(Thanh tra) - Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí khẳng định trong nhiệm kỳ, việc xét xử bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội. Còn Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho hay đã được nhiều giải pháp đột phá phòng chống bỏ lọt tội phạm.
Chiều 20/10, Quốc hội nghe các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của TAND Tối cao, VKSND Tối cao.
Xử lý nghiêm cán bộ lợi dụng công vụ để tham nhũng, tiêu cực
Trình bày báo cáo kết quả công tác của tòa án, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết, trong nhiệm kỳ này, tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, hoạt động với phương thức, thủ đoạn tinh vi, manh động, có tính chất xuyên quốc gia.
Các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính gia tăng về số lượng và tính chất ngày càng phức tạp.
Đặc biệt, trong năm 2025, mô hình tổ chức bộ máy của TAND thực hiện theo mô hình 3 cấp gồm: TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh và TAND khu vực, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7.
Trong bối cảnh đó, theo ông Trí, Chánh án TAND Tối cao đã chỉ đạo tòa án tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị đẩy nhanh tiến độ, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án, vụ việc đảm bảo thực hiện nghiêm các chỉ tiêu, nhiệm vụ Quốc hội giao.
Chánh án TAND Tối cao cũng đã chỉ đạo đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, thiếu sót trong công tác chuyên môn; đồng thời xử lý nghiêm cá nhân vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp, nhất là hành vi lợi dụng công vụ để tham nhũng, tiêu cực.
Nêu những thành tựu công tác bằng con số cụ thể, ông Trí cho hay, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, các tòa án đã thụ lý hơn 2,7 triệu vụ việc, đã giải quyết được hơn 2,6 triệu vụ việc, đạt tỷ lệ 97,64%. Con số này so với nhiệm kỳ trước, thụ lý tăng 317.473 vụ việc, đã giải quyết tăng 310.121 vụ việc.
Trong đó, về vụ án hình sự, các tòa án đã thụ lý 461.603 vụ với 872.582 bị cáo; giải quyết, xét xử được 460.299 vụ với 867.550 bị cáo; vượt 11,72% so với chỉ tiêu nghị quyết của Quốc hội đề ra.
“Việc xét xử bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội”, Chánh án TAND Tối cao khẳng định.
Ông Trí đồng thời cho biết, đã xử lý nghiêm nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo như vụ án Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh… được dư luận đánh giá cao,
Công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, theo ông Trí, cũng được chú trọng, đạt hiệu quả. Việc ra quyết định thi hành án hình sự đảm bảo đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, đạt tỷ lệ 99,95%.
Dù vậy, Chánh án TAND Tối cao cho biết, hoạt động của các tòa án còn một số khó khăn, vướng mắc và hạn chế như vẫn còn một số bản án, quyết định bị sửa; một số trường hợp thu thập, đánh giá chứng cứ còn chưa đầy đủ.
Cạnh đó, có một số công chức chưa chấp hành nghiêm kỷ luật công vụ, chưa rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức dẫn đến bị xử lý theo quy định của Đảng, của pháp luật…
Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, Chánh án TAND Tối cao nhấn mạnh nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.
Bên cạnh quyết tâm xây dựng tòa án nghiêm minh, liêm chính, theo ông Trí, phải xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu các cấp tòa án có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, đạo đức trong sáng, kỷ luật nghiêm minh, có dũng khí bảo vệ cái đúng, kiên quyết đấu tranh với cái sai.
Chánh án TAND Tối cao cũng nhấn mạnh nhiệm vụ thực hiện tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc; khắc phục ngay tình trạng bản án, quyết định bị sửa, hủy nhiều lần, tuyên không rõ, khó thi hành…
VKS trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 145 vụ án để chống bỏ lọt tội phạm
Báo cáo công tác của Viện trưởng VKSND Tối cao nhiệm kỳ 2021-2026, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, đã thực hiện quyết liệt đồng bộ nhiều giải pháp trọng tâm đột phá, tạo sự chuyển biến tích cực, toàn diện, nhất là phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm.
Viện trưởng VKSND Tối cao đã hoàn thành, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu của Quốc hội giao, theo ông Tiến.
Trong đó, với công tác công tố và kiểm sát trong lĩnh vực hình sự, Viện trưởng VKSND Tối cao đã chỉ đạo thực hiện công tố chủ động theo phương châm 4S “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đột phá về nghiệp vụ, phòng chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự và ngược lại.
“Chất lượng công tác được nâng lên rõ rệt, kết quả, chỉ tiêu năm sau đều cao hơn năm trước”, ông Tiến nói.
Nêu cụ thể, ông Tiến thông tin, toàn ngành Kiểm sát đã công tố, kiểm sát 674.552 nguồn tin về tội phạm, yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố 3.871 vụ án (tăng 24,3% so với nhiệm kỳ trước).
Viện kiểm sát đã yêu cầu hủy bỏ 97 quyết định khởi tố; hủy bỏ 349 quyết định không khởi tố vụ án và 245 quyết định khởi tố vụ án; trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 145 vụ án để chống bỏ lọt tội phạm; trực tiếp kiểm sát 8.462 cuộc; ban hành 8.290 kiến nghị khắc phục và 3.224 kiến nghị phòng ngừa.
Toàn ngành Kiểm sát cũng công tố, kiểm sát điều tra 519.546 vụ/855.245 bị can, đã giải quyết đạt 93,6%, gồm kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 388.741 vụ/769.367 bị can; đình chỉ điều tra 16.189 vụ/10.709 bị can (trong đó có 50 bị can đình chỉ do không phạm tội giảm 23 bị can), tạm đình chỉ điều tra 81.230 vụ/13.867 bị can.
“Đặc biệt, ngành Kiểm sát đã phối hợp xử lý nghiêm minh 18.980 vụ với 41.142 bị cáo về tội kinh tế, tham nhũng, trong đó có nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo”, ông Tiến cho hay.
Điển hình như: Vụ án Chuyến bay giải cứu, Việt Á, vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiếm, Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, Xuyên Việt Oil, vụ án liên quan Tập đoàn Phúc Sơn, Thuận An....
Bên cạnh phát hiện, thụ lý giải quyết nguồn tin về tội phạm, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã thụ lý điều tra 282 vụ/551 bị can (tăng 46,9% về sổ vụ và 178,3% về số bị can); đã giải quyết đạt 90,4%.
Trong các vụ án do Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã giải quyết, theo ông Tiến, có nhiều vụ tham nhũng trong hoạt động tư pháp được dư luận quan tâm, như: Vụ án Nhận hối lộ xảy ra tại Đà Nẵng, Viện pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa....
Đề cập nhiệm vụ trọng tâm nhiệm kỳ 2026 - 2031, Viện trưởng Viện KSND Tối cao nhấn mạnh tiếp tục thực hiện tốt chức năng công tố, bảo đảm chủ động theo yêu cầu “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”.
Ông Tiến cũng lưu ý đổi mới phương thức kiểm sát hoạt động tư pháp theo yêu cầu “tận tâm, tinh thông, thực chất, thuyết phục”; kiên quyết, kiên trì chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm.
Song song là tăng cường năng lực Cơ quan điều tra VKSND Tối cao, bảo đảm sự trong sạch, liêm chính của các cơ quan tư pháp; xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án, vụ việc do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.
Nhiệm vụ trọng tâm nữa, theo ông Tiến, cần đổi mới công tác đánh giá, sử dụng cán bộ theo chỉ số (KPI); đề cao trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức công vụ; bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
