(Thanh tra) - Những ngày này năm ấy, cách đây 40 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 của đế quốc Mỹ trên bầu trời Thủ đô Hà Nội, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri chấm dứt chiến tranh lập lại hoà bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn. Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” - sự kiện 12 ngày đêm tháng 12/1972 mãi mãi là biểu tượng của ý chí kiên cường bất khuất, bản lĩnh trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam...
Huy động lực lượng lớn nhất sau chiến tranh thế giới 2
Năm 1954, Chiến thắng Điện Biên Phủ đã buộc thực dân Pháp ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Đầu năm 1965, đế quốc Mỹ chuyển sang Chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, đưa quân Mỹ vào miền Nam Việt Nam và sử dụng không quân, hải quân đánh phá miền Bắc Việt Nam lần thứ nhất.
Đầu năm 1972, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta bắt đầu vào giai đoạn quyết định. Trên cả ba mặt: Quân sự, chính trị và ngoại giao, ta đều giành thắng lợi to lớn. Chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ có nguy cơ sụp đổ hoàn toàn. Để cứu vãn tình thế, ngày 6/4/1972, Tổng thống Mỹ Ních-xơn vội vã ra lệnh tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai đối với miền Bắc với quy mô lớn hơn, tính chất ác liệt, tàn bạo hơn. Mỹ sử dụng máy bay chiến lược B52 đánh phá các tỉnh, thành phố: Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hóa, Hải Phòng… Quân và dân ta đã chiến đấu kiên cường, dũng cảm, đánh bại các cuộc tập kích đường không của địch.
Thực hiện cuộc tập kích đường không chiến lược tháng 12/1972, Mỹ đã huy động 193 trên tổng số 400 chiếc máy bay B52, máy bay không quân chiến thuật 1.077 chiếc trên tổng số 3.043 chiếc, tàu sân bay 6 chiếc trên tổng số 24 chiếc, hơn 50 máy bay tiếp dầu trên không và một số máy bay gây nhiễu từ xa, cùng các loại máy bay trinh sát chiến lược, chiến thuật, máy bay chỉ huy, liên lạc dẫn đường, cấp cứu và 60 tàu chiến các loại.
Sự chỉ đạo của T.Ư Đảng, Bác Hồ và Quân ủy T.Ư
Từ năm 1962, khi Đại tá Phùng Thế Tài vừa được bổ nhiệm làm Tư lệnh Phòng không, Bác Hồ đã gọi ông lên và hỏi: Bây giờ chú là Tư lệnh Phòng không, vậy chú đã biết gì về B52 chưa? Và, Bác "nói thế thôi, chú có biết lúc này cũng chưa làm gì được nó. Nó bay trên cao mười cây số mà trong tay chú hiện chỉ mới có cao xạ thôi. Nhưng, ngay từ nay, là Tư lệnh Phòng không, chú phải theo dõi chặt chẽ và thường xuyên quan tâm đến thằng B52 này”.
Ngày 18/6/1965, lần đầu tiên trong lịch sử chiến tranh, đế quốc Mỹ sử dụng máy bay chiến lược B52 ném bom rải thảm khu vực Bến Cát phía Tây Bắc Sài Gòn. Ngay sau đó 1 tháng, Bác khẳng định: “Dù đế quốc Mỹ có lắm súng, nhiều tiền, dù chúng có B57, B52 hay “bê” gì đi chăng nữa ta cũng đánh. Từng ấy máy bay, từng ấy quân Mỹ chứ nhiều hơn nữa ta cũng đánh, mà đã đánh là nhất định thắng”.
Ngày 12/4/1966, Mỹ dùng B52 ném bom khu vực Đèo Mụ Giạ thuộc Quảng Bình, mở đầu việc đánh phá của B52 đối với miền Bắc nước ta.
Ít lâu sau, B52 đánh rộng đến Vĩnh Linh, phía Bắc vĩ tuyến 17 với mức độ ngày càng dữ dội.
Bác Hồ đã chỉ thị cho đồng chí Đặng Tính, Chính ủy Quân chủng Phòng không Không quân (PK-KQ): "B52 đã ném bom miền Bắc, phải tìm cách đánh cho được B52. Trách nhiệm này Bác giao cho các chú phòng không, không quân”.
Tháng 5/1966, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK-KQ đã điều Trung đoàn Tên lửa 238 vào tuyến lửa Vĩnh Linh để tìm cách cách đánh B52.
