Theo Tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi, bổ sung Điều 20 Luật Cư trú quy định về điều kiện đăng ký thường trú tại TP trực thuộc T.Ư theo hướng công dân có 1 trong các điều kiện: Có chỗ ở hợp pháp và đã tạm trú liên tục tại TP đó từ 2 năm trở lên; được người có hộ khẩu đồng ý cho nhập vào hộ khẩu của mình nếu là người thành niên độc thân về sống với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột; ông, bà nội, ngoại về ở với cháu ruột. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân, tổ chức thì phải bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND TP có xác nhận của chính quyền địa phương hoặc công chứng và được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản. Nơi đề nghị đăng ký thường trú phải là nơi đang tạm trú. Công dân đăng ký thường trú vào nội thành Hà Nội thì thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô.

Đa số ý kiến của TVQH tán thành với việc bổ sung các trường hợp này vào Dự thảo Luật. Tuy nhiên, Trưởng ban Công tác Đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thị Nương đề nghị nên cân nhắc, nghiên cứu bổ sung thêm trường hợp người chưa thành niên còn cha, mẹ, không ly hôn, có điều kiện nuôi dưỡng nhưng có nguyện vọng về sống với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột. Bởi vì, trên thực tế có nhiều trường hợp con chưa thành niên có nguyện vọng và nhu cầu về ở với ông, bà hoặc người họ hàng thân thích thì hợp lý. Nếu pháp luật quy định không chặt chẽ và gây rối thêm.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Ksor Phước băn khoăn việc Dự án Luật mới chỉ quy định cư trú ở tỉnh, TP chưa quy định ở miền núi. Trong thực tế, việc quản lý cư trú của công dân tại miền núi còn lỏng lẻo, nhiều nơi hình thành làng, xóm bất hợp pháp gây ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh - xã hội. Do đó, Luật Cư trú cần bổ sung vấn đề này.

Về quy định nơi đề nghị đăng ký thường trú phải là nơi đang tạm trú, nhiều ý kiến cho rằng, quy định này có thể dẫn đến những hạn chế quyền của người dân, nếu căn cứ quy định này, người thuê nhà và đăng ký tạm trú tại 1 quận nhưng sau đó mua nhà ở 1 quận khác thì vẫn phải tiến hành đăng ký tạm trú, sau đó mới có quyền tiến hành đăng ký thường trú tại ngôi nhà mà mình mới mua.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng nhận định: Quy định như vậy là không phù hợp, bởi vì việc ở nhờ, mượn hay thuê nhà ở thường không có tính ổn định, có sự phụ thuộc vào các hợp đồng dân sự về thời hạn thuê, mượn, ở nhờ, về giá thuê nhà ở cũng như phụ thuộc vào điều kiện công tác, làm việc, sinh hoạt. Như vậy, nếu quy định chỉ được đăng ký thường trú vào nơi đang tạm trú sẽ có khả năng nhiều người mặc dù đã tạm trú tại nội thành TP trực thuộc T.Ư nhiều năm nhưng vẫn không đủ điều kiện đăng ký thường trú tại nội thành TP đó do phải thay đổi chỗ ở nhiều lần mà không có nơi nào tạm trú đủ tới 2 năm. Vì vậy, đề nghị bỏ quy định này.

Về việc bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm quy định nghiêm cấm hành vi giả mạo điều kiện để được đăng ký thường trú; cho người khác đăng ký vào chỗ ở của mình nhưng người này thực tế không cư trú tại chỗ ở đó hoặc để trục lợi, đa số TVQH tán thành với việc bổ sung nghiêm cấm 2 hành vi như Dự thảo Luật vì cho rằng đây là những hành vi phổ biến mà một số người dân hay lợi dụng để đăng ký thường trú; việc bổ sung 2 hành vi này làm cơ sở pháp lý cho việc xử lý những hành vi trái pháp luật về cư trú.

Tuy nhiên, có một số ý kiến cho rằng, nội dung quy định về 2 hành vi bị nghiêm cấm này còn chưa rõ ràng, nội dung của việc giả mạo điều kiện này để được đăng ký thường trú là gì? Thế nào là cho người khác đăng ký vào chỗ ở của mình để trục lợi?

Ngoài một số nội dung còn ý kiến trên, qua trao đổi thảo luận, TVQH đã nhất trí để Chính phủ trình Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Khóa XIII tới.

Cùng ngày, Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua - Khen thưởng cũng được TVQH cho ý kiến.

Theo Tờ trình của Chính phủ, Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua - Khen thưởng sẽ có 53 điều được sửa đổi, bổ sung.

Ánh Tuyết