Chiều 11/6, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Một trong những vấn đề được quan tâm là sửa luật lần này có đề xuất tăng mức phạt tiền tối đa với một số lĩnh vực.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định, dự thảo luật trình Quốc hội không đề xuất điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa với bất kỳ lĩnh vực quản lý Nhà nước nào. Ảnh: P.Thắng

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho hay, sửa Luật Xử lý vi phạm hành chính lần này tập trung vào các quy định phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Cạnh đó, bổ sung một số lĩnh vực mới chưa được quy định trong Luật Xử lý vi phạm hành chính, nhưng đã được điều chỉnh tại các luật chuyên ngành, như lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân, công nghiệp công nghệ số, quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển.

Điều này, theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, để tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt minh bạch, đồng bộ.

“Những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, có thể tác động lớn đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức hoặc thay đổi nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính thì chưa điều chỉnh trong lần sửa đổi này”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nói.

“Tăng mức phạt tiền tối đa là vấn đề lớn”

Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng khẳng định, dự thảo luật trình Quốc hội không đề xuất điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa với bất kỳ lĩnh vực quản lý Nhà nước nào.

“Nội dung tăng mức phạt tiền tối đa là vấn đề lớn, có tác động trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp nên sẽ tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện để trình Quốc hội xem xét khi sửa đổi toàn diện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh.

Nội dung nữa, dự luật dự kiến thay đổi giới hạn mức phạt tiền được áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản từ “phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức” lên “phạt tiền đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân, 2.000.000 đồng đối với tổ chức”.

Quy định này được đề xuất sửa đổi, theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, có 3 lý do.

Thứ nhất, nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm. Theo đó, với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn, vì người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại để nhận quyết định xử phạt.

Thứ hai, mức tăng nói trên vẫn bảo đảm đúng bản chất “hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản”, bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế – xã hội hiện nay và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 – thời điểm ban hành quy định này.

Thứ ba, việc xử phạt không lập biên bản vẫn tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định.

Ông ví dụ, người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng; số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản kho bạc nhà nước để kiểm soát, đối chiếu.

“Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật. Do đó, vẫn bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xử phạt”, theo lời Bộ trưởng Bộ Tư pháp.

Trước ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc quy định giới hạn mức phạt khi xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho hay, sẽ nghiên cứu, tiếp thu, báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật.

Xử lý tang vật, phương tiện vi phạm phải công khai

Nhằm khắc phục khó khăn, vướng mắc hiện nay, dự án luật bổ sung quy định xử lý đối với một số loại tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà không xác định được người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện.

Cụ thể, nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có khả năng bị hư hỏng, suy giảm chất lượng trong quá trình quản lý, bảo quản thì xử lý theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 125 của Luật Xử lý vi phạm hành chính: Trường hợp tang vật là hàng hóa dễ hư hỏng thì người tạm giữ phải báo cáo ngay thủ trưởng trực tiếp để xử lý, nếu để hư hỏng hoặc thất thoát thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật).

Nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có nguy cơ gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng trong quá trình quản lý, bảo quản thì xử lý theo quy định tại khoản 5 Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính: Phải tiến hành tiêu hủy.

Dự thảo luật cũng quy định rõ thời điểm thực hiện các phương án xử lý nêu trên nhằm bảo đảm quyền sở hữu, sử dụng tài sản của tổ chức, cá nhân.

Trong đó, lần thông báo thứ nhất phải được thực hiện trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày hết thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện.

Lần thông báo thứ hai được thực hiện trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày thông báo thứ nhất và chỉ được thực hiện các phương án xử lý sau thời hạn thông báo lần thứ hai.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh, việc xử lý tang vật, phương tiện cũng phải bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc “công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật” trong xử phạt vi phạm hành chính.

Dự thảo luật giao Chính phủ quy định về việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính không xác định được người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện.

“Trên cơ sở ý kiến phát biểu của các đại biểu Quốc hội và kết luận của chủ tọa phiên họp hôm nay, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiên cứu, báo cáo Chính phủ nội dung hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính để trình Quốc hội thông qua theo quy định”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh thông tin.