(Thanh tra) - Để kịp thời tháo gỡ những “điểm nghẽn” kìm hãm, cản trở, gây ách tắc phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ đề xuất cơ chế xác định tiêu chí, phương án, quy trình và trách nhiệm trong xử lý các vướng mắc do quy định của pháp luật.
Chiều 20/6, tiếp tục chương trình kỳ họp 9, Quốc hội nghe Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.
Bộ trưởng Tư pháp cho hay, trong đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật”.
Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, Chính phủ đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, tuy nhiên, chỉ giới hạn trong phạm vi thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
“Các vướng mắc do quy định của luật, nghị quyết, pháp lệnh vẫn phải trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định nên nhiều trường hợp còn chậm, chưa kịp thời”, Bộ trưởng Tư pháp nói.
Vì vậy, việc xây dựng, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, theo Bộ trưởng Tư pháp là rất cần thiết để kịp thời tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật kìm hãm, cản trở, gây ách tắc phát triển kinh tế - xã hội.
3 tiêu chí xác định vướng mắc do quy định của pháp luật
Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho hay, dự thảo nghị quyết có 7 điều, quy định nguyên tắc tiêu chí xác định, nguyên tắc, phương án, quy trình và trách nhiệm trong việc xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.
Trong đó, dự thảo nghị quyết định quy định 3 tiêu chí xác định khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.
3 tiêu chí này gồm:
Quy định mâu thuẫn, chồng chéo trong cùng một văn bản quy phạm pháp luật hoặc giữa các văn bản quy phạm pháp luật.
Quy định của văn bản quy phạm pháp luật không rõ ràng, không hợp lý, không khả thi, gây khó khăn trong áp dụng, thực hiện pháp luật.
Quy định của văn bản quy phạm pháp luật tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới, sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh mới, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế.
Các khó khăn, vướng mắc do quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải được xử lý theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính linh hoạt, kịp thời tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong thời gian luật, nghị quyết chưa được sửa đổi, bổ sung, dự thảo nghị quyết đề xuất cho phép Chính phủ được ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật để điều chỉnh một số quy định có liên quan tại luật, nghị quyết của Quốc hội do Chính phủ trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại phiên họp, kỳ họp gần nhất.
Trường hợp đồng thời phải sửa đổi, bổ sung các luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không do Chính phủ trình thì phải xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Với các khó khăn, vướng mắc do quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội không do Chính phủ trình mà không thuộc trường hợp trên thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết để điều chỉnh, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Tuân thủ đủ quy trình, không vụ lợi vẫn có thiệt hại thì được miễn trách nhiệm
Dự thảo nghị quyết cũng nêu rõ: "Người đứng đầu cơ quan, đơn vị, người tham gia xây dựng nghị quyết này và tham gia xác định, xử lý các khó khăn, vướng mắc theo quy định tại nghị quyết này được xem xét loại trừ, miễn trách nhiệm trong trường hợp đã tuân thủ đầy đủ các quy trình, quy định liên quan và không vụ lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhưng vẫn xảy ra thiệt hại".
Trình bày thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp và Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban này và các cơ quan của Quốc hội cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của nghị quyết như đề xuất của Chính phủ.
Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, cơ quan thẩm tra đề nghị xác định rõ một số nội dung quan trọng, mang tính nền tảng, các nguyên tắc hiến định liên quan đến tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước, các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, về tội phạm và hình phạt... sẽ không áp dụng nghị quyết này.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định về trách nhiệm của Chính phủ, các cơ quan trong phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn của mình chỉ đạo khẩn trương rà soát, xác định nội dung trong các luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chưa phù hợp, gây khó khăn, vướng mắc, nhận diện rõ những vấn đề thực sự là “nút thắt”, “điểm nghẽn” gây kìm hãm, ách tắc, cản trở sự phát triển để lập danh mục các văn bản cần xử lý.
“Đề nghị xây dựng kế hoạch thực hiện, trong đó cần xác định rõ thứ tự ưu tiên, lộ trình, tiến độ cụ thể, phân công trách nhiệm thực hiện để đáp ứng yêu cầu khẩn trương, kịp thời tháo gỡ ngay những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp và Phát luật nêu.
