Quần thể Danh thắng Tràng An, ảnh: VNN

Từng được mệnh danh là vùng đất bốn “B”

Đây là địa phương được Tạp chí Du lịch Insider của Mỹ bình chọn đứng đầu “top” 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất thế giới năm 2018 (bao gồm: Ninh Bình - Việt Nam; Lake District Cumbria - Anh; Chicago - Mỹ; Mexio City - Mexico; Kazakhstan...).

Đó là niềm tự hào lớn đối với Ninh Bình nói riêng và Việt Nam, tạo thêm động lực cho tỉnh phát triển du lịch văn hóa tâm linh, du lịch di sản theo hướng liên kết vùng:Tràng An- Bái Đính- Vân Long (Ninh Bình)- Đồng Tâm (Hòa Bình) - Tam Chúc (Hà Nam) - Hương Sơn (Hà Nội). Khi trục liên kết này hoàn thiện sẽ thúc đẩy phát triển du lịch Ninh Bình thành vùng trọng điểm quốc gia, quốc tế; thúc đẩy du lịch đồng bằng sông Hồng.

Ông Phạm Văn Hà, Chủ tịch UBND xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, cho biết: Xã có hơn 2.000 lao động làm dịch vụ du lịch tâm linh: Bán hàng lưu niệm, lái xe điện, làm thợ chụp ảnh, hướng dẫn viên du lịch; kinh doanh ăn uống, khách sạn. Thu nhập bình quân đạt năm triệu đồng/ người/ tháng, đến bảy triệu đồng/ người/ tháng. Gia Sinh là xã nghèo nhất huyện Gia Viễn (Ninh Bình). Đến nay, nhiều hộ nhờ chuyển sang kinh doanh homestay, khách sạn giàu rất nhanh như: Hộ anh Nguyễn Văn Thành ở xóm 4; anh Nguyễn Trọng Trinh xóm 5. Tỷ trọng cơ cấu dịch vụ du lịch, ngành nghề của xã tăng 85%, nông nghiệp giảm còn 15%.

Xã Gia Sinh có hơn 2.000 lao động làm dịch vụ du lịch tâm linh

Ông Nguyễn Đức Lợi, Chủ tịch UBND xã Trường Yên, huyện Hoa Lư (Ninh Bình) cho biết: "Hiếm có nơi nào trời đất giao hòa, môi trường “xanh, sạch, đẹp” như quần thể danh thắng Tràng An. Xã có 2.300 lao động làm dịch vụ du lịch. Dân có việc làm, đời sống nâng cao, môi trường được bảo vệ thành vùng quê đáng sống, cho nên họ mong muốn tỉnh Ninh Bình tiếp tục phát huy hợp tác công-tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình phục vụ “Năm du lịch quốc gia 2020”. Đây là sự kiện tiểu biểu, là cơ hội quảng bá di sản và các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể; quảng bá tài nguyên và các sản phẩm du lịch đặc sắc của địa phương.

Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) được Chính phủ phê duyệt quy hoạch xây dựng, bảo tồn, tôn tạo bao gồm: Cố đô Hoa Lư - Tam Cốc, Bích Động- Khu du lịch sinh thái Tràng An - Núi chùa Bái Đính...

Năm 2019, tỉnh Ninh Bình đón trên 7,5 triệu lượt khách du lịch trong nước, quốc tế

Trước khi Tràng An được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, cả vùng nêu trên là ruộng nước sình lầy “chiêm kê, mùa thối”, xen kẽ những dải đồi trọc, núi đá của tỉnh Ninh Bình một thời được mệnh danh là vùng đất bốn “B” (Buồn, bực, bụi, bẩn).

Nguyên do của chữ bốn ‘B’ là vì nghề chính của nhiều người dân là chuyên vào núi phá đá đốt vôi, gây bụi bẩn mù mịt. Được sự chấp thuận của Chính phủ, lãnh đạo tỉnh Ninh Bình mạnh dạn giao cho doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường, phối hợp Giáo hội phật giáo Việt Nam (GHPGVN) đầu từ xây dựng Quần thể danh thắng Tràng An, với tổng kinh phí hơn 17 nghìn tỷ đồng, thời gian thực hiện 70 năm.

Danh thắng Tràng An- Điểm sáng hợp tác công-tư

Chỉ sau 14 năm xây dựng trên tinh thần hợp tác công-tư, quần thể danh thắng Tràng An với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, phát hiện thêm nhiều giá trị nổi bật toàn cầu về văn hóa, địa chất, địa mạo; về dấu tích biển xâm thực, người Việt cổ.

Trong diện tích 12.254 ha quần thể danh thắng Tràng An chứa nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được nhận diện gồm: 29 di tích lịch sử cấp tỉnh, 20 di tích quốc gia tiêu biểu và hàng nghìn héc-ta rừng đặc dụng xanh ngút ngàn, hút hồn du khách thập phương, nhất là từ khi UNESCO công nhận Tràng An là Di sản Văn hóa và thiên nhiên thế giới.

