Chị em bà Nguyễn Thị Chinh bên khối tài sản do mình tạo lập trên thửa đất hương hỏa ông cha, đã bị kê biên, bán đấu giá để THA… cho người khác. Ảnh: Ngân Hà

Do có công nuôi dưỡng, hương khói chú thím ruột bên chồng (là 2 cụ Nguyễn Thiên Tháp, Đặng Thị Sáu) nên bà Nguyễn Thị Gái là người duy nhất thừa kế thửa đất thổ cư của 2 cụ tại xóm Bàng, xã Mê Linh, huyện Mê Linh, Hà Nội.

Sau khi qua đời, bà để lại mảnh đất này cho 4 người con: Nguyễn Thị Chinh, Nguyễn Thị Tường, Nguyễn Kim Tĩnh và Nguyễn Kim Mạc.

Năm 1986, với tư cách con trai trưởng, ông Nguyễn Kim Tĩnh đã đầu tư, xây dựng nơi thờ cúng và nhà ở tại mảnh đất này và đón chị gái đầu là Nguyễn Thị Chinh về ở, trông nom, hương hỏa ông bà.

Năm 1991, xã Mê Linh thiết lập bản đồ đo đạc đất đai. Thửa đất bà Chinh ở mang số 409, tờ bản đồ số 17, diện tích 295m², mục đích sử dụng: Đất ở.

Tại Sổ đăng ký ruộng đất xã Mê Linh, quyển số 2, lập năm 1993, có đóng dấu UBND xã Mê Linh, trang 114, dòng thứ 19 (từ trên xuống), mục “chủ sử dụng” mảnh đất này ghi rõ: Bà Nguyễn Thị Chinh.

Do hoàn cảnh éo le, bà Chinh chỉ có người con trai duy nhất là Nguyễn Trọng Minh, nhưng không nuôi nổi, từ nhỏ vẫn ở với cậu ruột là ông Nguyễn Kim Tĩnh. Năm 1997, anh Nguyễn Trọng Minh xây dựng gia đình và chuyển về thửa đất này ở cùng với mẹ.

Cũng trong năm 1997, anh Minh đã tự ý đứng ra kê khai rồi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) với tư cách đồng sử dụng cùng mẹ (bà Nguyễn Thị Chinh).

Toàn bộ quy trình kê khai, đăng ký rồi được cấp GCNQSDĐ kể trên của anh Minh, bà Chinh không hề biết.

Đến năm 2008, bỗng nhiên cơ quan THA Dân sự huyện Mê Linh tổ chức kê biên, phát mại toàn bộ đất đai, tài sản của bà Chinh để THA cho vợ chồng con trai (anh Minh, chị Hằng), bà Chinh đã có đơn gửi các cơ quan chức năng, đề nghị xem xét.

Quá trình vào cuộc, xác minh nguồn gốc vụ việc, PV Báo Thanh tra phát hiện: Ngày 26/4/1999, Chủ tịch UBND huyện Mê Linh (do Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thể thay mặt ký tên, đóng dấu) mới ban hành Quyết định số 24/QĐ-UB “V/v cấp GCNQSDĐ cho 1.275 hộ dân thuộc 11 khu hành chính xã Mê Linh” (trong đó có hộ anh Nguyễn Trọng Minh) theo Tờ trình số 24/TT-ĐC, ngày 23/4/1999 của Phòng Địa chính huyện. Vậy mà, GCNQSDĐ của hộ anh Minh và cả nghìn hộ dân xã Mê Linh được cấp đợt này lại được chính Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thể ký tên, đóng dấu từ ngày… 15/3/1999. Nghĩa là, số GCNQSDĐ này chính thức được cấp trước khi Phòng Địa chính có tờ trình là 1 tháng 8 ngày và trước Quyết định của UBND huyện 1 tháng 11 ngày.

Như vậy, UBND huyện Mê Linh đã cấp tới 1.275 GCNQSDĐ cho các hộ dân xã Mê Linh theo một quy trình… ngược! Trong đó, có trường hợp anh Nguyễn Trọng Minh bị cấp nhầm do quy sai chủ sử dụng và cho tới nay, đã 17 năm trôi qua, rất nhiều hộ gia đình có tên trong danh sách nhưng vẫn chưa nhận được GCNQSDĐ, gây hệ lụy về nhiều mặt cho người dân.

