Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 luật (Chứng khoán; Kế toán; Kiểm toán độc lập; Ngân sách Nhà nước; Quản lý, sử dụng tài sản công; Quản lý thuế; Thuế thu nhập cá nhân; Dự trữ quốc gia; Xử lý vi phạm hành chính) đã được Quốc hội thông qua, với 445/450 đại biểu tán thành, chiều 29/11. Trong đó, luật đã quy định rõ 6 hành vi được coi là thao túng thị trường chứng khoán.

Báo cáo vốn điều lệ phải kiểm toán độc lập

Với Luật Chứng khoán, quá trình thẩm tra nội dung, cũng như các ý kiến của đại biểu thảo luận tại tổ và hội trường, có 2 nội dung còn có ý kiến nhiều chiều.

Đó là nội dung: Báo cáo về vốn điều lệ và việc ngân hàng thương mại tham gia làm thành viên bù trừ, thanh toán giao dịch cho các chứng khoán giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.

Đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua luật. Ảnh: P.Thắng

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan, tiếp thu, chỉnh lý quy định 2 nội dung này, theo hướng quy định trong luật mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định cụ thể bảo đảm tính khả thi.

Theo đó, trong luật quy định, báo cáo về vốn điều lệ đã góp tính đến thời điểm đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Luật cũng quy định thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch cho các chứng khoán giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.

“Trường hợp thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh, thành viên bù trừ là ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch cho chính thành viên bù trừ là ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài”, theo luật được thông qua.

Luật cũng bổ sung nghiêm cấm thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán và xác định rõ 6 hành vi được xem là thao túng thị trường chứng khoán.

Cá nhân vi phạm về kiểm toán độc lập bị phạt đến 1 tỷ đồng

Với Luật Kiểm toán độc lập, tại Điều 60 quy định, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm bị xử phạt vi phạm hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chịu các biện pháp quản lý Nhà nước.

Nếu gây thiệt hại thì tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm phải bồi thường theo quy định của luật.

Mức phạt tiền vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập tối đa là 2 tỷ đồng đối với tổ chức; 1 tỷ đồng đối với cá nhân. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập là 5 năm.

Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập.

Thảo luận vấn đề này trước đó, có ý kiến đại biểu đề nghị làm rõ cơ sở mức xử phạt hành chính, bảo đảm tính răn đe.

Cũng có ý kiến chỉ nên tăng mức xử phạt tối đa gấp 2 lần so với hiện nay và thời hiệu xử phạt tối đa là 2 năm do nhu cầu về nhân sự kiểm toán còn thiếu so với quy mô thị trường.

Nêu quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay, mức phạt tiền trên là tối đa và chỉ áp dụng với một số hành vi vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực kiểm toán chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

“Do vậy, có thể xem xét quy định như dự thảo luật trình Quốc hội thông qua để bảo đảm tính răn đe đối với doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên, nhất là thời gian vừa qua, xảy ra một số vụ việc doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp”, ông Mạnh nói.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá tác động cụ thể và có mức xử phạt hợp lý đối với từng hành vi như ý kiến của đại biểu Quốc hội trong quá trình hoàn thiện dự thảo hghị định hướng dẫn.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.