Theo kết luận, chỉ tính riêng trong số 22 dự án đầu tư công được thanh tra, Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập (Cty Tự Lập) đã góp mặt 7 dự án với tư cách nhà thầu.
Điển hình, dự án xử lý khẩn cấp kè thoát lũ đoạn từ hồ thủy điện đến dốc Đá Thờ, thị trấn Yên Lập, huyện Yên Lập, do đơn vị này thi công mà Báo Thanh tra đã phản ánh trước đó.
Dự án do UBND huyện Yên Lập làm chủ đầu tư và Cty Tự Lập làm nhà thầu chính. Theo kết luận thanh tra, dù tổng mức đầu tư của dự án là 59,6 tỉ đồng, nhưng lại được địa phương bố trí 60 tỉ đồng lấy từ nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương.
Sai phạm về tài chính, theo cơ quan thanh tra, dự án này ngoài áp dụng định mức chưa phù hợp gây phát sinh chi phí còn sử dụng sai khoản vốn trị giá gần 1,9 tỉ đồng. Đây là nguồn ngân sách Trung ương đã hết hạn giải ngân nhưng chưa được cấp có thẩm quyền cho phép kéo dài.
Bên cạnh đó, những sai phạm khác cũng đã được chỉ ra như: Quá trình thẩm định và phê duyệt dự án cũng đã xảy ra nhiều sai sót, gồm báo cáo khảo sát địa chất bước lập dự án đã không kết luận là nền đất yếu, nhưng thiết kế thi công dự án vẫn được duyệt; việc ký kết và thực hiện hợp đồng được thực hiện theo hình thức trọn gói khi chưa xác định rõ khối lượng và đơn giá; điều chỉnh hợp đồng xây dựng ngoài thời gian thực hiện hợp đồng; điều chỉnh kéo dài thời gian thi công; số liệu trong biên bản nghiệm thu và nhật ký không thống nhất…
Ngoài ra, những dự án do Cty Tự Lập thi công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ được nêu trong kết luận thanh tra như: Dự án đường Trường Chinh (đoạn từ UBND xã Phượng Lâu đến đê hữu sông Lô); dự án cải tạo, sửa chữa một số tuyến đường nội thị trên địa bàn TP Việt Trì (đường Nguyễn Tất Thành và đường Châu Phong)... trong đó, đáng kể nhất là dự án tại Trường THPT Chuyên Hùng Vương. Tại dự án này, dù chỉ vừa triển khai, nhưng việc áp dụng sai cự ly vận chuyển đất đã khiến kinh phí đội lên gần 850 triệu đồng. Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã yêu cầu giảm trừ số tiền này.
Như Báo Thanh tra phản ánh trước đó, UBND huyện Yên Lập triển khai thực hiện dự án xử lý kè thoát lũ đoạn từ hồ thủy điện đến dốc Đá Thờ (giai đoạn 2) do Cty Tự Lập làm nhà thầu thi công.
Giai đoạn 1 cũng do công ty này thi công. Điều “bất thường” là dự án có tổng chiều dài khoảng 3km, nhưng được chia làm hai gồm dự án xử lý kè thoát lũ đoạn từ hồ thủy điện đến dốc Đá Thờ và dự án hệ thống thoát lũ đoạn từ hồ thủy điện đến cầu Bến Sơn, với 3 đoạn, 3 gói thầu khác nhau chỉ để kè suối Ngòi Cả.
Cty Tự Lập là nhà thầu thi công đoạn đầu và đoạn cuối, còn Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Lân Huế (Cty Lân Huế) là nhà thầu thi công khoảng 500m đoạn giữa.
    |
 |
| Cty Lân Huế thi công đoạn giữa có giá trị khoảng 22 tỷ đồng |
Dự án hệ thống thoát lũ đoạn từ thủy điện đến cầu Bến Sơn được UBND tỉnh Phú Thọ phê duyệt tại Quyết định số 2434/QĐ-UBND ngày 19/9/2017 theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT).
Cty Lân Huế thực hiện xây dựng dự án hệ thống thoát lũ đoạn từ thủy điện đến cầu Bến Sơn với các hạng mục nắn chỉnh tuyến Ngòi Cả dài 500,6m, với việc đắp đất, gia cố hai bên bờ kênh bằng cách lát mái bằng đá hộc lát khan trong khung bê tông xi măng, xây cầu Tân Long và giải phóng mặt bằng các khu đất có liên quan (khoảng 10,03ha) với tổng mức đầu tư khoảng 22 tỷ đồng.
Như vậy, với các gói thầu trên thì UBND huyện Yên Lập đã đầu tư gần 100 tỷ đồng chỉ để làm mới suối Ngòi Cả từ dưới lòng suối cho đến lát đá, lắp điện chiếu sáng cho bờ suối.
Theo Quyết định số 900/QĐ-TTg ngày 20/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135, giai đoạn 2017 - 2020, tỉnh Phú Thọ có 41 xã của 6 huyện thuộc diện đầu tư của Chương trình 135, giai đoạn 2017 - 2020 và huyện Yên Lập có 6 xã, gồm: Trung Sơn, Nga Hoàng, Ngọc Lập, Phúc Khánh, Thượng Long, Xuân Thủy.
Yên Lập là một huyện nghèo của tỉnh Phú Thọ với tỷ lệ hộ nghèo khá cao (năm 2017 là 17,2%); thu ngân sách trên địa bàn huyện này mỗi năm chưa được 100 tỷ đồng, nên việc đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào suối Ngòi Cả sẽ làm tăng gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, trong khi nhiều lĩnh vực cấp thiết khác cần vốn đầu tư hơn.