Chống tham nhũng chỉ làm “chùn bước” người có động cơ không trong sáng, trót “nhúng chàm”

“Tham nhũng thường diễn ra trong nội bộ, do người có chức, có quyền thực hiện.

Phòng chống tham nhũng là cuộc đấu tranh ngay trong chính bản thân mỗi con người, trong mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương mình; liên quan đến lợi ích, chức vụ, danh vọng, uy tín của tổ chức, cá nhân.

Vì vậy, phải có thái độ thật kiên quyết, không khoan nhượng và hành động thật quyết liệt, cụ thể, hiệu quả. Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm về những yếu kém, sai phạm về tham nhũng trong tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương mình”, Tổng Bí thư nói. 

“Mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế; quyền lực phải được ràng buộc bằng trách nhiệm; quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao trách nhiệm càng lớn; bất kể ai lạm dụng, lợi dụng quyền lực để trục lợi đều phải bị truy cứu trách nhiệm và xử lý vi phạm. Nói phải “nhốt” quyền lực vào trong "lồng" cơ chế là với ý nghĩa như vậy”, người đứng đầu Đảng nhấn mạnh. 

Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc:

Người vi phạm “tâm phục, khẩu phục”, ăn năn, hối lỗi

Công tác điều tra, xử lý các vụ án tham nhũng đã được Tổng Bí thư, Trưởng ban Chỉ đạo đánh giá là một “điểm sáng”, có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh rất lớn.

Đặc biệt, giai đoạn từ năm 2021 đến nay, dù đại dịch COVID -19 gây nhiều khó khăn, nhưng công tác phòng ngừa, phát hiện, xử lý án tham nhũng, tiêu cực không “chùng xuống” mà tiếp tục có những bước tiến mới.

Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc

Điểm nổi bật là, đã chủ động nhận diện tội phạm, lựa chọn khâu đột phá để phát hiện, xử lý tạo sự lan tỏa theo đúng phương châm “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực; xử lý một người để cứu muôn người”.

Nhiều vụ án xảy ra trên phạm vi rộng hoặc trong các lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, nhưng đều được phát hiện, điều tra làm rõ. Điển hình là vụ Công ty Việt Á; vụ lợi dụng các chuyến bay đưa người Việt Nam về nước để trục lợi; vụ Tân Hoàng Minh, FLC...

Việc phát hiện, xử lý án tham nhũng ở các địa phương cũng có chuyển biến tích cực, từng bước khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”.

Qua công tác điều tra, lực lượng CAND đã chứng minh làm rõ yếu tố tư lợi và khẳng định các sai phạm mang tính chất cá nhân, không phải mang tính chất hệ thống. Phần lớn người vi phạm “tâm phục, khẩu phục”, nhận thức rõ sai phạm, ăn năn, hối lỗi, tự nguyện khắc phục hậu quả và hợp tác mở rộng vụ án, thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước.

Tuy nhiên, tham nhũng, tiêu cực vẫn tiềm ẩn rất lớn, nhiều “đối tượng chưa biết sợ”. Các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội nếu không được giám sát, kiểm soát chặt chẽ ngay từ đầu đều có nguy cơ bị lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực.

Vì vậy, cần làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong nội bộ các cơ quan, đơn vị để chủ động phát hiện, xử lý các vi phạm, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành vi phạm lớn.

Bên cạnh xử lý nghiêm hành vi tham nhũng, tiêu cực, cần làm tốt công tác hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật theo hướng đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh thực hiện công cuộc chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí:

Không có hành lang pháp lý an toàn, người tốt sẽ có tâm lý sợ rủi ro

Đấu tranh phòng chống tham nhũng góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm tốt sẽ được dân tin, đồng tình ủng hộ. Do đó, phải tiếp tục xử lý nghiêm những đối tượng tham nhũng, tiêu cực gây hậu quả nghiêm trọng để răn đe, giáo dục.

Cạnh đó, phải ban hành, bổ sung kịp thời chính sách pháp luật về quản lý và chế tài, trách nhiệm trong quản lý, nhất là những lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm dễ tham nhũng, tiêu cực, nhằm “bịt” các lỗ hổng để không thể lợi dụng được.

Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí

Thực tế cho thấy, chính sách pháp luật phục vụ phát triển thời gian qua chưa nhiều so với chính sách pháp luật quản lý, kiểm soát. Do vậy, cần ban hành nhiều chính sách pháp luật tạo động lực phát triển, thu hút nguồn lực, khuyến khích năng động, sáng tạo.

Nếu có khoảng trống thì kẻ xấu sẽ lợi dụng vi phạm, còn không có hành lang pháp lý đảm bảo an toàn thì người tốt sẽ có tâm lý lo sợ rủi ro, không năng động, sáng tạo, không có động lực phấn đấu trong thực hiện nhiệm vụ. Vì thực tế cố ý làm trái và năng động sáng tạo, hành vi làm giống nhau, chỉ khác là hậu quả hay hiệu quả mà thôi.

Tại kỳ họp Quốc hội mới đây, tôi đã nêu những bất cập của Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về trách nhiệm của người cán bộ quản lý tài sản công. Quy định này rất rủi ro cho người thực hiện. Đó là lằn ranh đúng, sai rất mong manh trong thực tế.

Do vậy, cần rà soát, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất và đầy đủ hơn trong hệ thống pháp luật để đảm bảo 2 yêu cầu: Kỷ cương chặt chẽ và có hành lang pháp lý đảm bảo an toàn, hạn chế rủi ro, từ đó tạo động lực phát triển.

Đấu tranh phòng, chống tham nhũng là cuộc chiến gay go, phức tạp, không chỉ trong nội bộ Đảng mà cả đối tượng khác ngoài xã hội tham gia; không chỉ đấu tranh với người khác mà đấu tranh với chính mình. Không ai có thể nói trước được điều gì nếu không ý thức giữ gìn, và không biết sửa chữa sai phạm của mình.

Do đó, bên cạnh áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm để răn đe, giáo dục thì cần thiết xây dựng, ban hành Luật Đạo đức để giáo dục cả cộng đồng xã hội. Không chỉ bằng nêu gương, trách nhiệm, phẩm chất đạo đức của cán bộ đảng viên mà phải giáo dục mọi người nhận thức được danh dự là điều thiêng liêng nhất trong đời người, để nhằm góp phần phòng ngừa tốt hơn hành vi vi phạm.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến:

Phát huy sức mạnh của nhân dân để phòng chống tham nhũng, tiêu cực

Kết quả to lớn đạt được trong 10 năm qua, không chỉ dừng lại ở những con số: hàng trăm vụ án, vụ việc được kiểm tra, thanh tra, điều tra, xử lý; hàng ngàn bị cáo bị truy tố, xét xử nghiêm minh; hàng ngàn cán bộ, đảng viên, kể cả cán bộ cao cấp bị xử lý kỷ luật nghiêm khắc; hàng chục ngàn tỷ đồng, hàng triệu m² đất được thu hồi về cho Nhà nước mà kết quả có tính căn cốt, nền tảng, giá trị hơn tiền bạc là niềm tin của nhân dân với sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, giám sát của Quốc hội, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, ngành được nâng lên rõ rệt.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến

Theo số liệu điều tra dư luận xã hội mới đây do Ban Tuyên giáo Trung ương thực hiện, có 93% số người được hỏi bày tỏ tin tưởng vào cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà nước do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng Ban Chỉ đạo.

Không chỉ dư luận ở trong nước đánh giá cao mà nhiều tổ chức có uy tín trên thế giới cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ. Nhiều ý kiến nhận xét, Trung ương thi hành kỷ luật với hình thức cao nhất là khai trừ ra khỏi Đảng hai Ủy viên Trung ương trong cùng một vụ án không chỉ khiến dư luận trong nước “bàng hoàng” mà dư luận nước ngoài cũng “dậy sóng” vì quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; không bao che, dung túng cho bất cứ ai, ở bất cứ vị trí nào.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên sẽ nỗ lực hơn nữa, khơi dậy và phát huy cao độ sức mạnh của nhân dân, dựa vào dân để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Thấm nhuần và thực hiện thật tốt lời dạy của Bác Hồ là “làm cho quần chúng khinh ghét tệ tham ô, quan liêu, lãng phí; biến hàng vạn, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp”.

