(Thanh tra) - Ngân hàng Nhà nước vừa hoàn thiện hành lang pháp lý mới nhằm tăng cường hiệu lực kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng yếu kém. Những điều chỉnh này tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ cho quá trình xử lý, chuyển giao bắt buộc, đảm bảo an toàn hệ thống và kỷ luật tài chính.
Việc ban hành Thông tư số 07/2025/TT-NHNN ngày 06/6/2025 sửa đổi, bổ sung Thông tư số 39/2024/TT-NHNN quy định về kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kỳ vọng sẽ tăng cường hiệu quả kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng yếu kém, nhất là trong bối cảnh hệ thống ngân hàng đang đứng trước áp lực tái cấu trúc sâu rộng.
Kiểm soát đặc biệt: Công cụ tái cấu trúc
Trong lĩnh vực ngân hàng, "kiểm soát đặc biệt" được xem là biện pháp can thiệp hành chính cuối cùng trước khi một tổ chức tín dụng buộc phải tái cơ cấu hoặc giải thể. Để phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi, ban hành ngày 18/1/2024, có hiệu lực từ 1/7/2024), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 39 nhằm cập nhật toàn diện phạm vi điều chỉnh và chi tiết hóa các thủ tục nghiệp vụ liên quan.
Trọng tâm đáng chú ý trong Thông tư lần này là việc bổ sung quy định về ghi giảm vốn điều lệ trong trường hợp tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc, một bước tiến mạnh mẽ về pháp lý nhằm cụ thể hóa Điều 183 của Luật Các tổ chức tín dụng.
Ghi giảm vốn điều lệ: Biện pháp quyết liệt xử lý lỗ lũy kế
Theo quy định mới tại Điều 7a của Thông tư, trong vòng 10 ngày kể từ khi phương án chuyển giao bắt buộc được phê duyệt, ngân hàng thương mại phải hoàn tất việc xác định kết quả kinh doanh hợp nhất cho kỳ kế toán liên quan. Tiếp đó, trong 20 ngày, Ban kiểm soát đặc biệt sẽ hoàn tất việc xác định và báo cáo Ngân hàng Nhà nước kết quả này, ngay cả khi ngân hàng thương mại không hoàn thành việc xác định kết quả kinh doanh.
Nếu kết quả cho thấy lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ, Ngân hàng Nhà nước sẽ quyết định ghi giảm toàn bộ vốn điều lệ của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc để giảm lỗ lũy kế tương ứng.
Việc bổ sung quy định chi tiết về ghi giảm vốn điều lệ trong quá trình chuyển giao bắt buộc thể hiện quyết tâm của Ngân hàng Nhà nước trong việc xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém. Đây là một bước đi mạnh tay nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng lỗ lũy kế trầm trọng, là điều kiện tiên quyết để quá trình tái cơ cấu và chuyển giao được thực hiện hiệu quả, góp phần đảm bảo an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng
Thống nhất thuật ngữ, làm rõ vai trò pháp lý trong hệ thống
Một loạt điểm sửa đổi kỹ thuật khác trong Thông tư cũng cho thấy nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước trong việc đồng bộ hệ thống pháp luật và chuẩn hóa ngôn ngữ điều hành. Cụ thể, thay vì cụm từ “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương”, Thông tư chuyển sang sử dụng thống nhất là “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực”. Điều này phản ánh đúng mô hình tổ chức mới của ngành.
Tương tự, “Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng” được điều chỉnh thành “Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng” thể hiện rõ hơn cơ cấu tổ chức hiện tại.
Các thay đổi này tuy không tác động trực tiếp đến doanh nghiệp hoặc người dân, nhưng về mặt quản trị nhà nước lại có ý nghĩa lớn, giúp nâng cao tính hiệu lực và minh bạch trong quá trình xử lý rủi ro hệ thống.
Nhìn chung, việc sửa đổi, bổ sung Thông tư số 39/2024/TT-NHNN lần này đã góp phần hoàn thiện khung pháp lý cho quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, nhất là đối với những tổ chức tín dụng có nguy cơ mất khả năng thanh toán nghiêm trọng và tiềm ẩn rủi ro lan truyền ra toàn hệ thống.
Sự ra đời của Thông tư sửa đổi này mang ý nghĩa chiến lược, không chỉ củng cố hiệu lực quản lý nhà nước đối với hoạt động ngân hàng, mà còn là một bước tiến quan trọng trong tiến trình xử lý và tái cấu trúc toàn diện hệ thống tổ chức tín dụng tại Việt Nam.
