Người dân cho rằng mức giá bồi thường, hỗ trợ là chưa hợp lý, không đảm bảo cho họ tái ổn định cuộc sống. Ảnh: KT

Tình trạng dở dang, chưa đồng bộ tại Dự án xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã khiến các đơn vị liên quan gặp nhiều khó khăn, bất cập. Trong đó, chính quyền các địa phương có liên quan như thành phố Thủ Đức, thành phố Dĩ An (tỉnh Bình Dương), gặp khó trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và giải quyết khiếu nại của người dân bị thu hồi đất.

Việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học của các đơn vị thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh bị tác động, ảnh hưởng không nhỏ do tình trạng hạ tầng thiếu đồng bộ, các công trình chưa thể triển khai.

Cùng với đó, nhiều hộ dân thuộc vùng dự án đang gặp cảnh bế tắc kéo dài. Nếu chấp nhận việc di dời với số tiền hỗ trợ, đền bù ấy bà con không thể nào tìm kiếm được chỗ ở mới để ổn định cuộc sống. Còn ở lại thì sẽ gây ảnh hưởng đến tiến độ của dự án, bà con phải sống trong cảnh hạ tầng xuống cấp, ô nhiễm môi trường và không đảm bảo về an ninh trật tự.

Về nguyên nhân chậm trễ, kéo dài khiếu nại của người dân tại dự án, theo UBND thành phố Thủ Đức (tại Công văn số 11399/UBND-BBT ngày 21/11/2024 do ông Đỗ Anh Khang, Phó Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức ký, về việc cung cấp thông tin cho Báo Thanh tra), việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất chưa đảm bảo tính liên tục và có kéo dài hơn so với dự kiến, trước hết là do nguồn kinh phí giải ngân từ ngân sách Trung ương cho dự án có sự hạn chế và sử dụng tập trung, ưu tiên cho một số khu vực trọng điểm nhằm kết nối giao thông theo yêu cầu của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Trên địa bàn phường Linh Trung và phường Linh Xuân thuộc thành phố Thủ Đức hiện mới chỉ thu hồi được 41,31 ha/69,09 ha (tỷ lệ 59,8%).

Cũng theo UBND thành phố Thủ Đức, Dự án Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng theo Quyết định thu hồi và giao đất số 3453/QĐ-UB ngày 20/8/2003 của UBND Thành phố Hồ Chí Minh. Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án được thực hiện theo Phương án số 37/PABT-UBND-TCKH ngày 30/5/2006 đã được UBND quận Thủ Đức phê duyệt tại Quyết định số 667/QĐ-UBND ngày 31/5/2006 và Quyết định số 7964/QĐ-UBND ngày 20/12/2021 của UBND thành phố Thủ Đức về sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Phương án số 37/PABT-UBND-TCKH ngày 30/5/2006 của Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng.

Văn bản của Chánh Văn phòng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trả lời Báo Thanh tra. Ảnh: KT

Về phía Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, trong văn bản trả lời gửi đến Báo Thanh tra, đại diện đơn vị này cho rằng, từ năm 2021 đến nay chưa thể khởi công các công trình xây dựng mới, vì phải dừng khi làm điều chỉnh quy hoạch cũng như các thủ tục khác sau khi có quyết định điều chỉnh quy hoạch.

Một trong những lý do khiến Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải trả lại ngân sách Nhà nước gần 2.000 tỷ đồng là do đơn vị phải dừng khởi công các công trình xây dựng khi bắt đầu làm điều chỉnh quy hoạch 1/2000, và khi có Quyết định số 790/QĐ-TTg ngày 03/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch phân khu xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2000 trước đó) thì xuất hiện thêm yếu tố pháp lý trong việc phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500.

Trước đây, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 các dự án thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, tuy nhiên sau khi có quyết định phê duyệt mới năm 2023 thì việc ủy quyền hết hiệu lực, việc phê duyệt chi tiết 1/500 chưa được Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ủy quyền.

Ngoài ra, những khó khăn, vướng mắc trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng cũng là nguyên nhân quan trọng.

Theo Chánh Văn phòng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh PGS.TS Nguyễn Đình Tứ, chính sách về đền bù giải phóng mặt bằng thay đổi dẫn đến số tiền dự toán trước đó về giải phóng mặt bằng đã sử dụng hết do giá đền bù tăng, nếu tiếp tục thực hiện phải điều chỉnh tổng mức đầu tư gói đền bù giải phóng mặt bằng.

Đối với chính sách đền bù giải phóng mặt bằng Dự án xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, người dân cho rằng việc bồi thường vào thời điểm hiện tại nhưng đơn giá bồi thường theo phương án năm 2006 là quá thấp, không phù hợp với thực tế và không đảm bảo cho họ tái ổn định cuộc sống. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến người dân chưa chấp nhận di dời và tiếp tục làm đơn kiến nghị, khiếu nại.