Toàn cảnh chùa Tam Chúc. Ảnh: Vân Uyên

Ngày 12 tháng Giêng Âm lịch hàng năm là dịp chùa Tam Chúc tổ chức lễ khai hội để nhân dân và Phật tử về chiêm bái, lễ Phật và thắng cảnh tại ngôi chùa mang tầm vóc thế giới.

Đến đây, ngồi trên du thuyền, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp mà thiên nhiên đã khéo tạo nên khung cảnh huyền ảo, non nước hữu tình nơi chùa Tam Chúc tọa lạc. Yếu tố địa lợi có lẽ là điểm nhấn đầu tiên mà chúng ta cảm nhận khi đến với Tam Chúc.

Điều khiến du khách ấn tượng bởi đây là ngôi chùa vô cùng đặc biệt với cảnh quan hùng vĩ "tiền lục nhạn, hậu thất tinh". "Tiền lục nhạn" là bởi mặt trước chùa có 6 quả núi giữa lòng hồ, tương truyền rằng đây là 6 quả chuông của nhà trời đưa xuống; "hậu thất tinh" là đằng sau có 7 ngọn núi có thể phát sáng vào ban đêm.

Chạy trên con đường quanh co theo một hồ nước rộng lớn, trên một trục chính, điện Quan Âm, điện Pháp chủ, điện Tam thế nổi bật từ triền núi dốc. Điện Tam thế là hạng mục lớn nhất trong các hạng mục của Quần thể Du lịch Tam Chúc - Ba Sao.

Điện Tam thế được khởi công xây dựng và hoàn thiện đầu tiên. Chùa lưng tựa núi ngọc, nhìn xuống hồ Tam Chúc tạo nên vị thế vững chãi giữa không gian mênh mông, kỳ vĩ của đất trời, rừng núi.

Vẻ đẹp uy nghiêm, nhưng mềm mại với những đầu đao, các đường nét chạm trổ tinh xảo của ngôi chùa còn cho thấy trình độ nghệ thuật kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc bậc thầy. Đặc biệt phải kể đến 12.000 bức tranh đá miêu tả các sự tích của Đức Phật được những nghệ nhân Indonesia tạc bằng đá núi lửa, sau đó, đưa sang Việt Nam.

Quần thể chùa Tam Chúc như “vịnh Hạ Long trên cạn”. Ảnh: Vân Uyên

Chùa ngày nay được xây dựng trên nền chùa Tam Chúc cổ, có từ thời Đinh, cách đây hơn 1.000 năm. Ngôi chùa dù mới xây nhưng đã mang vẻ đẹp cổ kính, nhuốm màu thời gian nhờ cách xử lý vật liệu khắt khe, tinh tế theo lối cổ.

Ví như bức tường với những viên gạch cỡ lớn mộc, thô được đặt từ làng gốm cổ Kim Lan, Gia Lâm, Hà Nội - nơi từng nung lò đúc gạch, xây thành Đại La xưa kia.

Du khách trên thế giới biết nhiều đến chùa Tam Chúc với sự kiện nổi bật, khi nơi đây tổ chức Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc (Vesak) tháng 5/2019 và các sự kiện lớn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam và quốc tế.

Đến chùa Tam Chúc, bạn còn được ngắm cây bồ đề có tuổi thọ lớn nhất thế giới do Chủ tịch Quốc hội Sri Lanka tặng Việt Nam. Cây bồ đề này được chiết ra từ “Cây Bồ Ðề Vĩ Ðại Cát Tường” (Jaya Sri Maha Bodhi) ở Thánh tích Mahamegha, Cố đô Anuradhapura, Sri Lanka. Cây bồ đề có tuổi thọ cao nhất thế giới hiện nay và được coi là báu vật của quốc đảo này.

Khu Du lịch Tam Chúc đã được công nhận là Khu Du lịch quốc gia theo Quyết định số 201/QĐ-TTG ngày 22/1/2013, là một điểm đến tâm linh hấp dẫn, đồng thời có sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp cổ kính của ngôi chùa nghìn năm tuổi cùng vẻ hùng vĩ của non nước bao la. Chùa Tam Chúc mới có tổng diện tích gần 5.000ha, bao gồm hồ nước 1.000ha, núi đá rừng tự nhiên 3.000ha, các thung lũng 1.000ha.

Dự tính, thời gian hoàn thành quần thể chùa vào năm 2048. Khi hoàn thiện quần thể chùa Tam Chúc sẽ trở thành ngôi chùa lớn nhất thế giới.