Kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá nhà đất cao bất thường được đại biểu Quốc hội đề xuất khi góp ý thảo luận về kết quả giám sát “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”, sáng 28/10.

Giá nhà đất tăng phi thực tế

Nêu ý kiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy (đại biểu Quốc hội đoàn Bắc Kạn) nêu thực tế giá bất động sản tại một số TP lớn tăng rất cao, nhất là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Điều này khiến thị trường bất động sản vừa mới phục hồi lại xuất hiện những dấu hiệu bất ổn. Cử tri lo lắng trước các hiện tượng thổi giá, tạo sóng, gây nhiễu loạn thông tin thị trường.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy cho hay, nhiều căn hộ chung cư đã được đưa vào sử dụng vài thập kỷ, cũng tăng giá gấp đôi, gấp ba. Ảnh: P.Thắng

“Giá nhà đất ở một số khu vực đang tăng phi thực tế”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh và dẫn lại nhận định của lãnh đạo Bộ Xây dựng, giá nhà đất tăng cao thời gian qua là vô lý và bất thường.

Tại một số TP lớn từ đầu năm đến nay, giá đất bất động sản tăng cao ở tất cả phân khúc, từ chung cư đến nhà liền kề, biệt thự… không chỉ ở các khu vực trung tâm mà sức nóng đang lan dần sang quận, huyện vùng ven đô.

“Nhiều người dân ở Hà Nội chia sẻ, sau một thời gian vất vả tìm kiếm mua nhà thì hiện phải tạm gác lại vì sự tăng giá đột biến của bất động sản, nhất là chung cư. Không chỉ các chung cao cấp, chung cư mới mà các chung cư cũ giá cũng tăng vọt. Nhiều căn hộ chung cư đã được đưa vào sử dụng vài thập kỷ nhưng cũng được giao dịch với giá gấp đôi, gấp ba so với thời điểm bàn giao trước đây”, bà Thủy nói.

Hệ quả của tình trạng này, theo bà Thủy là “hàng nghìn hộ dân sở hữu căn hộ chung cư thường xuyên nhận được các cuộc gọi hỏi bán nhà”.

Bên cạnh đó, bà Thủy cho hay, đấu giá đất ở một số huyện ven đô Hà Nội cũng “nóng” hơn bao giờ hết với một số phiên đấu giá tổ chức xuyên đêm, ghi nhận hàng trăm, thậm chí cả nghìn người chấp nhận "ăn trực, nằm chờ" để đấu được suất đất và giá trúng cũng cao kỷ lục.

Giá đất ở huyện ven đô cũng lên tới hơn 100 triệu/m2, tương đương với đất dự án đã được đầu tư hạ tầng.  

Bà Thủy nhấn mạnh, trong bối cảnh thị trường bất động sản chưa phục hồi hoàn toàn, nhiều dự án bất động sản, nhà ở còn ách tắc, người dân, doanh nghiệp còn khó khăn mà giá nhà ở lại tăng đột biến, nhất là ở các khu vực không có dự án mới là “điều bất bình thường”.

Đại biểu Nguyễn Văn An (đoàn Thái Bình) nói, hiện nay, giá nhà ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các TP lớn đang tăng rất cao, vượt xa tầm tay và nhu cầu ở thực của người dân.

“Tình trạng này có phần do chiêu trò thổi giá của giới đầu tư”, ông An nói. Tuy nhiên, theo ông, rất khó xử lý khi đó là các giao dịch dân sự, thuận mua vừa bán, đóng thuế và phí chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.

Để giải quyết tình trạng này, ông An cho rằng, có thể dùng nguồn cung nhà đủ lớn và tháo gỡ vướng mắc cho các dự án tồn đọng, phát triển nhà ở xã hội.  Như vậy, những căn nhà rao giá trên trời hoặc mua đi bán lại đầu cơ sẽ không có khách hàng có nhu cầu ở thực, dần dần sẽ quay về với giá trị thực.

Cũng theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, tình trạng đầu cơ, thổi giá, đẩy giá là nguyên nhân chính dẫn đến giá nhà đất tăng cao như thời gian qua. 