Làm được như vậy cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực của Đảng, Nhà nước ta tuy còn khó khăn phức tạp cam go thách thức nhưng chắc chắn sẽ giành thêm được nhiều thắng lợi mới.

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi:

Tăng cường thanh tra, kiểm tra các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng

Thời gian qua, Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM đã tập trung lãnh đạo, triển khai thực hiện đầy đủ, toàn diện các giải pháp phòng ngừa và quyết liệt chỉ đạo công tác phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực.

Theo đó, đã phát hiện, khởi tố điều tra và xử lý 129 vụ với 265 bị can và thu hồi gần 4.000 tỉ đồng tài sản thất thoát, chiếm đoạt về cho ngân sách Nhà nước.

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi phát biểu tham luận từ điểm cầu TP HCM. Ảnh: Đ.X

Tuy nhiên, công tác phát hiện các vụ việc tham nhũng tại TP HCM vẫn còn những tồn tại. Vì vậy, thời gian tới, TP sẽ tiếp tục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, sự cần thiết của công tác phát hiện, xử lý vụ việc vụ án tham nhũng.

Cùng với đó, triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận 05 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 50 của Bộ Chính trị trong công tác phát hiện xử lí vụ việc, vụ án tham nhũng tiêu cực, các ý kiến kết luận của Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo và các ý kiến chỉ đạo của các bộ, ngành về công tác phát hiện xử lý các vụ việc, vụ án.

Lãnh đạo, chỉ đạo người đứng đầu cấp ủy, các cơ quan nội chính phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công tác xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng của cán bộ cơ quan đơn vị mình. Chú trọng phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng tiêu cực.

TP HCM sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các ngành, lĩnh vực, địa phương dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực. Tiếp tục tăng cường kiểm tra giám sát các cơ quan nội chính trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm tham nhũng kinh tế, chức vụ, kịp thời xem xét xử lý nếu có vi phạm.

Triển khai có hiệu quả Chỉ thị 16 của Thành ủy về tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo công tác giám định, định giá tài sản nhằm khắc phục triệt để, tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét với công tác giám định, định giá tài sản, góp phần nâng cao phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án.

Mặc khác, phát huy hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực thành phố nhằm tập trung lãnh đạo chỉ đạo có hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn trong thời gian tới. 

Những con số ấn tượng trong giai đoạn 2012-2022

- Cấp uỷ, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 2.740 tổ chức Đảng, hơn 167.700 cán bộ, đảng viên, trong đó có 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng; đã kỷ luật 170 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó có 4 Uỷ viên Bộ Chính trị, nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị; 29 Uỷ viên Trung ương, nguyên Uỷ viên Trung ương; 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay đã thi hành kỷ luật 50 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý (cao hơn gấp 4 lần so với nhiệm kỳ khoá XI và bằng gần một nửa số cán bộ cấp cao bị xử lý của nhiệm kỳ khoá XII), trong đó có 8 Uỷ viên Trung ương, nguyên Uỷ viên Trung ương, 20 sĩ quan cấp tướng.

- Qua công tác thanh tra, kiểm toán đã xử lý, thu hồi được hơn 975 nghìn tỷ đồng, gần 76 nghìn ha đất; xử lý trách nhiệm gần 44.700 tập thể, cá nhân; chuyển cho cơ quan điều tra, xử lý gần 1.200 vụ việc có dấu hiệu phạm tội; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế hơn 2.000 văn bản, trong đó có nhiều văn bản quy phạm pháp luật không còn phù hợp.

- Các cơ quan tố tụng trong cả nước đã khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm gần 16.000 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế với hơn 30.300 bị cáo.

Riêng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo gần 1.000 vụ án, vụ việc ở 3 cấp độ; trong đó trực tiếp theo dõi, chỉ đạo 313 vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, đã đưa ra xét xử sơ thẩm 120 vụ án, 1.083 bị cáo, trong đó có 37 cán bộ diện Trung ương quản lý, bị xử lý hình sự (1 Uỷ viên Bộ Chính trị, 10 Uỷ viên, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, 6 bộ trưởng, nguyên bộ trưởng, 13 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang...).