Ông Đăng Ngọc Tùng, Chủ tịch Liên đoàn Lao động Việt Nam: “Luật sẽ sửa theo hướng mở rộng hơn để NLĐ được quyền lựa chọn”. Ảnh: Thảo Nguyên

Có điều, câu chuyện đã trở nên “nóng” bắt nguồn từ sự chưa đồng tình của công nhân Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (TP Hồ Chí Minh) hồi cuối tháng 3 vừa qua.

Trên cơ sở kiến nghị của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và UBND TP Hồ Chí Minh, Chính phủ đã nhất trí kiến nghị Quốc hội việc sửa nội dung Điều 60 Luật BHXH năm 2014 theo hướng nếu người lao động (NLĐ) không đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu thì được hưởng BHXH 1 lần.

Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Đặng Ngọc Tùng cho biết, “theo kết quả khảo sát, luật BHXH được đa số NLĐ đồng tình. Tuy nhiên, Điều 60 lại vấp phải sự phản ứng của đa số công nhân ngành Dệt may, Da giày... là nhóm ngành mà tôi từng nghe rất nhiều công nhân tâm sự: Chúng tôi không thể tiếp tục làm việc này khi qua tuổi 40, giới chủ doanh nghiệp (DN) cũng không nhận công nhân ở tuổi đó bao giờ. Do đó, chúng ta nên thông cảm và chia sẻ NLĐ ở lĩnh vực này”.

Thừa nhận thiệt thòi của NLĐ khi nhận BHXH 1 lần, ông Đặng Ngọc Tùng nói: “NLĐ tham gia 10 năm mà họ lĩnh 1 lần thì chỉ được lĩnh 20 tháng lương trong khi họ đã đóng tới 26 tháng lương. Nhưng cũng có người sau 1 năm nghỉ việc ở cơ quan này mà không tìm được việc làm ở đơn vị khác buộc lòng phải về quê chăn nuôi, làm ruộng hay tìm hướng mưu sinh khác thì người ta cần khoản tiền. Những người cần khoản tiền này họ sẽ thiệt thòi nhưng họ được khoản tiền để tạo nên một công ăn việc làm mới. Điều đó là nguyện vọng chính đáng của NLĐ mình phải tôn trọng”.

“Luật sẽ sửa theo hướng mở rộng hơn để NLĐ được quyền lựa chọn. Chúng tôi sẽ cố gắng tuyên truyền, giải thích cho NLĐ rằng, nếu họ bảo lưu thời gian đóng BHXH như vậy sau này đủ điều kiện hưu trí sẽ có lợi cho bản thân họ. Còn cực chẳng đã người nào không thể tiếp tục, không thể chờ đợi được, mà muốn lĩnh tiền 1 lần cũng tạo điều kiện thực hiện nguyện vọng của NLĐ”, ông Tùng nhấn mạnh.

Từ sự việc xảy ra tại Công ty PouYuen, ông Tùng cho rằng, muốn luật có tác dụng tích cực và đi vào cuộc sống cần phải cẩn trọng khi bàn thảo trong từng điều khoản cụ thể. Theo ông, “nên để các chuyên gia trong lĩnh vực liên quan phản biện và lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau của nhiều đối tượng chịu sự chi phối của chính sách này. Đồng thời phân tích thật kỹ để trên cơ sở đó mới thông qua”.

Còn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh, vì một lý do nào đó mà NLĐ phải nghỉ việc thì họ được quyền hưởng chế độ BHXH 1 lần. “Sửa Điều 60 Luật BHXH trước hết vì lợi ích của NLĐ. Hơn nữa, Hiến pháp cũng đã quy định rõ về việc bảo vệ quyền con người, quyền được lao động của mọi người”.

Ngoài ra, ông Bảo lưu ý, Luật BHXH rất mở, kể cả những người không tham gia lao động tại các DN như lao động tự do cũng có thể đóng BHXH tự nguyện và có quyền hưởng các lợi ích theo quy định của pháp luật. Cho nên, vấn đề quan trọng là cần tuyên truyền, hướng dẫn để NLĐ yên tâm đóng BHXH, cũng như trách nhiệm bắt buộc của DN.

Theo bà Đỗ Thị Xuân Phương, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, số người tham gia BHXH đều tăng qua các năm nhưng còn thấp so với số thực tế phải tham gia và tốc độ tăng chưa đáp ứng được yêu cầu. Tình trạng trốn đóng BHXH của DN vẫn phổ biến, trong khi việc xử lý lại là một vấn đề nan giải. Nguyên nhân chủ yếu do công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên, liên tục; chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe…

Kết quả giám sát liên ngành tại4 tỉnh: Hưng Yên, Bắc Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu và Tiền Giang cho thấy đều có DN nợ BHXH. Tính đến tháng 9/2014, tổng số tiền nợ BHXH của các DN trên địa bàn 4 tỉnh là 520,985 tỷ đồng với 152.565 NLĐ.

Thanh tra Chính phủ đã tổ chức thanh tra BHXH tại các DN từ trước đến nay trên địa bàn các tỉnh (60/63 tỉnh, thành) cho thấy, 100% các tỉnh đều có DN đóng BHXH chậm, gây thiệt hại trước mắt và lâu dài cho đất nước. “Nhiều DN đóng tiền BHXH cho NLĐ dưới mức lương. Đặc biệt hơn, nhiều DN đã lấy tiền đóng BHXH từ lương của NLĐ phục vụ cho mục đích khác. Họ lấy tiền đó để kinh doanh, để mua nguyên vật liệu phục vụ sản xuất… Tuy nhiên, việc khởi kiện DN nợ tiền BHXH hiện nay rất chậm, việc xử kiện khó khăn. Cùng với đó, việc xử lý vi phạm hành chính cũng chưa thực hiện nghiêm túc, số DN bị xử lý vi phạm hành chính còn nhỏ”, Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng cho biết.

Thảo Nguyên