận thông tin phản ánh, khó khăn, vướng mắc của công dân liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ lần đầu trên địa bàn.

Việc công khai các số điện thoại nhằm nắm bắt thông tin kịp thời, góp phần đảm bảo công tác quản lý Nhà nước về đất đai nói chung, trong đó có công tác cấp GCNQSDĐ lần đầu cho nhân dân trên địa bàn ngày càng được tăng cường, hiệu quả cao.