Báo cáo cho thấy, ngày càng có nhiều người dân tương tác với chính quyền cấp cơ sở. Ảnh: TL

Báo cáo đánh giá trải nghiệm của người dân đối với hiệu quả hoạt động của các cấp chính quyền trong quản trị, hành chính công và cung ứng dịch vụ công.

Kết quả trình bày trong báo cáo cho thấy kể từ năm 2016, lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong lĩnh vực công đã được cải thiện đáng kể qua từng năm. Trách nhiệm giải trình với người dân cũng từng bước được cải thiện trong nhiệm kỳ 2016-2021.

Ngày càng có nhiều người dân tương tác với chính quyền cấp cơ sở, nhất là với trưởng thôn/tổ trưởng dân phố và đại biểu HĐND. Trong khi đó, điểm số của những lĩnh vực tham gia của người dân ở cấp cơ sở và thủ tục hành chính công cho thấy có sự giảm sút.

Phát biểu khai mạc lễ công bố, đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, bà Caitlin Wiesen cho biết, những phát hiện nghiên cứu nổi bật từ Báo cáo PAPI 2020 là hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương trong hai nhiệm kỳ (2011-2016 và 2016-2021); trải nghiệm tiếp cận dịch vụ công của người tạm trú tại các tỉnh tiếp nhận nhiều nhập cư; và quan điểm của cử tri về vai trò lãnh đạo của phụ nữ. Được công bố đúng vào thời điểm Chính phủ bắt đầu một nhiệm kỳ mới, PAPI cung cấp dữ liệu sâu rộng về trải nghiệm người dân trong quá trình tương tác với bộ máy chính quyền các cấp của 63 tỉnh, thành phố. PAPI cũng là thước đo quan trọng để các tỉnh, thành phố xem xét và cải thiện hơn nữa hiệu quả hoạt động ở tám lĩnh vực quản trị và hành chính công.

Báo cáo PAPI năm 2020 cho thấy sự tham gia của người dân và nỗ lực chống tham nhũng có mối liên hệ tích cực với hiệu quả phòng chống đại dịch COVID-19.

Cũng như các năm trước, Báo cáo PAPI 2020 cung cấp kết quả chi tiết về hiệu quả hoạt động của các tỉnh, thành trên tám chỉ số nội dung (tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch trong việc ra quyết định; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; thủ tục hành chính công; cung ứng dịch vụ công; quản trị môi trường; và quản trị điện tử), cũng như điểm PAPI tổng hợp.

Năm 2020, không có tỉnh, thành phố nào trong số 63 tỉnh, thành phố nằm trong nhóm đạt điểm cao nhất ở cả tám chỉ số nội dung.

Ngoài ra, Báo cáo PAPI 2020 bao gồm kết quả của nội dung thành phần và chỉ tiêu cụ thể. Để đáp ứng những quan tâm và kỳ vọng của người dân một cách hiệu quả, các tỉnh, thành phố cần tìm hiểu phân tích sâu những kết quả này, thay vì chỉ so sánh điểm số tổng hợp.

Phát biểu tại buổi công bố báo cáo, TS Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho biết: “Chúng tôi kỳ vọng PAPI sẽ tiếp tục cung cấp dữ liệu cần thiết và đáng tin cậy về hiệu quả công tác điều hành, quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền, thúc đẩy trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền và đóng góp đáng kể vào quá trình đổi mới tư duy, hướng tới quản trị công hiện đại và đổi mới chính sách dựa trên dẫn chứng từ thực tiễn”.

Báo cáo chỉ số kiểm soát tham nhũng trong khu vực tư năm 2020 cho thấy, có tới 18 tỉnh, thành phố có tiến bộ rõ rệt so với kết quả năm 2019. Như nhiều năm trước, Bến Tre tiếp tục đứng trong nhóm 16 tỉnh, thành phố đạt điểm cao nhất ở chỉ số nội dung này.

Chỉ số 6 tỉnh có mức sụt giảm đáng kể so với kết quả năm 2019. Trong đó, điểm của Ninh Thuận và Ninh Bình sụt giảm nhiều nhất. Trong năm thành phố trực thuộc Trung ương quản lý, Hải Phòng và TP Hồ CHí Minh thuộc về nhóm đạt điểm thấp nhất qua hai năm 2019 và 2020.

9 trong 10 địa phương dẫn đầu ở chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kiểm soát sáu loại hành vi tham nhũng ở cán bộ, công chức là các tỉnh miền Trung và phía Nam.

Quảng Ninh, Đồng Tháp, Bến Tre, Quảng Trị, Quang Nam là năm tỉnh dẫn đầu trong chỉ tiêu đo lường mức độ hiệu quả kiểm soát một số hành vi tham nhũng của cán bộ công chức.

Sáu loại hình hành vi tham nhũng, theo khảo sát của PAPI, phổ biến nhất ở Lâm Đồng, Kon Tum, Khánh Hoà, Hải Phòng và Ninh Bình.

Ở Quảng Ninh, hiện trạng “lót tay” để có việc làm trong cơ quan Nhà nước khá phổ biến.

Ở Bến Tre và Đồng Tháp, hiện trạng “lót tay” khi làm giấy phép xây dựng khá phổ biến.

So với kết quả năm 2016, kết quả năm 2020 cho thấy mối quan hệ thân quen (hiện trạng “vị thân”) trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực Nhà nước có xu hướng giảm trên phạm vi toàn quốc. Rất có thể các cấp chính quyền chú trọng hơn tới công bằng trong tuyển dụng công chức, viên chức. Tuy nhiên mối quan hệ thân quen với người có chức, có quyền trong bộ máy chính quyền vẫn được xem là quan trọng hoặc rất quan trong khi muốn xin vào làm một trong năm vị trí công chức, viên chức cấp xã, phường, kể cả ở những tỉnh dẫn đầu ở chỉ tiêu đánh giá này.

Năm 2020, Phú Yên, Lai Châu, Khánh Hoà, Sơn La, ĐIện Biên, Lâm Đồng và Quảng Bình là những nơi mối quan hệ thân quen trong tuyển dụng vào khu vực Nhà nước phổ biến nhất.