Về phần vợ chồng anh Nguyễn Trọng Minh (con trai bà Chinh), do có quan hệ quen biết nên đã vay nợ của anh Nguyễn Duy Minh một số tiền, nhưng đến hẹn không có khả năng thanh toán, bị anh Duy Minh kiện ra Tòa và tại Bản án dân sự sơ thẩm số 36/2007/DS-ST, ngày 26/10/2007, TAND huyện Mê Minh đã tuyên buộc vợ chồng anh Trọng Minh phải trả cho anh Duy Minh 313.625.000 đồng .

Để bảo đảm THA, trước đó, ngày 30/1/2007, TAND huyện Mê Linh đã ban hành Quyết định số 01/2007/QĐ-BPKCTT, áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, kê biên đất đai, tài sản của vợ chồng anh Trọng Minh. Có điều, để ban hành Quyết định này, TAND huyện Mê Linh chỉ căn cứ vào yêu cầu của phía nguyên đơn (anh Duy Minh), trong khi đó, toàn bộ đất đai, tài sản bị kê biên, thực tế lại thuộc quyền sở hữu và sử dụng hợp pháp của bà Nguyễn Thị Chinh (mẹ anh Minh) và các đồng thừa kế khác, không liên quan gì tới bản án.

Do việc TAND huyện Mê Linh kê biên còn “sót” tài sản (trên thửa đất bị kê biên, còn có 1 gian nhà cấp 4, công trình phụ cùng một số cây cối, lâm lộc khác) nên ngày 29/7/2010, cơ quan THA huyện Mê Linh tiếp tục kê biên nốt số tài sản còn lại, và ngày 29/10/2010, đã bán đấu giá cho người khác.

Có điều, khi kê biên, phát mại tài sản, cơ quan THA huyện Mê Linh chỉ căn cứ vào các bản án sơ thẩm, phúc thẩm mà không tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định tại các điều 74, 75 Luật THA dân sự 2008 (Quy định việc cưỡng chế đối với tài sản thuộc sở hữu chung và xử lý đối với tài sản khi cưỡng chế có tranh chấp). Vì vậy, đã và đang gặp phản ứng dữ dội từ phía các chủ nhân đích thực của mảnh đất và khối tài sản bị quy nhầm chủ và được “cấp nhầm” GCNQSDĐ là vợ chồng anh chị Minh, Hằng.

Hối hận về việc làm sai trái của mình, anh Nguyễn Trọng Minh đã có đơn gửi các cơ quan chức năng cấp xã, cấp huyện, xin chịu trách nhiệm về việc tự ý đứng ra kê khai, xin cấp GCNQSD mảnh đất của mẹ và tự nguyện trả lại đất đai, tài sản cho mẹ là bà Chinh và các đồng thừa kế khác.

Được UBND huyện Mê Linh giao nhiệm vụ làm việc với PV Báo Thanh tra, đại diện Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện thừa nhận việc UBND huyện đã cấp 1.275 GCNQSDĐ cho các hộ dân xã Mê Linh trước khi ban hành Quyết định số 24/QĐ-UB, ngày 26/4/1999 và việc anh Nguyễn Trọng Minh nhận lỗi về việc tùy tiện đứng tên xin cấp GCNQSDĐ, xin trả lại đất đai, tài sản cho mẹ và các đồng thừa kế khác là đúng, nhưng vì diện tích đất đai, tài sản này đã bị tòa án, THA kê biên, phát mại nên… không biết xử lý ra sao!

Đề nghị Chủ tịch UBND huyện Mê Linh xem xét, thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã quy nhầm chủ và cấp sai quy trình luật định cho anh Nguyễn Trọng Minh, tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét, hủy một phần án sơ thẩm (phần kê biên, phát mại nhầm tài sản của người khác), bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho bà Nguyễn Thị Chinh và các đồng thừa kế khác.

Ngân Hà