Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Nguyễn Thị Xuân Thu (đại biểu Quốc hội đoàn Khánh Hoà). Ảnh: CTV

Ngày 5/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, ngân sách Nhà nước tại hội trường.

Tại sao “văn hoá từ thiện” lại có nhiều ý kiến trái chiều?

Phát biểu trước Quốc hội, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Nguyễn Thị Xuân Thu đề cập đến “văn hoá từ thiện”.

Theo bà Thu, những ngày gần đây, cụm từ “văn hoá từ thiện” được nhắc nhiều trên báo chí và mạng xã hội với nhiều ý kiến trái chiều.

“Tại sao lại như vậy, khi mà một hoạt động từ thiện tự thân đã là một hành vi văn hóa cao và nhân đạo”, nữ ĐB đặt vấn đề.

Bà Thu cho hay, đại dịch Covid-19, thảm họa thiên tai miền Trung đã khơi dậy trong cộng đồng tình dân tộc, nghĩa đồng bào với nhiều hành động đáng quý, đáng trân trọng.

Phong trào “người người làm việc thiện, nhà nhà làm việc thiện, ngành ngành làm việc thiện” được dấy lên trong giai đoạn cả nước chống dịch để hỗ trợ y bác sĩ tuyến đầu và người dân phải cách ly, hay người bị mất việc làm, để họ không bị đói ăn đứt bữa.

Đâu đâu cũng thấy hoạt động nhân đạo từ thiện, từ Chính phủ đón công dân đang bị kẹt ở nước ngoài về nước, quân đội đón người cách ly.

Nhân dân cả nước cũng đã chung tay giúp người dân miền Trung vượt qua khó khăn trong thảm họa thiên tai với thiệt hại nặng nề về người và của. Nhiều cơ quan, tổ chức đến với vùng thiên tai chung tay góp sức sẻ chia khó khăn, đã để lại hình ảnh đẹp về tinh thần tương thân tương ái của người Việt Nam.

“Nhưng làm từ thiện cũng cần phải có văn hóa, văn hóa từ thiện, đừng mang danh từ thiện để đánh bóng tên tuổi, phô trương đạo đức.

Nhiều người mang quần áo không còn dùng được hoặc đã lỗi thời, sách giáo khoa hay đồ dùng đã cũ, đồ ăn hết hạn sử dụng để cho người nghèo, làm tổn thương họ vì họ là người giàu lòng tự trọng và dễ bị tổn thương”, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nói.

Nữ ĐB thẳng thắn, “của cho không bằng cách cho, văn hóa từ thiện cũng cần phải học, cho làm sao để người nhận không có cảm giác được ban ơn, bố thí, nhận làm sao để người cho cảm thấy vui và hạnh phúc”.

Không để cứu trợ tự phát, vừa nguy hiểm, vừa lãng phí

Vừa qua, Hệ tri thức Việt số hóa đã giúp Hội Chữ thập đỏ xây dựng iNhandao để kết nối các địa chỉ cần cứu trợ nhân đạo, để người cho biết những gì họ cần.

Từ đó, bà Thu kiến nghị ứng dụng công nghệ thông tin để công tác thiện nguyện ngày càng thiết thực, hiệu quả hơn, chuyên nghiệp, nhân văn hơn.

Cạnh đó, sớm sửa đổi Nghị định 64 về tiếp nhận, sử dụng phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để phù hợp với tình hình mới, đảm bảo thuận tiện cho cá nhân, tổ chức tham gia và ngăn chặn lợi dụng cứu trợ để trục lợi.

Theo bà Thu, cần có hướng dẫn cụ thể về quy trình cứu trợ cho từng nhóm tham gia cứu trợ.

“Bước nào cá nhân, tổ chức được quyết, bước nào cần có sự tham gia của nhà chức trách địa phương nhằm bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn của nhân dân và cao hơn nữa là giữ vững kỷ cương, phép nước, niềm tin của nhân dân… để không xảy ra hiện tượng cứu trợ tự phát, vừa nguy hiểm, vừa không hiệu quả, lãng phí công sức và không công bằng, minh bạch”, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nhấn mạnh.

ĐB cũng cho biết thêm, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã xây dựng quy trình 8 bước để cứu trợ khi xảy ra thảm họa, thiên tai theo hướng dẫn của Tổ chức Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế.

Đồng thời sẵn sàng phối hợp với các địa phương phổ biến quy trình này, đảm bảo cứu trợ nhanh nhạy, hiệu quả và đảm bảo công khai, minh bạch, đồng thuận do có sự tham gia của chính quyền địa phương và người dân.

ĐB Lê Thanh Vân (Cà Mau) cũng nhắc lại tinh thần đoàn kết, sự ủng hộ của người dân, tinh thần dân tộc hết sức quý giá trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 và thiên tai, lũ lụt.

“Qua đợt bão lũ vừa rồi, hàng ngàn đoàn xe kìn kìn từ Bắc chí Nam, từ Nam ra Bắc ủng hộ miền Trung. Đấy là tinh thần dân tộc vô cùng quý giá mà khi có thiên tai, địch họa, chúng ta mới phát huy được”, ĐB nói và nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã có những chỉ đạo hết sức kịp thời để ứng phó với đại dịch và thiên tai chưa từng có.