Chiều 26/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thuế VAT sửa đổi. Với luật mới được thông qua, mặt hàng phân bón sẽ áp thuế suất 5%; doanh thu không chịu thuế VAT của cá nhân, hộ kinh doanh được nâng lên mức 200 triệu.

Đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua Luật Thuế VAT sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thuế VAT sửa đổi trước khi Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết có ý kiến đề nghị xem xét, nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế VAT lên trên mức 200 triệu. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị mức trên dưới 300 triệu đồng hoặc 400 triệu đồng cho những năm tới. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết luật hiện hành đang quy định mức doanh thu không chịu thuế VAT là 100 triệu đồng một năm.

Theo số liệu tính toán của Bộ Tài chính, nếu xây dựng mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng một năm thì số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 620.653 hộ, số thu ngân sách Nhà nước giảm khoảng 2.630 tỷ đồng.

Nếu mức doanh thu không chịu thuế là 300 triệu đồng một năm, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 734.735 hộ, số thu ngân sách sẽ giảm khoảng 6.383 tỷ đồng.

Để bảo đảm mức tăng hợp lý của ngưỡng doanh thu không chịu thuế, tương đối phù hợp với tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay, Luật Thuế VAT sửa đổi quy định mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế VAT là 200 triệu đồng một năm.

Chính phủ đề nghị được giao thẩm quyền điều chỉnh mức doanh thu này phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ, để bảo đảm linh hoạt trong điều hành, phù hợp với tình hình thực tế.

Ông Mạnh cho biết, nội dung này đã được xin ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu. 

Theo đó, có 204 đại biểu (chiếm 63,35% tổng số đại biểu Quốc hội cho ý kiến) tán thành quy định “Hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 200 triệu đồng trở xuống” thuộc đối tượng không chịu thuế, như thể hiện tại dự thảo luật trình Quốc hội thông qua.

Giá thành phân bón sản xuất trong nước sẽ giảm khi áp thuế VAT 5%

Giải trình về đề xuất đưa phân bón vào diện áp dụng thuế suất VAT 0% (hoặc 1%, 2%), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nếu quy định phân bón áp dụng thuế suất 0% sẽ bảo đảm lợi ích cho cả doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu vì đều được hoàn số thuế VAT đầu vào đã nộp và không phải nộp thuế với phân bón khi bán ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh. Ảnh: P.Thắng

Tuy nhiên, trong trường hợp này, hàng năm ngân sách Nhà nước sẽ phải bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để hoàn thuế VAT đầu vào cho các doanh nghiệp.

Ngoài ra, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc áp dụng thuế suất 0% với phân bón trái với với nguyên tắc, thông lệ của thuế VAT là thuế suất 0% chỉ áp dụng đối với hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu, không áp dụng với tiêu dùng trong nước.

“Việc áp dụng theo hướng này sẽ phá vỡ tính trung lập của chính sách thuế, tạo tiền lệ xấu và không công bằng với các ngành sản xuất khác. Việc quy định thuế suất 1% hoặc 2% đối với phân bón cũng không phù hợp với mục tiêu cải cách thuế VAT là giảm bớt số lượng các mức thuế suất, không gia tăng số lượng các mức thuế suất”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách cho biết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, áp dụng thuế suất thuế VAT 5% với phân bón giá thành phân bón sản xuất trong nước sẽ giảm, giá bán phân bón sản xuất trong nước có dư địa giảm, tạo tác động dẫn đến các nhà nhập khẩu phân bón cũng sẽ phải giảm giá bán phân bón nhập khẩu theo mặt bằng giá thị trường, đem lại lợi ích lớn cho bà con nông dân.

Để thể hiện đúng quan điểm của Quốc hội trong việc xử lý vấn đề trên, theo ông Mạnh, ngày 26/11 đã gửi xin ý kiến đại biểu 2 phương án: Một là, áp thuế suất 5%. Hai là, giữ nguyên như quy định hiện hành. 

“Qua tổng hợp ý kiến cho thấy, 72,67% tổng số đại biểu Quốc hội cho ý kiến tán thành với đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ theo hướng quy định thuế suất 5% với mặt hàng phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản”, ông Lê Quang Mạnh cho hay.

Luật Thuế VAT sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Riêng quy định về mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế VAT có hiệu lực thi hành từ 1/1/2026.