Cầu đưa đón khách tại Hòn Ó bị cấm sử dụng, doanh nghiệp du lịch “khóc ròng”. Ảnh: XH

Doanh nghiệp du lịch điêu đứng

Từ giữa năm 2016, Cty Nha Trang Đông Đô được UBND xã Vạn Thạnh cho thuê đất tại Hòn Ó và Hòn Quạ, thuộc thôn Điệp Sơn, xã Vạn Thạnh để khai thác du lịch. Sau hai năm xử lý hàng ngàn tấn rác, bỏ ra gần 20 tỉ đồng để có con đường giữa biển mà hôm nay mọi người biết đến. Hòn Ó (còn được gọi là Hòn Đuốc, hay Đảo Phật nằm), cùng với Hòn Quạ và Hòn Bịp là 3 đảo nằm theo vệt giữa vịnh Vân Phong, hiện đang là địa chỉ “hot”, là điểm đến hấp dẫn nhờ những dải cát nối giữa các đảo. Đây được xem là “con đường cát trên biển độc đáo nhất Việt Nam”.

Để đưa đón khách, Cty Nha Trang Đông Đô đã xây dựng tại Hòn Ó một bến tạm từ năm 2016.

Tuy nhiên, ngày 15/9/2017, UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản số 8439/UBND-KT, yêu cầu UBND huyện Vạn Ninh không để các phương tiện thủy đón, trả  khách, xếp dỡ hàng hóa tại những bến thủy nội địa không được cấp giấy phép. Đồng thời, các ban ngành phối hợp tìm vị trí để xây dựng bến thủy nội địa dùng chung cho cả khu vực Điệp Sơn.

Mặc dù sau khi khảo sát thực địa, tham mưu về phương án “bến dùng chung”, Phòng Quản lý đô thị Vạn Ninh báo cáo: Điệp Sơn hiện có một cầu đò dân sinh tại Hòn Bịp. Bến này cách điểm du lịch của Cty Nha Trang Đông Đô tại Hòn Quạ gần 4km. Mặt khác, hai đảo này có địa hình riêng biệt, cách biệt và không có đường bộ, nên không thể dùng bến chung được. Vì vậy, đề nghị tỉnh cho phép hai công ty du lịch tại Điệp Sơn xây dựng hai bến tạm tại Hòn Bịp và Hòn Đuốc...

Tiếp đến, ngày 27/10/2017, tại Thông báo số 729/TB-UBND, lãnh đạo UBND tỉnh Khánh Hòa có ý kiến “chỉ sử dụng cầu đò dân sinh hiện có để vận chuyển khách du lịch, không cho thuê mặt bằng để làm cầu đò thứ hai”.

Trong Văn bản số 2438/UBND-QLĐT, ngày 30/10/2017 của UBND huyện Vạn Ninh gửi UBND tỉnh Khánh Hòa khẳng định, một bến tàu duy nhất dùng chung tại Điệp Sơn là không hợp lý và không thực hiện được vì sau khi phân tích sự cách biệt về địa lý, chia cắt về giao thông giữa các đảo ở Điệp Sơn, sự không “tương thích” của ca nô du lịch với kết cấu của bến dân sinh tại Hòn Bịp, vốn thiết kế cho tàu gỗ.

Tại Văn bản số 760/SGTVT, ngày 28/3/2018, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) cũng đã tổng hợp ý kiến các sở, ngành liên quan và huyện Vạn Ninh tại một cuộc họp liên ngành do Sở này chủ trì, theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa. Sau khi khảo sát thực địa, các sở, ngành thống nhất nhận định, không thể di chuyển bằng đường bộ từ bến thủy nội địa Điệp Sơn đến địa điểm du lịch tại Hòn Quạ. Vì vậy, việc bố trí một bến thủy chung tại khu vực Điệp Sơn là không khả thi.

Không có bến đi vào thì khu du lịch 3 đảo Hòn Ó, Hòa Qụa, Hòn Bịp sẽ không còn khách du lịch. Ảnh: XH

Báo cáo của Sở GTVT cũng nhấn mạnh: “Nếu không cho phép làm thêm bến thủy nội địa thứ hai, thì buộc phải chấm dứt hoạt động du lịch của Cty Nha Trang Đông Đô tại Hòn Ó, Hòn Quạ”. Đồng thời, Sở GTVT đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép Cty Nha Trang Đông Đô sử dụng bến thủy nội địa tự làm để đưa đón du khách lên đảo.

