TS Phạm Thị Huệ trình bày kết quả nghiên cứu. Ảnh: TH

Trình bày kết quả nghiên cứu, TS Phạm Thị Huệ cho biết, đề tài được chia làm 3 chương.

Chương I: Những vấn đề chung về tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

Chương II: Thực trạng việc tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện, nhấn mạnh thực trạng lãnh đạo, chỉ đạo, phân công nhiệm vụ hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện; thực trạng việc theo dõi, đôn đốc, giám sát  việc thực hiện hoạt động này; thực trạng bố trí các nguồn lực đảm bảo thực hiện tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

Tại Chương II, Ban Chủ nhiệm đề tài đề cập đến những điểm mới của Luật Thanh tra 2022 về tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện và những vấn đề đạt ra cần tiếp tục hoàn thiện. Theo đó, tại Điều 30, Luật Thanh tra 2022, với việc bổ sung thêm chức năng quản lý Nhà nước về tiếp công dân, thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân đã quy định chức năng của thanh tra huyện trên tất cả các lĩnh vực công tác của ngành giống như Thanh tra tỉnh.

Trong lĩnh vực thanh tra, thanh tra huyện sẽ không chủ động trong xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra. Luật quy định nhiệm vụ của thanh tra huyện là xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra của thanh tra huyện, báo cáo chủ tịch UBND huyện xem xét, quyết định trước khi gửi Thanh tra tỉnh tổng hợp vào kế hoạch thanh tra của tỉnh. Sau khi thanh tra tỉnh tổng hợp, trình bày chủ tịch UBND tỉnh ban hành kế hoạch thanh tra chung của tỉnh thì thanh tra huyện có nhiệm vụ: tổ chức thực hiện nhiệm vụ của thanh tra huyện trong kế hoạch thanh tra của tỉnh.

“Về bản chất hoạt động, thanh tra huyện vẫn sẽ thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn này nếu nó được thực hiện trong kế hoạch thanh tra chung do chủ tịch UBND tỉnh ký. Ngoài ra, thanh tra huyện vẫn sẽ thực hiện nhiệm vụ khác do chủ tịch UBND huyện giao” - TS Phạm Thi Huệ nói.

Khi Luật Thanh tra năm 2022 có hiệu lực thi hành, việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra trực tiếp của thanh tra huyện có hai khả năng xảy ra: Khả năng thứ nhất là có thể giữ nguyên như hiện tại nếu dự thảo kế hoạch thanh tra ban đầu của họ gửi lên được thanh tra tỉnh giữ nguyên và đưa vào kế hoạch thanh tra chung của tỉnh. Khả năng thứ 2 là việc thực hiện nhiệm vụ quyền hạn của thanh tra huyện sẽ bị thu hẹp khi nội dung dự thảo kế hoạch thanh tra ban đầu của họ bị đưa ra khỏi kế hoạch thanh tra chung của tỉnh hoặc được lồng ghép vào là một phần trong kế hoạch thanh tra chung.

“Khi đó, thanh tra huyện hoặc không tổ chức thanh tra theo dự thảo kế hoạch ban đầu, hoặc sẽ tham gia một phần vào những cuộc thanh tra chung theo kế hoạch của tỉnh với tư cách thành viên đoàn thanh tra. Việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra trực tiếp của thanh tra huyện sẽ phụ thuộc nhiều hơn với thanh tra tỉnh và họ vẫn phải thực hiện nhiệm vụ thanh tra vụ việc khác khi được chủ tịch UBND huyện giao” - Ban Chủ nhiệm nói.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: TH

Bên cạnh đó, Luật Thanh tra 2022 đã khẳng định vai trò quan trọng của thanh tra huyện trong hoạt động tiếp công dân tại địa phương. Vấn đề đặt ra: Khi luật có hiệu lực, việc tổ chức hoạt động tiếp công dân ở cấp huyện sẽ thực hiện như thế nào? Ban tiếp công dân hiện tại được tổ chức và hoạt động theo Luật Tiếp công dân và Luật Tổ chức chính quyền địa phương nên sẽ không đương nhiên bị thay đổi bởi quy định của Luật Thanh tra 2022.

Theo Ban Chủ nhiệm, quy định của Luật Thanh tra 2022 chỉ là chính thức hóa một nhiệm vụ vốn được thanh tra huyện thực hiện trên thực tế chứ dường như chưa thể giải quyết được vấn đề căn cơ là hiệu quả công tác tiếp công dân tại địa phương.

Chương II: Định hướng, giải pháp đổi mới cách thức tổ chức nhằm nâng cao hiểu quả hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện. Trong chương này, Ban Chủ nhiệm đề tài nhấn mạnh duy trì tổ chức cơ quan thanh tra huyện để thực hiện hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC theo quy định của Luật Thanh tra 2022, giảm vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của chủ tịch UBND huyện đối với tổ chức hoạt động thanh tra ở huyện; tăng tính độc lập của cơ quan thanh tra cấp huyện trong tổ chức hoạt động thanh tra với cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp.

Cùng với đó là tổ chức hoạt động thanh tra theo khu vực, tổ chức hoạt động thanh tra khu vực sẽ  do thanh tra tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp cả về biên chế, con người, chuyên môn, nghiệp vụ. Về hoạt động thanh tra, thanh tra khu vực sẽ chuyển dần sang tập trung thanh tra, kiểm tra công vụ, việc thực hiện trách nhiệm thủ trưởng trong công tác quản lý Nhà nước.

Về giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động tiếp công dân, giải quyết KNTC cần quy định cụ thể về trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết KNTC của các phòng, ban chuyên môn cấp huyện; quy định trách nhiệm của cơ quan thanh tra huyện trong việc nhận đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của nhiều cơ quan, đơn vị, cá nhân hoặc đơn chưa rõ thuộc thẩm quyền của cơ quan, đơn vị, cá nhân nào.

Đặc biệt là không tổ chức hoạt động giải quyết KNTC ở cấp xã; các vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của chủ tịch UBND xã do chủ tịch UBND huyện giải quyết “bởi việc giải quyết KNTC ở cấp xã không mấy hiệu quả do sự am hiểu về pháp luật, trình độ chuyên môn của cán bộ cấp xã còn hạn chế;  giải quyết KN còn khá chủ quan, tùy tiện” - TS Huệ giải thích.

Cho ý kiến để hoàn thiện đề tài, các đại biểu tham dự đánh giá bố cục đề tài hợp lý; các luận điểm đưa ra phù hợp với mục tiêu nghiên cứu đề tài; nội dung các chương phong phú. Chương I đưa ra các khái niệm giải quyết mục tiêu đề tài. Chương 2 đã đánh giá được thực trạng tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện. Đặc biệt đã đưa ra được những điểm mới trong hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện quy định tại Luật Thanh tra 2022. Chương III, đề tài cũng đã đưa ra được định hướng, giải pháp đổi mới cách thức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

Để đề tài hoàn chỉnh, Ban Chủ nhiệm cần bổ sung thêm lý thuyết việc tổ chức thi hành pháp luật đặt ra ở Chương 1 để làm cơ sở cho việc đưa ra định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện ở Chương 3.

Ban Chủ nhiệm cần bổ sung vào phần lý do chọn đề tài, đưa ra những cơ sở rõ ràng nhất để cần thiết phải nghiên cứu tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.