Ông Nguyễn Xuân Trường, chủ đầu tư cho biết,  quần thể danh thắng Tràng An góp phần bảo vệ hàng nghìn héc-ta rừng, núi đá có cây. Trong đó, có hàng trăm héc-ta rừng do chủ đầu tư trồng mới, trở thành lá “phổi’’ bảo vệ người dân Ninh Bình. Theo các nhà nghiên cứu, con người có thể nhịn ăn 90 ngày, uống nước vẫn sống. Song chỉ nhịn thở trong ba phút là có thể chết, thế mà chúng ta chưa thật sự quan tâm đúng mức đến hơi thở, cuộc sống của mình đó là tạo ra: Cây xanh, thảm cỏ, hồ nước như Tràng An.

Việc hợp tác công-tư của tỉnh Ninh Bình còn tạo ra nhiều công trình kiến trúc tâm linh khác tại núi chùa Bái Đính phục vụ phát triển du lịch của tỉnh như: Điện Tam Thế, điện Giáo Chủ, điện Quan Thế Âm... Trong đó, có nhiều công trình đạt kỷ lục “nhất” Việt Nam và Đông - Nam Á như: Tháp Báo Thiên, tượng phật bằng đồng nguyên chất dát vàng, hành lang tượng La Hán thể hiện triết lý Phật giáo.

Lễ rước Nước

Thượng tọa Thích Minh Quang, Phó Ban Trị sự GHPG Việt Nam tỉnh Ninh Bình, cho biết: “Chùa Bái Đính đạt nhiều kỷ lục là do những đóng góp về trí tuệ, tinh thần, “đóng bè, xếp tập vật chất” của hàng vạn tín đồ phật tử thập phương, trong đó có gia đình phật tử Xuân Trường và doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường. Đây là cơ sở tự viện thuộc GHPG Việt Nam quản lý.

Đây còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa tín ngưỡng: Tục thờ thần Cao Sơn có công hộ nước, giúp dân; thờ Đức Thánh Nguyễn Minh Không... Chứa đựng linh thiêng đất, trời, lại không thu phí, thu vé thăm quan, vãn cảnh, cho nên hằng năm chùa Bái Đính thu hút hàng triệu lượt khách du lịch trong nước, quốc tế; hàng nghìn tăng ni, phật tử đến tu tập, gìn giữ những giá trị văn hóa tâm linh của Phật giáo Việt Nam luôn đồng hành với những thăng trầm lịch sử dân tộc; thu hút hàng chục nghìn học sinh, sinh viên tham gia các khóa tu mùa hè; riêng hè năm 2019, có 3.500 em được học tập: Nghi lễ Phật giáo; học điều hay, lẽ phải; tham gia cầu “Quốc thái dân an, tri ân các anh hùng liệt sĩ”, giúp các em thêm nguồn năng lượng sạch, góp phần xây dựng xã hội an lành.

Từ khai thác du lịch văn hóa tâm linh tại khu vực nêu trên, ngành Du lịch Ninh Bình có thêm nhiều bước tiến mới: Lượng khách du lịch tăng bình quân 12,5%/năm, doanh thu du lịch năm 2018 của tỉnh đạt hơn 3.213 tỷ đồng. Năm 2019, tỉnh đón trên 7,5 triệu lượt khách du lịch trong nước, quốc tế. Quan trọng hơn là hàng vạn người dân có công ăn việc làm, đời sống ngày càng nâng cao.

Mùa vàng Tam Cốc

Ông Đinh Văn Điến, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo Năm Du lịch quốc gia 2020 cho biết: Ninh Bình có nguồn tài nguyên du lịch đa dạng phong phú, trong đó có điểm nhấn là Cố đô Hoa Lư, Vườn quốc gia Cúc Phương, Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long… Đặc biệt là Quần thể danh thắng Tràng An đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam cũng như Đông Nam Á. Du lịch tỉnh Ninh Bình những năm gần đây đã có bước phát triển mạnh mẽ.

Ông Bùi Thành Đông, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình cho biết: Sau 2 năm thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16.1.2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Du lịch Ninh Bình đã có bước phát triển mạnh mẽ, các sản phẩm, loại hình du lịch được đổi mới, chất lượng các dịch vụ du lịch được nâng cao. Đặc biệt, các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch ngày càng có quy mô, đầu tư về nội dung, chiều sâu, mang lại hiệu quả cao.

Chùa Bái Đính được xây dựng trên tinh thần hợp tác công-tư. Chỉ đạo xây dựng là cố hòa thượng Thích Thanh Tứ, trụ trì đầu tiên ở chùa Bái Đính đã viên tịch. Hiện nay, GHPGVN cử Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Phó chủ tịch Hội đồng trị sự GHPGVN trụ trì và tổ chức hoạt động phật sự theo Hiến chương GHPGVN và các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng,chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tên chùa Bái Đính có nghĩa là hướng về núi Đính vượng khí. Nơi Triều đại nhà Đinh là Nhà nước Trung ương phong kiến tập quyền đầu tiên ở nước ta lập đàn tế trời: “Cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa”; nơi Hoàng đế Quang Trung tế cờ tiến ra Thăng Long đại phá quân Thanh.