Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Đức Hạnh cùng đại diện lãnh đạo một số đơn vị liên quan của Thanh tra Chính phủ và đại diện Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường tham dự và trả lời trực tiếp các câu hỏi của bạn đọc.

Thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính là 1 năm

Giải đáp những thắc mắc của một số độc giả liên quan đến việc khiếu nại các quyết định hành chính và khởi kiện vụ án hành chính, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra Chính phủ Văn Tiến Mai cho biết, việc khởi kiện phải tuân theo Luật Tố tụng hành chính có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2011. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, nhưng hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại về quyết định, hành vi đó.

Theo quy định của pháp luật, thời hiệu khiếu nại đối với cơ quan hành chính là 90 ngày kể từ ngày có quyết định hành chính hoặc biết được có hành vi hành chính. Thời hạn giải quyết lần đầu và lần hai trong trường hợp vùng sâu, vùng xa tính tổng cộng kéo dài không quá 145 ngày. Như vậy, tổng thời gian khiếu nại, thụ lý, giải quyết ở cơ quan hành chính không vượt quá 235 ngày.

Trong khi đó, thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính là 1 năm (365 ngày), kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính. Người đã khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án nhân dân thì không được đồng thời khiếu nại đến cơ quan hành chính về vấn đề mình đã khởi kiện.

Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện và tài liệu kèm theo đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng cách nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua bưu điện.

Pháp luật quy định rõ mức đền bù, điều kiện thu hồi đất

Liên quan đến mức đền bù thu hồi đất cho dự án theo hình thức BOT, Chánh Thanh tra Bộ Tài nguyên Môi trường Lê Quốc Trung trả lời: Theo quy định Nghị định số 17/2006/NĐ-CP ngày 27/1/2006 của Chính phủ, Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án làm đường theo hình thức BOT, giá đất được tính bồi thường là giá đất theo mục đích đang sử dụng tại thời điểm có quyết định thu hồi đất do UBND cấp tỉnh công bố theo quy định của Chính phủ; không bồi thường theo giá đất sẽ được chuyển mục đích sử dụng; trường hợp tại thời điểm có quyết định thu hồi mà giá này chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể cho phù hợp.

Khi Nhà nước thu hồi đất của người đang sử dụng vào mục đích nào thì được bồi thường bằng việc giao đất mới có cùng mục đích sử dụng, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng giá trị QSDĐ tính theo giá đất tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Trường hợp người được đền bù chưa nhất trí với quyết định về giá đất đền bù của UBND cấp tỉnh thì có quyền khiếu nại đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để được xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trả lời câu hỏi của ông Lâm Văn Cường ở Trà Vinh xung quanh vấn đề gây nhiều tranh cãi trên thực tế hiện nay là việc thu hồi, đền bù, giải phóng mặt bằng cho dự án, Chánh Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Quốc Trung khẳng định, theo quy định của Luật Đất đai, Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được công bố hoặc khi dự án đầu tư có nhu cầu SDĐ phù hợp với quy hoạch, kế hoạch SDĐ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt. Trường hợp nếu vị trí thửa đất thực tế nằm ngoài vị trí dự án đầu tư, thì người bị thu hồi có quyền gửi đơn đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã thu hồi thửa đất đó để được xem xét, giải quyết theo qui định của pháp luật.

Khi Nhà nước thu hồi đất của tổ chức kinh tế, hộ sản xuất, kinh doanh có đăng ký kinh doanh, mà bị ngừng sản xuất, kinh doanh, thì được hỗ trợ cao nhất bằng 30% một năm thu nhập sau thuế, theo mức thu nhập bình quân của ba năm liền kề trước đó được cơ quan thuế xác nhận. Việc bồi thường về nhà ở, tài sản trên đất bị thu hồi do Bộ Xây dựng quyết định và giải quyết các khiếu nại liên quan.

Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất của tổ chức kinh tế, hộ sản xuất, kinh doanh có đăng ký kinh doanh, mà bị ngừng sản xuất, kinh doanh, thì sẽ được hỗ trợ cao nhất bằng 30% một năm thu nhập sau thuế, theo mức thu nhập bình quân của ba năm liền kề trước đó được cơ quan thuế xác nhận.

Trả lời một bạn đọc Đồng Tháp về việc không đồng ý với mức giá đền bù đất bị giải tỏa, Phó Chánh Thanh tra Bộ Tài chính Phùng Thanh Sơn cho biết, theo quy định của pháp luật thì trong quá trình thực hiện việc khiếu nại, người khiếu nại vẫn phải chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại, trừ trường hợp quyết định, hành vi đó bị tạm đình chỉ thi hành. Nếu người được đền bù không đồng ý với mức giá đền bù, không nhận tiền đền bù, thì đơn vị làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng chuyển khoản tiền chi trả vào tài khoản riêng mở tại Ngân hàng để làm căn cứ cho việc giải quyết khiếu nại sau này (nếu có).

Chỉ thu hồi đất thực hiện dự án đầu tư sau khi dự án được phê duyệt

Trong trường hợp cụ thể của bạn đọc Thái Văn Thiện, Bình Dương, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Đức Hạnh khẳng định, việc Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương ra quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư khi chưa có dự án đầu tư được phê duyệt là trái với quy định của Luật Đất đai. Việc ban hành quyết định bồi thường thiệt hại tài sản đất đai khi Nhà nước thu hồi để thực hiện các dự án đầu tư phải căn cứ vào thời điểm quyết định thu hồi đất và thời điểm kiểm kê đất đai, áp giá bồi thường, hỗ trợ, nguồn gốc đất đai để xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trả lời bạn đọc từ thành phố Hồ Chí Minh, Chánh thanh tra Bộ Tài nguyên Môi trường Lê Quốc Trung cho biết, nếu Giấy chứng nhận (GCN) QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở có sai lệch thì cần khiếu nại đến UBND quận để xem xét, giải quyết (phải ban hành quyết định), nếu tố cáo UBND quận thì gửi đơn đến UBND TP để được xem xét, giải quyết. Về câu hỏi của độc giả Vũ Thị Kiều Trang ở Chương Mỹ, Hà Nội, ông Trung nhấn mạnh việc xác định lại mức đất ở, mức đất vườn liền kề là theo đúng quy định của pháp luật. Phần đất nằm trong hành lang vẫn được cấp GCNQSDĐ và ghi chú rõ đã nằm trong hành lang.

Các độc giả có những câu hỏi mang tính vụ việc cụ thể đã nhận được sự giải đáp và hướng dẫn cách thức khiếu nại, làm đơn đề nghị giải quyết thắc liên quan đến các trường hợp thu hồi, đền bù đất.

Tại buổi giao lưu, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trả lời các ý kiến về của bạn đọc về các quy định của Luật Đất đai, các Nghị định liên quan về chính sách đền bù, giải tỏa, tái định cư khi thu hồi đất và việc áp dụng các quy định, chính sách này trong thực tế; các vấn đề liên quan đến khiếu nại, thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật, việc áp dụng Luật Tố tụng hành chính trong giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai. Đồng thời, giải đáp, hướng dẫn cách thức xử lý đối với những tình huống xảy ra trong thực tế, việc áp dụng pháp luật trong giải quyết một số loại khiếu nại về đất đai cụ thể.

Qua cuộc giao lưu trực tuyến này, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan hữu quan hy vọng sẽ tổng kết, đúc rút những vấn đề của thực tiễn để kiến nghị, đề xuất việc hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất đai.

Xuân Khu + Cẩm Giang