(Thanh tra) - Dự án Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi) do Bộ Công an xây dựng được đánh giá là phù hợp với tổ chức bộ máy sau tinh gọn theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số quốc gia theo tinh thần Nghị quyết 57.
Sau 5 năm thi hành Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước, công tác này đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
Tuy nhiên, tại các bộ, ngành, địa phương vẫn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay.
Số vụ lộ, mất bí mật Nhà nước vẫn ở mức cao, nhiều vụ có tính chất, mức độ, hậu quả nghiêm trọng, vi phạm pháp luật diễn ra khá phổ biến, nhất là trong việc soạn thảo, lưu giữ, truyền đưa tài liệu, sao, chụp, chuyển giao, xác định bí mật Nhà nước.
Đặc biệt, việc lộ thông tin, tài liệu bí mật Nhà hà nước liên quan đến chủ trương, đường lối của Đảng, đề án, phương án nhân sự trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18 về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã bị các thế lực phản động lợi dụng xuyên tạc, kích động, chống phá, tác động tiêu cực đến an ninh quốc gia.
Theo Chỉ thị số 32 ngày 21/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ, nguyên nhân của tình trạng trên chủ yếu là do thủ trưởng một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức, cán bộ, đảng viên còn chủ quan, xem nhẹ, truyền đưa tài liệu bí mật Nhà nước trên mạng máy tính không được mã hóa cơ yếu, cùng với sự lợi dụng khoa học công nghệ, tấn công mạng tinh vi của các thế lực thù địch.
Hiện nay, cả nước đang sắp xếp, tinh gọn, vận hành bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, chuyển đổi số quốc gia, đặt ra nhiều thách thức đối với công tác bảo vệ.
Cùng với đó, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia đòi hỏi công tác bảo vệ BMNN phải có sự điều chỉnh phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu bảo vệ nghiêm ngặt, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.
Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác bảo vệ bí mật Nhà nước trong tình hình mới.
Trong đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo công an các đơn vị chủ trì, phối hợp xây dựng Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi).
Mục tiêu là trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, bảo đảm tính chặt chẽ, phù hợp với tổ chức bộ máy mới sau sắp xếp, tinh gọn theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và phù hợp với chủ trương phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số quốc gia theo nội dung Nghị quyết số 57.
Hiện nay, Bộ Công an đã dự thảo xong Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước, trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến hoàn thiện.
Cụ thể, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung một số điều của luật hiện hành nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 57, Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, phục vụ triển khai Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp… bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Ngoài kế thừa 7 điều cơ bản của Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước hiện hành, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung 21 điều với một số nội dung cơ bản, quan trọng sau:
Mở rộng, cho phép soạn thảo, lưu giữ bí mật Nhà nước trên mạng máy tính là "mạng LAN độc lập" được thiết lập trong phạm vi trụ sở cơ quan, tổ chức, không phải mã hóa bằng mật mã cơ yếu, nhằm tháo gỡ triệt để vướng mắc và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia.
Bổ sung quy định cấm với hành vi sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo để xâm phạm bí mật Nhà nước, thể hiện sự ứng phó kịp thời với thách thức từ công nghệ mới.
Bổ sung thẩm quyền, trách nhiệm trong hoạt động bảo vệ đối với chính quyền cấp xã và một số cơ quan ở Trung ương tổ chức theo mô hình khu vực, phù hợp với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy.
Hoàn thiện các quy định về xử lý văn bản chứa nội dung bí mật Nhà nước trên môi trường điện tử, đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
Bãi bỏ các nội dung liên quan đến chức danh, tên đơn vị thuộc diện sáp nhập, giải thể sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy…
Tại phiên họp toàn thể lần thứ 3, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội để thẩm tra dự án luật này, các đại biểu đã bày tỏ sự nhất trí cao về sự cần thiết ban hành Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi) nhằm quán triệt, thực hiện và thể chế kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng về bảo vệ an ninh quốc gia, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới tư duy trong xây dựng, thi hành pháp luật.
Việc xây dựng Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi) được đánh giá là một bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc hoàn thiện thể chế pháp luật, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới, đặc biệt là trong kỷ nguyên của khoa học công nghệ và chuyển đổi số.
