Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Ảnh: TN

Chiều ngày 1/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

Chỉ chuyển 3/8 dự án sang đầu tư công

Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến Bắc - Nam phía Đông có 11 dự án thành phần, trong đó 3 dự án thành phần đầu tư công và 8 dự án thành phần đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho hay, vấn đề này đã được xin ý kiến Bộ Chính trị. Theo đó, Bộ Chính trị kết luận không chuyển tất cả 8 dự án thành phần đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công mà chỉ xem xét chuyển một số dự án trong số này.

“Bộ Chính trị giao Ban Cán sự Đảng và Đảng Đoàn Quốc hội bàn bạc thống nhất lựa chọn dự án chứ không chỉ rõ đoạn nào”, bà Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết.

Nêu quan điểm, Chủ tịch Quốc hội đồng tình với phương án 3 mà Chính phủ đề xuất. Cụ thể là chuyển đổi sang đầu tư công 3 dự án, gồm 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); 5 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân giải thích, đoạn Mai Sơn - quốc lộ 45 và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây là 2 đoạn nối vào Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, lưu lượng xe rất lớn, rất hấp dẫn các nhà đầu tư. Song 2 dự án này, số vốn Nhà nước tham gia ít, vốn đối tác đầu tư nhiều nên sợ khó khăn trong huy động nguồn vốn để thi công. Do đó, theo bà Ngân, việc lựa chọn 2 đoạn dự án này là phù hợp.

Chuyển sang đầu tư công vẫn phải đấu thầu

Cũng đồng tình chọn phương án 3, theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, việc lựa chọn 2 đoạn dự án như Chính phủ trình, nối vào 2 TP lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh sẽ dễ giải thích, cũng như thuyết phục hơn với Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng cho rằng, phương án chuyển 3 dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây sang đầu tư công là hợp lý. Tuy nhiên, theo ông Hải, khi chuyển 3 dự án trên sang đầu tư công cũng phải tính đến áp lực ngân sách Nhà nước vì chúng ta chưa lường trước được việc hụt thu trong năm 2020 và năm 2021.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển. Ảnh: TN

"Quan điểm của Thường vụ Quốc hội là nhất quán, chỉ chuyển đổi 3 dự án, trong đó chọn 1 dự án không có nhà đầu tư tham gia, 2 dự án còn lại thì chọn đoạn có ý nghĩa quan trọng nhất, giải quyết vấn đề cấp bách", Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận phiên thảo luận.

Ông Hiển đề nghị, Chính phủ hoàn thiện tờ trình để trình Quốc hội xem xét tại đợt 2 của kỳ họp 9, bắt đầu từ ngày 8/6. Trong đó thay vì trình cả 3 phương án, chỉ nên đưa ra phương án 3 để đại biểu thảo luận tập trung.

"3 dự án khi chuyển sang đầu tư công vẫn phải tiến hành các thủ tục đấu thầu theo quy định. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch. Các khoản đầu tư của Nhà nước theo Luật Quản lý tài sản công đều phải thu phí để thu hồi vốn do Nhà nước đầu tư”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Trước khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể cho biết, Chính phủ trình Quốc hội 3 phương án.

Phương án 1 là chuyển đổi toàn bộ cả 8 dự án sang đầu tư công.

Phương án 2 là chỉ chuyển đổi 5/8 dự án, gồm 4 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - quốc lộ 45, quốc lộ45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu và Phan Thiết - Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết).

Phương án 3, chỉ chuyển đổi 3/8 dự án, gồm 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - quốc lộ45 và Phan Thiết - Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết).

Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Uỷ ban này không đồng tình phương án 1 và 2 vì trái các nguyên tắc mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận tại phiên họp trước.

Đối với phương án 3, ông Thanh cho hay, đa số ý kiến không nhất trí với việc lựa chọn dự án là dự án Mai Sơn - quốc lộ45 và dự án Phan Thiết - Dầu Giây. Lý do là 2 dự án này có tiềm năng, khả thi nhất để thực hiện theo hình thức đối tác công tư. Bên cạnh đó, nếu 2 dự án này được lựa chọn chuyển đổi, tổng vốn ngân sách Nhà nước cần bổ sung sẽ rất lớn (23.462 tỉ đồng).

Từ đó, các ý kiến trong cơ quan thẩm tra “gợi ý”, xem xét phương án lựa chọn dự án quốc lộ45 - Nghi Sơn và dự án Nghi Sơn - Diễn Châu hoặc dự án Nha Trang - Cam Lâm và dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo.