Ảnh mang tính chất minh họa: Hoàng Minh

TAND Tối cao đã có Văn bản số 285/TANDTC-PC ngày 31/7/2025 về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ, thẩm quyền của các TAND.

Kể từ ngày 1/7/2025, các quy định mới về kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng trong các vụ án hành chính liên quan đến khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại về quản lý đất đai chính thức có hiệu lực.

Các quy định này được nêu rõ tại Điều 4, Điều 5 Nghị định số 151/2025/NĐ-CP và Điều 8 Nghị quyết số 01/2025/NQ-HĐTP, nhằm đảm bảo tính thống nhất và rõ ràng trong việc xác định người chịu trách nhiệm tố tụng khi thẩm quyền quản lý đất đai được chuyển giao từ UBND cấp huyện sang cấp tỉnh hoặc cấp xã.

Trường hợp thẩm quyền quản lý đất đai chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh

Trong các vụ án hành chính về khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp huyện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai mà lĩnh vực quản lý thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh, việc kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng được quy định như sau:

Trước ngày 1/7/2025, đối với các vụ án hành chính đã được Tòa án thụ lý (bao gồm sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm) và Chủ tịch UBND cấp huyện đã được đưa vào tham gia tố tụng với tư cách là người bị kiện, thì kể từ ngày 1/7/2025, Tòa án xác định Chủ tịch UBND cấp tỉnh là người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của Chủ tịch UBND cấp huyện.

Đối với các vụ án hành chính được Tòa án thụ lý sơ thẩm từ ngày 1/7/2025, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ được đưa vào tham gia tố tụng với tư cách là người bị kiện trong vụ án.

Trường hợp thẩm quyền quản lý đất đai chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã

Các vụ án hành chính về khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp huyện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai mà lĩnh vực quản lý thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện thì giải quyết như sau:

Trước ngày 1/7/2025, đối với các vụ án hành chính đã được Tòa án thụ lý (sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm) và Chủ tịch UBND cấp huyện đã tham gia tố tụng với tư cách là người bị kiện, thì từ ngày 1/7/2025, Tòa án xác định người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của Chủ tịch UBND cấp huyện là Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền.

Trường hợp Tòa án thụ lý sơ thẩm vụ án hành chính từ ngày 1/7/2025 thì Tòa án đưa Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền vào tham gia tố tụng với tư cách là người bị kiện trong vụ án.

Các quy định trên nhằm đảm bảo rằng quyền và nghĩa vụ tố tụng được chuyển giao một cách hợp pháp và phù hợp với sự thay đổi về thẩm quyền quản lý đất đai. Điều này không chỉ giúp duy trì tính liên tục trong quá trình giải quyết các vụ án hành chính về khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp huyện (cũ) mà còn đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan được bảo vệ theo đúng quy định pháp luật.

Việc xác định rõ ràng người chịu trách nhiệm tố tụng (Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc cấp xã) sẽ giúp giảm thiểu tình trạng tranh chấp hoặc nhầm lẫn trong quá trình tố tụng. Do đó, các bên liên quan, bao gồm người dân, cơ quan hành chính và Tòa án, cần nắm rõ các quy định này để đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra thuận lợi và đúng pháp luật.