Hộ gia đình bà Bùi Thị Liên khó khăn vẫn buộc phải "tự nguyện" đóng góp?

Theo phản ánh của người dân, thực hiện Thông báo số 490-TB/HU ngày 6/4/2022 của Ban Thường vụ Huyện ủy Phù Yên về chủ trương cải tạo, nâng cấp một số tuyến đường nội thị, thị trấn Phù Yên năm 2022 và Kế hoạch số 204/KH ngày 27/6/2022 của UBND huyện Phù Yên về việc tổ chức vận động nhân dân đóng góp để cải tạo, nâng cấp một số tuyến đường nội thị thị trấn Phù Yên, tháng 6/2022, các tiểu khu của thị trấn Phù Yên tiến hành họp sơ kết 6 tháng và triển khai hội nghị công tác tu sửa, nâng cấp đường nội thị năm 2022. Mức đóng góp hỗ trợ trực tiếp hưởng lợi từ dự án là 1.300.000 đồng/hộ (hộ mặt đường); mức đóng góp bình thường nằm trong tiểu khu 830.000 đồng/ hộ (hộ bên trong).

Các hộ dân cho rằng, không đồng thuận sẽ bị gây sức ép, nhất là gia đình công chức, viên chức, đảng viên. Việc UBND thị trấn “ép” đóng góp chấp hành chủ trương của huyện là chưa đảm bảo, bởi, đây là tự nguyện. Việc UBND thị trấn Phù Yên thực hiện mang tính áp đặt.

Ngày 12/5/2023, Chủ tịch UBND thị trấn Phù Yên Nguyễn Văn Học có Văn bản số 201/UBND về việc phối hợp tuyên truyền, vận động viên chức chấp hành chủ trương nâng cấp các tuyến đường nội thị thị trấn Phù Yên năm 2022 gửi Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phù Yên và Ban Giám hiệu Trường Tiểu học và THCS xã Tân Lang, nội dung: “… UBND thị trấn đã chỉ đạo tổ chức thực hiện nâng cấp một số tuyến đường nội thị thị trấn Phù Yên năm 2022 với nguồn Nhà nước 70%, nhân dân đóng góp 30% (hộ trực tiếp trên tuyến 1.300.000 đồng; hộ khác đóng góp 830.000 đồng/hộ). Đến nay, nhân dân thị trấn đã đóng góp được 97,4% dự toán của huyện giao với tổng số hộ tham gia đóng góp đầy đủ theo chỉ tiêu giao là 2.309 hộ; số hộ chưa đóng góp là 23 hộ, trong đó có 01 trường hợp là hộ ông Nguyễn Xuân Vịnh, thường trú tại tiểu khu 6, thị trấn Phù Yên là giáo viên Trường Tiểu học và THCS xã Tân Lang. Mặc dù tổ công tác của UBND thị trấn và tiểu khu đã đến tuyên truyền, vận động nhiều lần nhưng ông Vịnh không chấp hành theo chủ trương của huyện, còn có thái độ thách thức, gây bức xúc trong dân nhân… Đề nghị Ban Giám hiệu Trường Tiểu học và THCS xã Tân Lang phối hợp tuyên truyền đến ông Vịnh chấp hành nghiêm các quy định nơi cư trú, trách nhiệm nêu gương của người thầy giáo trước học sinh và nhân dân”.

Trao đổi với cộng tác viên Báo Thanh tra, ông Nguyễn Văn Học, Chủ tịch UBND thị trấn Phù Yên nói: “Đây là chủ trương của huyện, các hộ dân chấp hành chủ trương. Các tiểu khu đã họp gần như 100% hộ dân đồng ý theo chủ trương đóng góp. Còn một số hộ gia đình khó khăn chúng tôi đã bỏ ra ngoài. Hộ ông Nguyễn Xuân Vịnh không phải khó khăn. Khi tổ công tác đến nhà vận động đóng góp, ông Vịnh thả chó ra đuổi tổ công tác, còn thách thức Ban Giám hiệu nhà trường. Ban Giám hiệu nhà trường bảo gửi văn bản về trường, nên thị trấn mới làm văn bản gửi về. Kế hoạch năm nay thu, hỗ trợ 4 đợt…”.

