Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu cho ý kiến về Dự án Luật: Ảnh: quochoi.vn

Ngày 16/4, Uỷ ban Thường vụ (UBTV) QH cho ý kiến một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của Dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc.

Không phải Nhà nước đổ tiền vào, rồi miễn, giảm thuế

Phát biểu tại đây, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, phải rà soát kỹ để bảo đảm không có chính sách ưu đãi nhà đầu tư nước ngoài cao hơn nhà đầu tư trong nước.

“Tại sao lại phân biệt, cần rà soát lại để bảo đảm khắc phục tình trạng ưu đãi cho nhà đầu tư nước ngoài cao hơn nhà đầu tư trong nước, phải tạo môi trường bình đẳng cho doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia đầu tư”, Chủ tịch QH nói.

Theo bà Ngân, việc lập 3 đặc khu để thu hút nguồn lực, tạo 3 vùng động lực chứ không phải để Nhà nước bỏ ra 1 triệu tỷ đồng. Kế hoạch đầu tư công trung hạn chỉ có 2 triệu tỷ đồng trong khi 3 đặc khu cần 1 triệu tỷ đồng thì phải xác định rõ ngân sách bao nhiêu, nguồn ở đâu, so với kế hoạch trung hạn thế nào để đảm bảo khả thi.

“Thu hút đầu tư vào đây chứ không phải Nhà nước đổ tiền vào rồi miễn, giảm thuế. Mục đích làm đặc khu là phải được cái gì đó, bỏ ra 1 đồng để thu lại vài chục, vài trăm đồng, chứ không thể 10 năm, 20 năm nữa đánh giá tổng kết thấy không được gì”, Chủ tịch QH đề nghị, rà soát lại chính sách miễn, giảm thuế.

Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cũng cho rằng, phải tính toán nguồn lực như thế nào.

“Nói phải đi đôi với thực hiện. Chưa kể, ngoài ngân sách bỏ ra trực tiếp thì còn miễn, giảm, giãn... thì cũng phải tính toán. Hay tôi đã đầu tư vào Phú Quốc, Vân Đồn rồi, khi chính sách đưa ra thì có được áp dụng chính sách mới không, có hồi tố các khoản đã đầu tư không. Tất cả phải đặt trên mặt bàn, phải nhìn tổng quát nhất, chứ chỉ nhìn định tính thì khó. Đã làm kinh tế mà định tính thì không thể đưa ra các quyết định đúng đắn được”, ông Hiển nói.

Theo ông Hiển, chính sách thuế cần có quy định thể hiện tính nổi trội nhưng phải tính toán kỹ, vì không cẩn thận sẽ chẳng thu được gì nhiều lắm so với số bỏ ra, thậm chí tạo gánh nặng ngân sách, nhất là dùng chính sách miễn, giảm, giãn tràn lan.

Lo chưa có đặc khu giá đất đã “sốt”

Liên quan đến chính sách đất đai, Phó Chủ tịch QH đề nghị, cần làm rõ thế nào là “đặc biệt” để Thủ tướng quyết định giao đất 99 năm.

“Đất đai cũng nên có chính sách miễn, giảm phù hợp trong khi đây là vùng đất có giá trị rất cao. Như Vân Đồn giá đất đã tăng 2, 3 lần; Phú Quốc đất cũng đang sốt nên chúng ta phải tính. Theo tôi, nên có chính sách hợp lý không nên miễn, giảm quá mức như thế này”, ông Phùng Quốc Hiển nêu quan điểm và nhấn mạnh có ưu tiên phát triển khác nhau để phát huy lợi thế so sánh của Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc.

Lo ngại trước dấu hiệu “rối ren” về đất đai tại Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng lưu ý, không cẩn thận sẽ rất phức tạp.

“Hiện nay giá đất đã tăng lên, mới nghe có luật này cò đất đã thổi giá lên. Tôi đề nghị phải rất cẩn thận, nếu luật chưa thông qua thì sao? Bây giờ cò đất đã làm rồi, lúc ấy sẽ phát sinh vấn đề này, vấn đề kia, thành ra chính các đồng chí đứng đầu tỉnh phải chịu trách nhiệm. Không cẩn thận thì mất cán bộ?”, bà Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.

Theo Phó Chủ tịch QH, các nhà đầu tư chia sẻ “họ quan tâm đến môi trường đầu tư kinh doanh thế nào chứ không mấy quan tâm đến chính sách ưu đãi”. Bà cũng lưu ý, cần khẩn trương hoàn thành 3 đề án triển khai thực hiện luật này để giải quyết các vấn đề cụ thể như quy định tổ chức Đảng, HĐND, UBND, cơ quan tư pháp, mặt trận, đoàn thể, công an…

“Chưa có 3 đề án này đặt lên bàn, ĐBQH chưa thể yên tâm thông qua được luật này. Đây là việc rất lớn, không phải chỉ thông qua luật là xong”, bà Tòng Thị Phóng nói.

Ngân sách là “miếng mồi”, đề nghị không thu hẹp ưu đãi

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay, chúng ta tạo ra thể chế, ngân sách hỗ trợ cho đặc khu chỉ một phần và chỉ là “miếng mồi” để hấp dẫn nhà đầu tư. Còn điều ông đang hết sức băn khoăn thì có 3 điểm.

“Chúng ta đang bàn cấp cho các nhà đầu tư quyền này, quyền kia nhưng không biết thể chế của ta họ chấp nhận đến đâu. Thứ hai, hiện chưa xác định được các nhà đầu tư chiến lược. Thứ 3 là bộ máy, chúng ta tạo ra thể chế mới, tăng quyền, tăng tính chủ động nhưng có hấp thụ được không, có điều hành được không, có bảo đảm được yêu cầu. Đây là những vấn đề chúng tôi hết sức lo ngại”, Bộ trưởng Dũng chia sẻ.

Còn về chính sách ưu đãi, người đứng đầu ngành Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, chỉ ưu đãi những ngành nghề ưu tiên, khuyến khích phát triển và cũng chỉ trong một thời hạn nhất định, chứ không tràn lan, kéo dài.

“Điều này đã được cân nhắc, tính toán rất kỹ càng, đã tiếp thu ý kiến của UBTVQH, các ĐBQH là bảo đảm vừa khuyến khích được, vừa bảo đảm tính chặt chẽ. Đề nghị không thu hẹp các ưu đãi này nữa vì nếu càng ngày càng giảm, thu hẹp dần các ưu đãi thì lại mất tính vượt trội và cạnh tranh”, ông Dũng nói.

Ông cũng cho hay, Dự luật thiết kế đã dành 25/85 Điều để điều chỉnh những vấn đề về môi trường đầu tư kinh doanh, chứ không chỉ chính sách thuế, chính sách ưu đãi.

“Trong luật chưa có quy định điều kiện, tiêu chí để Thủ tướng quyết định giao đất 99 năm. Chúng tôi xin được tiếp thu và sẽ xây dựng cụ thể điều kiện, tiêu chí để không tùy tiện trong việc quyết định cho thuê đất 99 năm”, Bộ trưởng Dương Chí Dũng cam kết, sẽ rà soát thật kỹ các chính sách thuế.

Kết luận về vấn đề này, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu nêu rõ, cơ chế chính sách hỗ trợ phải bảo đảm tính khả thi, bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng trong nền kinh tế… Đề nghị, cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan tiếp tục chỉnh lý dự thảo Luật, trình QH xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 5 tới đây.

Hương Giang