Mặc dù vậy, tại cuộc họp ngày 9/4/2018, UBND tỉnh Khánh Hòa vẫn không đồng ý cho xây dựng, vận hành bến thủy nội địa tạm để phục vụ du lịch, lý do khu vực Điệp Sơn chưa được quy hoạch điểm du lịch và không quy hoạch bến thủy phục vụ du lịch.

Bà Đào Thị Long, Giám đốc điều hành Cty Nha Trang Đông Đô, chia sẻ: "Để khai thác du lịch, thời gian qua, cùng với việc đầu tư cơ sở vật chất, dịch vụ, doanh nghiệp đã tập trung thu dọn vệ sinh, giải quyết lượng rác thải khổng lồ hàng ngàn tấn, gồm đủ loại rác và xác động vật chết, trôi nổi, tích tụ xưa nay tại Hòn Quạ, Hòn Ó. Cty chưa đi vào kinh doanh thì cơn bão số 12 năm 2017 khiến khu du lịch bị xóa sổ gần như hoàn toàn, công ty phải đầu tư hàng chục tỷ đồng khôi phục lại. Muốn giữ chân du khách phải có chỗ chơi, có các dịch vụ đi kèm, do đó phải đầu tư tương đối bài bản, kết hợp việc cải tạo môi trường, cảnh quan. Thế nhưng hợp đồng thuê đất 5 năm mới ký, còn chưa ráo mực, tỉnh lại yêu cầu điều chỉnh sang thuê đất hàng năm, để có thể thu hồi bất cứ lúc nào... Cảnh được đẹp như ngày hôm nay là do công sức và tiền bạc của công ty chúng tôi bỏ ra. Nếu UBND tỉnh Khánh Hòa không tạo điều kiện và khách cũng chẳng được lưu trú, thì làm sao giữ chân du khách. Làm hôm nay mà chưa biết ngày mai sẽ thế nào, có được tiếp tục kinh doanh nữa không, mơ hồ, mông lung thế thì làm sao chúng tôi có động lực, tâm sức đầu tư".

Thay đổi liên tục

Được biết ngày 1/7/2016, UBND xã Vạn Thạnh ký Hợp đồng số 05/HĐ-UBND cho Cty Nha Trang Đông Đô thuê gần 5.000m2 đất tại Hòn Quạ và Nam Hòn Ó để khai thác du lịch. Thời hạn thuê đất 3 năm, đến ngày 1/7/2019. Tháng 6/2017, UBND huyện Vạn Ninh ban hành phương án tạm thời về phối hợp quản lý, khai thác du lịch tại thôn Điệp Sơn, theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, trong đó tiếp tục giao UBND xã Vạn Thạnh trực tiếp ký hợp đồng với tổ chức, cá nhân để khai thác mặt đất, mặt nước phục vụ du lịch tại Điệp Sơn. Theo phương án này, thời gian thuê đất là “không quá 5 năm”.

Thực hiện phương án, ngày 29/6/2017, khi Hợp đồng số 05/HĐ-UBND thực hiện mới chưa đầy một năm, UBND xã Vạn Thạnh thuyết phục Cty Nha Trang Đông Đô thanh lý Hợp đồng số 05/2016 để ký Hợp đồng thuê đất số 04/2017/HĐ-UBND. Theo hợp đồng này hàng năm Cty Nha Trang Đông Đô trả tiền thuê đất và mặt nước là 287 triệu đồng/năm.

Bốn tháng sau, ngày 27/10/2017, UBND tỉnh Khánh Hòa lại ban hành Thông báo số 729/TB-UBND, trong đó chỉ đạo UBND huyện Vạn Ninh điều chỉnh phương án tạm thời về phối hợp quản lý, khai thác du lịch tại Điệp Sơn, trong đó lưu ý chỉ thực hiện hợp đồng cho thuê đất theo thời hạn hàng năm, thay vì 5 năm. Mặt khác, cấm các doanh nghiệp du lịch kinh doanh dịch vụ lưu trú tại Điệp Sơn...

Nói về việc không được lập bến cũng như liên tục thay đổi về tục hành chính nêu trên, bà Đào Thị Long cho biết: “Không có đường vào thì khu du lịch chúng tôi chỉ có nước giải tán. Địa phương cho thuê đất, chúng tôi đã bỏ bao tâm sức, vốn liếng cả chục tỷ đồng đầu tư để có Điệp Sơn hôm nay, giờ cứ liên tục thay đổi và không được tạo điều kiện thì doanh nghiệp chỉ có phá sản. Cty chúng tôi thiết tha mong lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa giải quyết hợp lý, mở lối giúp công ty tồn tại và phát triển".

Xuân Hướng