Bức xúc trước việc “ép” của tiểu khu 6 và UBND thị trấn Phù Yên, bà Bùi Thị Liên, sinh năm 1955, cho cộng tác viên Báo Thanh tra biết: “Con trai tôi là Nguyễn Xuân Vịnh, giáo viên công tác tại Trường Tiểu học & THCS xã Tân Lang đã bị ông Nguyễn Văn Học, Chủ tịch UBND thị trấn Phù Yên gửi công văn đến tận trường để “ép” đóng. Gia đình tôi hoàn cảnh khó khăn, tôi ốm yếu 70 tuổi không có lương, con dâu tôi bị tật ở tay không có khả năng lao động, hai cháu nhỏ đang tuổi ăn học. Con trai tôi là lao động chính trong gia đình. Việc ông Học nói con trai tôi thả chó đuổi tổ công tác là không đúng. Không có việc con trai tôi thách thức Ban Giám hiệu nhà trường. Do hoàn cảnh khó khăn, con tôi đóng 200 và xin khất đóng dần, nhưng tiểu khu và thị trấn không đồng ý, gây sức ép khi gửi văn bản về trường, nên con tôi buộc phải đóng…”.

Theo phản ánh của công dân, không những trường hợp gia đình khó khăn vẫn phải nộp theo chủ trương, mà hộ cụ Nguyễn Thị Oanh (độc thân) sinh năm 1940, tiểu khu 4, thị trấn Phù Yên sau khi trình bày với tiểu khu 4 tuổi cao sức yếu, đi lại khó khăn,g tổ công tác vẫn yêu cầu nộp 400.000 đồng.

Thậm chí, gia đình hộ Lại Hồng Hải, tiểu khu 7 cho biết: “Không nộp lên UBND thị trấn không xác nhận giấy tờ cho. Phải nộp 100 vào mới xác nhận cho… Nhiều hộ như vậy lắm”!

Ông Hà Ngọc Lâm, Hiệu trưởng Trường Tiểu học & THCS xã Tân Lang thì khẳng định với cộng tác viên Báo Thanh tra: “Không có chuyện thầy Nguyễn Xuân Vịnh thách thức Ban Giám hiệu. Gia đình nhà thầy thuộc diện khó khăn, nhà trường luôn tìm cách giúp đỡ cho thầy và gia đình. Lúc nào cũng ưu tiên cho thầy. Còn văn bản của thị trấn Phù Yên tự gửi đến trường để nhà trường vận động, tuyên truyền, nhưng gia đình thầy Vịnh khó khăn, chúng tôi cũng nói với thầy nếu khó khăn quá thì làm đơn xin miễn giảm…”.

Ông Cầm Văn Đông, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Yên nêu rõ: “Qua ý kiến phản ánh, tại cuộc họp tới tôi sẽ chỉ đạo xem xét về vấn đề này. Chứ không thể hỗ trợ tự nguyện, đóng góp một cách cứng nhắc…”

Luật sư Hoàng Văn Tùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo quy định tại Điều 2 và điểm 3, khoản 1 Điều 3 Luật Người cao tuổi thì người cao tuổi là công dân Việt Nam, từ đủ 60 tuổi trở lên, được miễn các khoản đóng góp cho các hoạt động xã hội, trừ trường hợp tự nguyện đóng góp.

Điểm 1 Mục IV Thông tư 30/2005/TT-BLĐTBXH ngày 21/10/2005 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng dẫn, người cao tuổi được miễn các khoản đóng góp các hoạt động xã hội như: Quỹ Phòng chống thiên tai, Quỹ An ninh quốc phòng, Quỹ Xã hội từ thiện và các khoản đóng góp khác tại địa phương nơi người cao tuổi cư trú, trừ trường hợp người cao tuổi tự nguyên tham gia đóng góp.

Chỉ thị số 24/2007/CT-TTg ngày 1/11/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh thực hiện các quy định của pháp luật về phí, lệ phí, chính sách huy động và sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân nêu rõ: “Đối với các khoản huy động đóng góp tự nguyện để xây dựng cơ sở hạ tầng, huy động đóng góp mang tính chất xã hội, từ thiện, phải thực hiện theo đúng nguyên tắc tự nguyện. HĐND, UBND xác cấp không được ra văn bản bắt buộc”.

Như vậy, việc đóng góp tự nguyện nhưng mang tính chất “ép” thực hiện của UBND thị trấn Phù Yên cần được UBND tỉnh Sơn La, UBND huyện Phù Yên vào cuộc làm rõ, đảm bảo quyền cho nhân dân và người cao tuổi.