Ngày 17/9/1967, sau một thời gian dày công nghiên cứu nhận dạng máy bay B52, kíp chiến đấu của Tiểu đoàn 84 thuộc Trung đoàn 238 đã bắn rơi 1 B52. “Bài toán” đánh B52 đã được mở ra, làm cơ sở viết nên cuốn cẩm nang “Cách đánh B52”. Đây là kíp chiến đấu đầu tiên của bộ đội tên lửa Việt Nam bắn rơi “pháo đài bay B52” và cũng là lực lượng đầu tiên đánh thắng máy bay chiến lược B52 của đế quốc Mỹ.
Đầu Xuân Mậu Thân năm 1968, Bác Hồ gọi đồng chí Phùng Thế Tài, lúc này là Phó Tổng Tham mưu Trưởng Quân đội Nhân dân (QĐND) Việt Nam và đồng chí Đặng Tính - Chính ủy kiêm Tư lệnh Quân chủng PK-KQ lên báo cáo tình hình. Bác dự báo: "Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà Nội rồi có thua nó mới chịu thua. Phải dự kiến trước tình huống này càng sớm càng tốt, để có thời gian mà suy nghĩ chuẩn bị. Ở Việt Nam, Mỹ sẽ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”.
Đến giữa năm 1972, Quân chủng PK-KQ tiếp tục đưa thêm 4 trung đoàn tên lửa cùng một số máy bay Míc-21 vào Khu 4 chi viện cho chiến dịch Trị Thiên và trực tiếp nghiên cứu cách đánh B52.
Từ những nghiên cứu thực tế thu được, Quân chủng PK-KQ đã có cơ sở để tháng 9/1972 xây dựng được "Phương án đánh máy bay B52”. Từ những nhận định và quyết tâm trên, Quân chủng đã sớm có "Kế hoạch tác chiến đánh trả cuộc tập kích bằng B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng" và các tài liệu hướng dẫn về cách đánh B52. Trên cơ sở này, Quân chủng PK-KQ tổ chức hội nghị cán bộ tập trung bàn về cách đánh B52.
Khi quân và dân ta ở miền Nam đang thắng lớn, ngày 5/4/1972, Quân ủy T.Ư chỉ thị cho Quân chủng PK-KQ và các Quân khu "sẵn sàng đối phó với khả năng Mỹ cho không quân, kể cả không quân chiến lược đánh phá trở lại miền Bắc”.
Trong một buổi họp quan trọng của Bộ Quốc phòng (11/1972), Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng Tư lệnh QĐND Việt Nam khẳng định: Mỹ cho B52 đánh Thủ đô Hà Nội - linh hồn của cuộc kháng chiến là hành động gây sức ép cuối cùng để buộc chúng ta phải nhân nhượng. Vì vậy phải kiên quyết đánh thắng chúng trên bầu trời Thủ đô.
Ngày 24/11/1972, Tổng Tham mưu Trưởng Văn Tiến Dũng cùng các Tổng Tham mưu Phó Trần Quý Hai, Vương Thừa Vũ, Cao Văn Khánh, Phùng Thế Tài đã phê chuẩn kế hoạch đánh B52 bảo vệ Hà Nội, Hải Phòng của Quân chủng PK-KQ.
Đầu tháng 12/1972, Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành T.Ư Lê Duẩn khẳng định: "Để gây sức ép với ta, trước sau Mỹ cũng sẽ đưa B52 ném bom Hà Nội. Quân dân ta, mà nòng cốt là Quân chủng PK-KQ phải kiên quyết làm thất bại âm mưu của chúng”.
Tầm cao trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam
Ngày 17/12/1972, Ních-xơn chính thức ra lệnh mở Chiến dịch Lai-nơ-bếch-cơ II, sử dụng không quân chiến lược B52 tập kích với quy mô hủy diệt vào Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố, thị xã miền Bắc.
Ngay lúc này, Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam ra lệnh cho Quân chủng PK-KQ chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao nhất, đề phòng máy bay B52 đánh từ vĩ tuyến 20 trở ra.
Đêm 18/12/1972, lúc 19 giờ 15 phút, Đại đội Ra-đa 45 Trung đoàn 291 phát hiện báo cáo về Sở Chỉ huy "B52 đang vào miền Bắc".
19 giờ 25 phút, không quân ta được lệnh cất cánh đón đánh các tốp máy bay chiến thuật Mỹ ở Tam Đảo, Việt Trì.
