Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An cho rằng, đánh thuế VAT 5% với phân bón cần nhìn tổng thể. Ảnh: P.Thắng

Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến Dự thảo Luật Thuế Giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi, sáng 29/8. Vấn đề có đánh thuế VAT 5% với phân bón hay không tiếp tục được các đại biểu quan tâm.

Nói đánh thuế VAT 5% để giảm giá bán phân bón là không thuyết phục

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) nói, nếu đưa phân bón vào nhóm chịu thuế VAT với mức thuế suất 5% có thể giải quyết bất cập cho doanh nghiệp, nhưng chắc chắn sẽ làm tăng giá phân bón, tác động đến sản xuất nông nghiệp, đời sống người nông dân.

Dẫn báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật, có ý kiến cho rằng nếu đánh thuế doanh nghiệp sản xuất phân bón sẽ giảm giá thành, nhưng ông Mai nhận định, không thể bảo đảm giá phân bón giảm “diễn ra hay không”.

Theo ông, kinh doanh của doanh nghiệp vận hành theo thị trường. Nhà nước cũng không thể bắt buộc doanh nghiệp giảm giá thành phân bón. Từ đó, đại biểu đoàn Đắk Nông đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành, không chịu thuế VAT.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang. Ảnh: P.Thắng

“VAT là thuế gián thu, đánh trực tiếp vào người tiêu dùng. Nếu cho rằng áp thuế để giảm giá bán là không thuyết phục”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang nhấn mạnh, giá thành và giá bán là khác nhau. Có thể giá bán dưới giá thành, nhưng trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, điều quan trọng là phải phù hợp với quốc tế.

Ông cho hay, theo đánh giá của cơ quan soạn thảo, nếu áp thuế VAT 5% như dự thảo thì tới đây sẽ thu được khoảng 5.700 tỷ đồng. Sau khi khấu trừ khoảng 1.500 tỷ, Nhà nước thu được khoảng 4.200 tỷ đồng. Nhưng, ông Giang thông tin, các chuyên gia kinh tế nói không phải ngân sách thu được số tiền như thế.

Cho nên, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, cần đánh giá chính xác nhất, về việc nếu đánh thuế VAT 5% thì doanh nghiệp được hoàn lại bao nhiêu, ngân sách thu được bao nhiêu, người dân bị ảnh hưởng bao nhiêu.

“Vừa qua, để phục hồi kinh tế, chúng ta cố gắng giảm 2% VAT để kích thích tiêu dùng, nay lại đánh thuế VAT 5% để giảm giá bán là không phù hợp”, ông Giang nói thêm.

“Ngành sản xuất phân bón tốt thì người dân được lợi”

Vấn đề này, theo đại biểu Trịnh Xuân An, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh, cần nhìn tổng thể, không nên dựa vào tăng giá hay hạ giá để quyết định chính sách.

“Một đất nước phát triển nông nghiệp như Việt Nam mà không có ngành sản xuất phân bón trong nước đàng hoàng, đĩnh đạc, mà chính sách cứ phải chỉnh lên, chỉnh xuống là không ổn”, ông An nói.

Ông nhấn mạnh, Việt Nam cần có một ngành sản xuất phân bón hiện đại, bình đẳng với thế giới, không thể phụ thuộc vào thị trường nhập khẩu. “Nếu ngành sản xuất phân bón tốt thì người dân được lợi, xã hội được lợi, ngành nông nghiệp được lợi”, theo nhận định của ông An.

Ông đồng tình với quan điểm của Ủy ban Tài chính Ngân sách, là nếu áp thuế VAT 5%, các doanh nghiệp sản xuất trong nước có dư địa để giảm giá bán, tức là không phải giảm giá ngay. Cùng đó là cơ hội thu thuế của doanh nghiệp nhập khẩu.

“Nếu cứ đi vào câu chuyện áp thuế tăng giá hay giảm giá thì không bao giờ xử lý được vấn đề này. Nếu để lại như vậy, câu chuyện của ngành sản xuất phân bón vẫn diễn ra như cách đây 10 năm, vẫn phụ thuộc vào thế giới”, ông An nói và đề nghị, hết sức cân nhắc, đánh giá cái được, cái mất và nhìn tổng thể.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh, Ủy viên Chuyên trách Ủy ban Kinh tế . Ảnh: P.Thắng

Để hài hoà lợi ích doanh nghiệp, nông dân, đại biểu Đinh Ngọc Minh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế đề nghị đưa phân bón vào diện mặt hàng chịu thuế, áp thuế suất 0%, để doanh nghiệp vẫn được hoàn thuế, khuyến khích phát triển nông nghiệp.

Tranh luận lại, ông Trịnh Xuân An cho hay, thuế suất 0% chỉ áp cho hàng xuất khẩu, theo quy định của Luật Thuế VAT. Chưa kể, nếu áp thuế 0% để doanh nghiệp được khấu trừ, hoàn thuế thì phải bỏ ngân sách ra để hoàn là vô lý.

“Ngân sách lấy từ đâu để hoàn khi không có khoản thu ghi nhận”, ông An đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng đề xuất đưa phân bón vào diện chịu thuế, thuế suất 0%.

Dự thảo Luật Thuế Giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp 7, dự kiến sẽ thông qua tại kỳ họp 8 vào tháng 10 tới.

Lo tăng mức doanh thu không chịu thuế VAT, hộ doanh nghiệp không chịu lên doanh nghiệp Theo dự thảo luật, hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 200 triệu đồng trở xuống thì không phải chịu thuế VAT.  Trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức doanh thu phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa). Ảnh: P.Thắng  Nếu xây dựng mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng/năm, Bộ Tài chính tính toán sẽ có 620.653 hộ, cá nhân kinh doanh không thuộc diện nộp thuế, ngân sách Nhà nước sẽ giảm khoảng 2.630 tỷ đồng. Nêu ý kiến, đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề nghị đánh giá tác động kỹ lưỡng, vì ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. “Cá nhân tôi, đề xuất giữ nguyên như hiện hành, mức doanh thu không chịu thuế là 100 triệu đồng/năm”, ông Hải nói. Bởi, theo ông Hải, nếu tăng mức không chịu thuế lên dưới 200 triệu đồng/năm thì hộ, cá nhân kinh doanh phát triển khá tốt, nhưng hộ kinh doanh phát triển lên doanh nghiệp sẽ rất hạn chế. “Hộ kinh doanh không muốn thành lập doanh nghiệp làm gì cả, họ muốn kinh doanh như thế để nộp thuế khoán”, đại biểu đoàn Thanh Hóa nói.  Trong khi đó, đại biểu Trịnh Xuân An, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đồng ý tăng mức doanh thu không chịu thuế VAT lên dưới 200 triệu đồng/năm, nhưng ông băn khoăn khi điều chỉnh mức doanh thu này gắn với biến động CPI. Ông Trịnh Xuân An đề nghị, quy định theo hướng Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết trên cơ sở tình hình kinh tế cụ thể theo đề xuất của Chính phủ.