Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long. Ảnh: P.Thắng

Chiều 17/6, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày tờ trình về Dự án Luật Công chứng sửa đổi trước Quốc hội.

Dự thảo Luật Công chứng sửa đổi gồm 10 chương, 78 điều, được xây dựng trên cơ sở giữ nguyên 9 điều, sửa đổi 61 điều, giảm 12 điều và bổ sung 9 điều mới trong tổng số 81 điều của luật hiện hành.

Công chứng viên trên 70 tuổi đang hành nghề được kéo dài thêm 2 năm

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, dự thảo luật đã có một số sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chứng viên, bảo đảm số lượng phù hợp với nhu cầu công chứng và phát triển ổn định, bền vững.

Một trong những nội dung mới đáng chú ý, dự thảo quy định độ tuổi hành nghề của công chứng viên là đến 70 tuổi.

Ngoài ra, điều khoản chuyển tiếp quy định công chứng viên trên 70 tuổi đang hành nghề công chứng tại thời điểm luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục hành nghề công chứng trong thời hạn tối đa là 2 năm.

Khi hết thời hạn nêu trên, việc miễn nhiệm công chứng viên được thực hiện theo quy định của Luật.

Báo cáo thẩm tra dự thảo luật, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với việc bổ sung quy định về giới hạn độ tuổi bổ nhiệm, hành nghề của công chứng viên như quy định của dự thảo.

Quy định chuyển tiếp tại dự thảo nhằm tránh tình trạng giảm đột ngột số lượng công chứng viên hành nghề, bảo đảm có thời gian chuyển tiếp để bổ nhiệm công chứng viên thay thế số lượng gần 70 tuổi hoặc trên 70 tuổi thôi hành nghề công chứng.

Tuy nhiên, có ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng công chứng viên cao tuổi có nhiều kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng hành nghề công chứng. Do vậy, việc dự thảo Luật giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng là 70 tuổi sẽ “gây lãng phí nguồn lực xã hội”.

Để bảo đảm phù hợp với sự phát triển của y học hiện nay, ý kiến này đề nghị không nên giới hạn độ tuổi hành nghề của công chứng viên mà nên quy định điều kiện bảo đảm sức khỏe như đối với người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh hoặc giới hạn một độ tuổi hành nghề cao hơn 70 tuổi.

Thời gian công tác pháp luật để bổ nhiệm công chứng viên giảm còn 3 năm

Nội dung mới nữa, theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, dự thảo luật đã sửa đổi một số quy định nhằm thực hiện chủ trương, yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh.

Cụ thể, giảm thời gian công tác pháp luật để bổ nhiệm công chứng viên 5 năm xuống còn 3 năm; hồ sơ đề nghị bổ nhiệm công chứng viên giảm từ 7 loại giấy tờ xuống còn 3 loại giấy tờ.

4 loại giấy tờ được lược bỏ, gồm: Phiếu lý lịch tư pháp; bản sao bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ, tiến sĩ luật; bản sao giấy chứng nhận tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng; bản sao giấy chứng nhận kết quả kiểm tra tập sự hành nghề công chứng.

Quốc hội nghe tờ trình, thẩm tra Dự án Luật Công chứng sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Cơ quan thẩm tra tán thành với việc giảm tải thủ tục, đơn giản hóa hồ sơ, giấy tờ trong thực hiện thủ tục hành chính, nhằm thực hiện chủ trương cải cách thủ tục hành chính ở nước ta.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Pháp luật, các giấy tờ trong hồ sơ đề nghị bổ nhiệm công chứng viên là nhằm xác nhận việc đáp ứng các yêu cầu về nội dung, điều kiện bổ nhiệm.

Như vậy, cần phải làm rõ nếu trong hồ sơ đề nghị bổ nhiệm công chứng viên không có các giấy tờ nêu trên thì việc kiểm soát điều kiện bổ nhiệm công chứng viên được thực hiện thông qua phương pháp nào?

Phương pháp tiền kiểm (thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu có thể khai thác được; sau khi luật có hiệu lực, các điều kiện khai thác dữ liệu này đã bảo đảm chưa) hay hậu kiểm (thông qua bản khai thông tin và cam kết của người đề nghị bổ nhiệm, việc kiểm tra cụ thể được tiến hành theo quy định về thanh tra, kiểm tra sau khi đã bổ nhiệm công chứng viên).

Cơ quan thẩm tra đặt vấn đề, nếu theo phương pháp tiền kiểm, thời gian 20 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ liệu có đủ để Sở Tư pháp xác minh toàn bộ các thông tin? Do đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị nêu rõ ưu điểm, hạn chế và lý do lựa chọn từng phương pháp, để có đủ cơ sở cho Quốc hội xem xét, quyết định.

Ngoài ra, trong cơ quan thẩm tra, có ý kiến cho rằng quy định giảm thời gian công tác pháp luật là “chưa phù hợp với định hướng và chủ trương nâng cao chất lượng đội ngũ công chứng viên, chưa đồng bộ với các nội dung sửa đổi về bỏ quy định miễn đào tạo nghề công chứng, tăng thời gian tập sự hành nghề công chứng...”.

Do đó, ý kiến này đề nghị giữ quy định về thời gian công tác pháp luật là 5 năm như luật hiện hành để xem xét, bổ nhiệm công chứng viên.