Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương phát biểu tại hội thảo. Ảnh: H.C

Tại hội thảo, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết Luật Đầu tư công năm 2019 đã quy định nhiều nội dung mới, cải cách, đột phá về tư tưởng và quan điểm quản lý đầu tư công, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, tạo sự chủ động, linh hoạt và nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương trong quản lý đầu tư công.

Qua đó đã nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ đầu tư đưa vào khai thác, sử dụng nhiều dự án hạ tầng chiến lược, quan trọng, đường cao tốc, liên vùng, ven biển… Tạo kết quả rõ nét trong thực hiện đột phá chiến lược về kết cấu hạ tầng.

Tuy nhiên, sau gần 5 năm thực hiện, Luật Đầu tư công năm 2019 cũng đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần xử lý, tháo gỡ, một số quy định chưa phù hợp với tình hình thực tiễn, yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Đồng thời, một số quy định cơ chế, chính sách thí điểm mới được Quốc hội ban hành cũng cần nghiên cứu để thể chế hóa tại luật.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&ĐT đã khẩn trương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương xây dựng các hồ sơ liên quan, báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn và xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV theo quy trình 1 kỳ họp.

Hội thảo lấy ý kiến về Luật Đầu tư công (sửa đổi) với các tỉnh, thành phố thuộc 2 vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung; và vùng Tây Nguyên. Ảnh: H.C

Thời gian qua, Bộ KH&ĐT đã chủ động xây dựng dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi), bao hàm 29 chính sách mới, gửi lấy ý kiến các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương.

Đồng thời, Bộ KH&ĐT sẽ tổ chức 3 hội nghị để lấy ý kiến các đại diện UBND, các sở, ngành, ban quản lý dự án, ban quản lý khu kinh tế... tại các địa phương trên toàn quốc để hoàn thiện luật, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết thêm.

Việc sửa đổi Luật Đầu tư công lần này rất toàn diện, trong khi đó tiến độ khẩn trương, dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, yêu cầu về chất lượng cao nhằm khắc phục căn bản những khó khăn, hạn chế, vướng mắc, điểm nghẽn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và khơi thông nguồn lực cho phát triển.

Thứ trưởng cũng bày tỏ mong muốn được lắng nghe các ý kiến góp ý tại hội thảo là những người đã trực tiếp triển khai các quy định của Luật Đầu tư công trong thời gian qua để nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo luật, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả trong thực hiện sau khi được Quốc hội thông qua.

Trình bày tại hội thảo, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân Nguyễn Đức Tâm cho biết, trong Dự thảo Luật Đầu tư công sửa đổi, Bộ KH&ĐT đề xuất 5 nhóm chính sách sửa đổi chính: Thể chế hóa các cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù đã được Quốc hội cho phép áp dụng; tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư, khai thác nguồn lực, năng lực thực hiện dự án đầu tư công của địa phương, doanh nghiệp Nhà nước; thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài; đơn giản hóa trình tự, thủ tục; bổ sung, làm rõ các khái niệm, thuật ngữ, quy định, bảo đảm đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật.

Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Phan Thái Bình có ý kiến xin bổ sung đề nghị ghi rõ việc phân cấp phân quyền cần thêm điều luật, nếu trong các luật khác có điều này thì áp dụng theo luật này để “sau này không tranh cãi, không phân vân”.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam lấy ví dụ như trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định rất rõ thẩm quyền của từng cấp; nhưng nếu luật này triển khai thì có một số điều phải thay đổi. Do vậy, “chúng ta quy định cụ thể hơn, luật nào ra đời sau thì áp dụng theo luật ra đời sau”.

Thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án hạ tầng khu công nghiệp, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam phải rà soát lại thẩm quyền quyết định, chi tiết từng cấp.

Đại diện Sở KH&ĐT tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, liên quan đến quy định thì thẩm quyền của chủ tịch UBND tỉnh với dự án huyện, xã cần linh hoạt trong việc phân cấp, phân quyền.

Đại diện Sở KH&ĐT tỉnh Phú Yên có ý kiến về thực tiễn đầu tư công, “chúng ta xây dựng kế hoạch trung hạn trong 5 năm”. Tuy nhiên, thực tế việc xác định nguồn lực, ví dụ như tiền sử dụng đất giảm thu, nên phải cắt giảm nguồn vốn cho dự án.

Nếu không có vốn nữa thì phải kéo dài thời gian bố trí vốn ra. Nên xảy ra việc một số dự án đã chuẩn bị rồi nhưng chưa thể bố trí vốn, nên chậm lại, hoặc một số phải dừng hẳn luôn. “Đối với Phú Yên đang gặp những vấn đề như vậy, chúng ta nên có mục thủ tục để dừng lại những dự án mà chúng ta không thể triển khai”, đại diện Sở KH&ĐT tỉnh Phú Yên nêu ý kiến.

Đại diện Sở KH&ĐT tỉnh Phú Yên cũng cho rằng, vấn đề thực hiện dự án, thực tế cho thấy cơ quan đề xuất dự án như Sở KH&ĐT thì khi đi vào thực tiễn triển khai, ban quản lý dự án đầu tư mới nắm sát tình hình, là đơn vị chủ đầu tư trực tiếp triển khai.

Vị này cũng nêu ví dụ như việc xây dựng một trường học, Sở Giáo dục và Đào tạo là đề xuất chuẩn bị đầu tư, nhưng chủ đầu tư lại là ban quản lý dự án. Vì nếu vật liệu giá thành lên xuống thì họ nắm được, “chúng ta cần xem xét lại việc này”.