Từ 19 giờ 20 phút đến 20 giờ 18 phút, nhiều tốp B52 liên tiếp dội bom xuống khu vực Sân bay Nội Bài, Đông Anh, Yên Viên, Gia Lâm.
20 giờ 13 phút, Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa phòng không 261 do Tiểu đoàn Trưởng Nguyễn Thăng chỉ huy phóng 2 quả đạn hạ 1 máy bay B52 rơi xuống cánh đồng Chuôm, huyện Đông Anh, là chiếc B52 đầu tiên bị bắn rơi tại chỗ trên bầu trời Hà Nội, cách trận địa gần 10km.
Trong đêm 18/12, rạng ngày 19/12, Mỹ huy động 90 lần chiếc B52 ném 3 đợt bom xuống Hà Nội, 8 lần chiếc F111 và 127 lần chiếc máy bay chiến thuật bắn phá các khu vực nội, ngoại thành. Quân và dân ta bắn rơi 3 máy bay B52, cùng 3 máy bay chiến thuật.
Từ đêm 19/12 đến 29/12/1972, Mỹ liên tục tấn công Hà Nội và các địa phương của miền Bắc.
Và, trong 12 ngày đêm oanh liệt đó, không có ngày nào quân dân ta không bắn rơi máy bay B52 của Mỹ.
Trước thất bại liên tiếp trong 12 ngày đêm đánh phá miền Bắc, 7 giờ sáng ngày 30/12, Tổng thống Mỹ Ních-xơn buộc phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và chấp nhận trở lại bàn đàm phán, đi đến ký kết Hiệp định Pa-ri chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Từng là Người phát ngôn của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại hội Hội nghị Pa-ri, ông Hà Đăng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa T.Ư nhớ lại: Khi còn ở Hội nghị Pa-ri, đọc thấy báo chí nước ngoài thường nói cụm từ “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” chúng tôi rất tự hào. Sau này mới biết, tại căn hầm trú ẩn của Báo Nhân Dân ở 71 Hàng Trống, nhà báo Thép Mới - Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân đã sáng tạo nên. Cụ thể, sau đêm 26/12/1972 chiến thắng rực rỡ, Báo Nhân Dân ngày 28/12/1972 đã ra lời kêu gọi bạn đọc viết cho mục “Viết tại chỗ về Hà Nội - Điện Biên Phủ”, sau đó phát triển thành thành ngữ “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.
Cuộc tập kích đường không chiến lược tháng 12/1972 của đế quốc Mỹ là một cuộc ném bom hủy diệt vô cùng man rợ. Mỹ đã ném xuống miền Bắc nước ta hơn 100 ngàn tấn bom đạn (tương đương 2 quả nguyên tử Mỹ ném xuống Nhật năm 1945). Riêng Thủ đô Hà Nội phải hứng chịu hơn 10 ngàn tấn bom huỷ diệt nhiều khu phố làng mạc, phá sập 5.480 ngôi nhà bao gồm gần 100 nhà máy, xí nghiệp, trường học, bệnh viện, nhà ga, giết hại 2.368 dân thường, làm bị thương 1.355 người khác. Giáng trả tội ác của Mỹ, quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay Mỹ, trong đó 34 chiếc B52 và 5 chiếc F111A. Trong hồi ký của mình, Ních-xơn viết: “Nỗi lo của tôi trong những ngày này không phải là lo những làn sóng phản đối, phê phán nghiêm khắc ở trong nước và trên thế giới, mà chính là mức độ tổn thất về máy bay B52 quá nặng nề”.
Đi đôi với tổn thất về máy bay, phía Mỹ còn phải chịu tổn thất về người lái. Chỉ trong 12 ngày đêm, không quân Hoa Kỳ đã mất gần 100 phi công, bị chết và bị bắt, hầu hết là những phi công kỳ cựu. Thường trong chiến tranh ở những trận tập kích đường không lớn, tổn thất về máy bay của phe tiến công đến khoảng 2%. Nhưng, trong cuộc tập kích không quân chiến lược tháng 12/1972, chỉ tính riêng máy bay B52 tỷ lệ tổn thất của Mỹ lên tới 17% với 34/193 chiếc. Đây thực sự là tổn thất khủng khiếp từ phía Mỹ trong trận “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” tầm cao trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam.
Trúc Lâm
.jpg?w=1600)
