Dấu ấn bứt phá trên bản đồ công nghệ thế giới

Cuối năm 2024, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị được ban hành đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng về chuyển đổi số ở Việt Nam. Với tầm nhìn chiến lược và sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Chính trị, trực tiếp là Tổng Bí thư Tô Lâm, Nghị quyết xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá hàng đầu, trở thành động lực then chốt, định hình phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước trong giai đoạn mới.

Nhìn lại hành trình một năm qua, sự chuyển mình này không chỉ dừng lại ở tư duy mà đã lan tỏa mạnh mẽ thành hành động quyết liệt từ Trung ương đến địa phương. Chính phủ và Quốc hội đã vào cuộc đồng bộ, nhanh chóng ban hành các văn bản pháp lý quan trọng như Nghị quyết 193/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội và Nghị quyết 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 của Chính phủ để cụ thể hóa chương trình hành động. Chỉ trong năm 2025, một khối lượng công việc khổng lồ đã được thực hiện với 14 chỉ thị, 25 công điện, 40 báo cáo kết luận, 80 văn bản chỉ đạo. 

Đồng thời tổ chức 5 phiên họp của Ban Chỉ đạo Chính phủ, 30 phiên họp của lãnh đạo Chính phủ tập trung tháo gỡ khó khăn, đôn đốc tiến độ và triển khai, rõ trách nhiệm thực hiện. Tổng số nhiệm vụ được giao cho các bộ, ngành và địa phương đã và đang triển khai lên tới 1.298 nhiệm vụ, cho thấy phạm vi và mức độ chỉ đạo rất rộng, bao trùm nhiều lĩnh vực tạo nên một guồng quay thúc đẩy phát triển chưa từng có.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đẩy mạnh với khối lượng và phạm vi rất lớn. Trong năm 2025, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 27 luật liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhiều nghị định, thông tư hướng dẫn liên quan đến lĩnh vực này cũng đã được ban hành.

5 phiên họp của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 trong năm 2025. Ảnh tổng hợp: Bảo San

Những nỗ lực đó đã kết tinh thành những con số "biết nói" trên bản đồ công nghệ thế giới.

Sau 5 năm triển khai chuyển đổi số, đặc biệt là dấu ấn đậm nét của năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận những bước nhảy vọt: Chỉ số hạ tầng viễn thông tăng 41 bậc, Chính phủ điện tử tăng 15 bậc, tốc độ internet tăng 42 bậc và an toàn thông tin đứng hạng 17 toàn cầu.

Kinh tế số tăng trưởng 8,6%, doanh thu từ công nghệ công nghiệp ICT tăng 26%, trong khi 100% công dân từ 14 tuổi trở lên đã có căn cước công dân, tạo nền tảng vững chắc cho một xã hội số thực thụ.

Về đổi mới sáng tạo, Việt Nam hiện xếp hạng 44/139, dẫn đầu nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp.

Linh hồn của cuộc cách mạng này chính là hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đang ngày càng lớn mạnh với khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và sự xuất hiện của các "kỳ lân" công nghệ. Các tập đoàn lớn như Viettel, VNPT, FPT, Mobifone… đang đồng hành tham gia phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược.

Tại các địa phương, tinh thần này đã thẩm thấu đến từng ngõ ngách: Từ những đô thị thông minh dẫn đầu như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đến các sáng kiến chatbot AI tại Phú Thọ hay kết quả "xanh hóa" 100% tại Bắc Ninh.

Việc nhiều địa phương đã chủ động triển khai chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, hình thành các trung tâm, nền tảng, mô hình phù hợp với điều kiện thực tiễn cho thấy chủ trương của Đảng đã được cụ thể hóa đến cấp cơ sở, tạo sự lan tỏa trong toàn hệ thống.

Các số liệu ấn tượng về chuyển đổi số và phát triển kinh tế số trong năm 2025. Đồ hoạ: Bảo San

Tháo gỡ rào cản, khơi thông nguồn lực cho tương lai

Có thể nói, sau hơn 1 năm thực hiện Nghị quyết 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, chúng ta đã tổ chức thực hiện nghiêm túc, đồng bộ. Những kết quả đạt được bước đầu tạo nền tảng quan trọng cho giai đoạn triển khai tiếp theo.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cũng cho thấy còn một số vấn đề tồn tại, hạn chế. Đó là "độ lệch" về thể chế tạo ra khoảng trống pháp lý, gây khó khăn cho việc giải ngân ngân sách và triển khai các dự án trọng điểm. Do thời gian triển khai ngắn, khối lượng nhiệm vụ lớn, yêu cầu cao, dẫn đến mức độ chất lượng và tiến độ hoàn thành nhiệm vụ còn hạn chế, chưa đảm bảo yêu cầu đúng thời gian và chất lượng.

Bên cạnh đó, tâm lý chờ đợi hướng dẫn cấp trên và sự thiếu hụt nhân sự có kinh nghiệm tại một số địa phương vẫn là rào cản cho sự phát triển đồng đều. Đồng thời, thủ tục hành chính, tính liên thông, đồng bộ kết nối của các nền tảng dữ liệu, hạ tầng vật lý còn hạn chế, vẫn còn một số địa bàn chưa được phủ sóng hết.

Hướng tới năm 2026, nhiệm vụ trọng tâm được xác định là phải quyết liệt chuyển đổi số toàn diện, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. 

Trước hết, toàn hệ thống phải bám sát và thực hiện hiệu quả chỉ đạo từ Ban Chỉ đạo Trung ương về việc triển khai Nghị quyết 57.

Tiếp đó, mục tiêu chuyển đổi số toàn diện sẽ được đẩy mạnh thông qua việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hoàn thiện các nền tảng và cơ sở dữ liệu quốc gia nhằm thúc đẩy kinh tế số và xã hội số bền vững.

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột chiến lược phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Ảnh và đồ hoạ: Bảo San

Song song với hạ tầng số, Chính phủ sẽ triển khai đồng bộ các chương trình khoa học công nghệ để hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, chú trọng thu hút các tập đoàn công nghệ toàn cầu đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược.

Đặc biệt, mô hình liên kết giữa Nhà nước, nhà khoa học, nhà trường và doanh nghiệp sẽ được thắt chặt để thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đồng thời xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm quốc gia nhằm thu hút nhân tài trong và ngoài nước trở về cống hiến. 

Cuối cùng, việc tăng cường hợp tác quốc tế qua các hội thảo chuyên đề và đẩy mạnh truyền thông chính sách sẽ là chìa khóa để tạo sự đồng thuận xã hội, nâng cao trách nhiệm của mọi nguồn lực trong công cuộc đưa Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Kết quả triển khai Nghị quyết 57 trong năm qua đã tạo nền tảng quan trọng cho giai đoạn phát triển tiếp theo trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Với sự chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ, với sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương cùng tinh thần đổi mới mạnh mẽ, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đang thực sự trở thành động lực then chốt, đưa con tàu Việt Nam tiến nhanh và bền vững vào tương lai.