“Một số hội nhóm đầu cơ, nhà đầu tư đã thổi giá, gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm thao túng tâm lý của người dân để trục lợi. Thủ đoạn thường sử dụng là đẩy giá đất lên cao chót vót trong những phiên đấu giá.  Sau đó đến thời gian nộp tiền thì sẵn sàng bỏ cọc với mục đích thiết lập mặt bằng giá mới cho các mảnh đất trong khu vực mà họ mua gom trước đó và thu được siêu lợi nhuận”, bà Thủy nói.

Ngoài ra, tâm lý một bộ phận người dân mua nhà đất chờ tăng giá; sự mất cân đối trong phân khúc các căn hộ, thị trường đang thiếu trầm trọng nguồn cung căn hộ bình dân dành cho phần đông người lao động, nhưng lại thừa nguồn cung với căn hộ cao cấp.

Đánh thuế cao với người nhiều nhà, nhiều đất

Nhận định tình trạng đầu cơ, thổi giá, đẩy giá dẫn tới nhiều hệ luỵ, bà Thủy đề nghị Chính phủ tiếp tục có những chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển phân khúc nhà ở thương mại để phù hợp với túi tiền của phần đông người lao động. 

Chính phủ cũng cần tháo gỡ những vướng mắc của các dự án nhà ở hiện nay. “Nếu tháo gỡ được các vướng mắc thì có thể đưa vào thị trường vài nghìn căn hộ, giúp giảm giá bất động sản”, theo lời Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp.

Để ngăn chặn tình trạng bỏ giá cao khi đấu giá, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng không thể tăng tiền đặt cọc vì nếu tăng sẽ hạn chế số người tham gia, mất đi tính cạnh tranh. 

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đề xuất kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá nhà đất cao bất thường. Ảnh: P.Thắng

Thay vào đó, theo ông Cường, phải có quy định người tham gia đấu giá phải chứng minh đủ tiền để mua nếu trúng đấu giá, bằng việc xác nhận tài khoản tiền gửi ngân hàng hoặc tài sản bảo đảm khác như nhà đất và phải cam kết nếu cố tình bỏ cọc sẽ bị phong tỏa các tài sản trên để xử lý.

“Nếu có quy định như thế, những người có nhu cầu mua thật sẽ dễ dàng chứng minh được, đồng thời sẽ loại bỏ được những người không có nhu cầu sử dụng, tham gia đấu giá để mua đi bán lại hoặc những người cố tình bỏ giá cao rồi bỏ cọc”, đại biểu đoàn Hà Nội nói.

Ông Cường cũng đưa ra kiến nghị để các doanh nghiệp bất động sản không lợi dụng khi thị trường khan hiếm nguồn cung, đưa ra giá bán cao bất thường. Theo ông, cần đưa vào nghị quyết của Quốc hội đề nghị Chính phủ thực hiện ngay quy định Luật Giá về kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có sự biến động giá bất thường. 

Việc kiểm tra các yếu tố hình thành giá nhà đất không chỉ phát hiện được sự bất thường, bảo vệ người tiêu dùng, ổn định thị trường, mà còn là cơ sở để thu thuế, điều tiết phần thu nhập tăng lên do giá cao bất thường, đại biểu Hoàng Văn Cường nói.

Chính phủ cũng cần đưa hàng hóa bất động sản của các doanh nghiệp bán ra lần đầu trên thị trường thứ cấp, thuộc đối tượng phải kê khai giá.” Có kê khai và kiểm tra giá như thế, Chính phủ mới nắm bắt được kịp thời nguồn gốc biến động giá để có các giải pháp điều chỉnh hữu hiệu”, ông Cường nhấn mạnh.

Để lành mạnh thị trường, ông Cường nói cần sớm sửa đổi, ban hành mới các luật thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều nhà, nhiều đất. Đây là công cụ hữu hiệu để chống đầu cơ đất đại bất động sản, qua đó giảm giá nhà về đúng giá trị thực của thị trường.