(Thanh tra) - Trong bối cảnh Việt Nam và thế giới đang quyết liệt thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, phụ nữ không chỉ là đối tượng bị ảnh hưởng bởi nghèo đói mà còn đang đứng tiên phong trong cuộc chiến chống đói nghèo, bằng những sáng kiến, mô hình đổi mới và vai trò lãnh đạo trong cộng đồng.
Theo các báo cáo của gần đây của Liên hợp quốc, phụ nữ chiếm tỷ lệ lớn trong nhóm sống dưới ngưỡng nghèo trên toàn cầu; gần 1 trong 10 phụ nữ trên thế giới vẫn đang sống trong nghèo cùng cực và điều này thúc đẩy việc cần phải đầu tư vào phụ nữ như một chiến lược then chốt để giảm nghèo bền vững.
"Việc đầu tư vào giáo dục, việc làm, chăm sóc sức khỏe và quyền tiếp cận nguồn lực có thể giúp hơn 100 triệu phụ nữ và trẻ em gái cải thiện cuộc sống nếu được thực hiện toàn diện", báo cáo của Liên hợp quốc nêu.
Tại Việt Nam, công tác giảm nghèo đã trở thành ưu tiên chiến lược quốc gia, với nhiều chương trình mục tiêu và hoạt động thi đua gắn liền với triển khai tại cơ sở. Trong đó, phụ nữ đóng vai trò hết sức quan trọng, vừa là người hưởng lợi trực tiếp, vừa là nhân tố dẫn dắt sự thay đổi trong gia đình và cộng đồng.
Gần đây, phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” ở nhiều tỉnh đã ghi nhận nhiều cá nhân, trong đó có phụ nữ, trở thành những điển hình sáng tạo trong phát triển mô hình kinh tế, chia sẻ kiến thức, và truyền cảm hứng thay đổi tư duy cho mọi người.
Ở nhiều địa phương, phụ nữ không chỉ làm kinh tế hộ gia đình mà còn nhận vai trò lãnh đạo trong các tổ hợp tác, mô hình kinh tế tập thể giúp đẩy lùi nghèo đói.
Theo thống kê của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các cấp hội phụ nữ ở nhiều tỉnh đã thành lập nhiều hợp tác xã, nhiều phụ nữ làm chủ doanh nghiệp nông nghiệp, trở thành một mô hình điển không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho hàng chục lao động nữ nông thôn mà còn khẳng định vai trò tiên phong của phụ nữ trong xây dựng nông thôn mới và kinh tế xanh bền vững.
Tiêu biểu như việc thực hiện Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025” tại Hưng Yên, các cấp Hội Phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã hỗ trợ hàng trăm ý tưởng, đề án khởi nghiệp của phụ nữ.
Trong thời gian đó, đã thành lập 14 hợp tác xã và 82 tổ hợp tác do phụ nữ quản lý; đặc biệt hỗ trợ cho trên 1.800 phụ nữ khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp thành công…
Theo Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, những hỗ trợ kịp thời đã trở thành "điểm tựa", giúp chị em phát huy tinh thần tự lực, vươn lên trên mặt trận phát triển kinh tế.
Không chỉ ở miền xuôi, phụ nữ dân tộc thiểu số ở các vùng sâu vùng xa như ở Lạng Sơn, Yên Bái… đã năng động tham gia các hoạt động truyền thông, vận động cộng đồng thay đổi tư duy “thụ hưởng” sang tự lực vươn lên với kỹ năng mới, giúp giảm nghèo một cách bền vững và tăng cường bình đẳng giới.
Một trong những rào cản lớn đối với phụ nữ nghèo vùng nông thôn là thiếu thông tin và cơ hội tiếp cận với kiến thức kinh tế, xã hội.
Theo luật sư Phan Thị Bảo Ngọc (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội), việc nâng cao năng lực truyền thông, giúp chị em giảm nghèo thông tin, tăng thêm kiến thức, kỹ năng thực hành về canh tác, kinh doanh, tài chính, chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho phụ nữ đang được đánh giá là một trong những “chìa khóa” giúp họ thay đổi tư duy và tiếp cận cơ hội phát triển.
Luật sư Phan Thị Bảo Ngọc nhấn mạnh, điều cần đặc biệt chú ý là tuyên truyền để người dân, đặc biệt là phụ nữ thay đổi tư duy từ thụ hưởng sang tự lực vươn lên, nhấn mạnh vào tư duy độc lập, tự chủ và tự quyết định cuộc sống của mình.
Theo luật sư Ngọc, các chương trình truyền thông phù hợp đã giúp phụ nữ dân tộc thiểu số và những nhóm dễ bị tổn thương khác nhận biết quyền lợi của mình, biết cách truy cập nguồn lực hỗ trợ, và tự tin kết nối với thị trường. Điều này giúp họ không chỉ cải thiện thu nhập cá nhân mà còn tạo lực đẩy cho cả cộng đồng cùng phát triển.
“Việc trao quyền và bồi đắp năng lực cho phụ nữ trong các hộ nghèo có một số ý nghĩa và vai trò chính đối với sự phát triển của kinh tế gia đình, cụ thể như: Tăng nguồn thu nhập tài chính chung cho gia đình, tạo lập vị thế và nâng cao sự tự tin của người người phụ nữ trong gia đình, nâng cao bình đẳng giới trong xã hội, tác động tích cực đến thế hệ sau”, luật sư Ngọc nói.
Khi phụ nữ được trao quyền, tiếp cận việc làm, có quyền sở hữu tài sản, và tham gia vào các quyết định tài chính trong gia đình và cộng đồng, năng suất lao động và chất lượng cuộc sống tăng lên, từ đó góp phần giảm nghèo toàn diện.
Luật sư Ngọc cho biết, trên thế giới nhiều mô hình hỗ trợ phụ nữ thoát nghèo đã và đang được triển khai hiệu quả. Ví dụ, Village Enterprise, một tổ chức phi lợi nhuận ở châu Phi đã hỗ trợ hàng trăm nghìn người dân sống trong nghèo cùng, trong đó tỷ lệ lớn là phụ nữ, khởi sự doanh nghiệp nhỏ thông qua huấn luyện kỹ năng và vốn kinh doanh.
"Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy phụ nữ được trao cơ hội và nguồn lực sẽ không chỉ thoát nghèo cho bản thân mà còn thúc đẩy phát triển cộng đồng", luật sư Ngọc nhấn mạnh.
Phụ nữ tiên phong trong xóa đói giảm nghèo không chỉ là những cá nhân có hoàn cảnh khó khăn vượt lên số phận, mà họ còn là những nhà lãnh đạo cộng đồng, nhà khởi nghiệp xã hội, và là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ. Việc hỗ trợ phụ nữ tiếp cận tài chính, giáo dục, kỹ năng và quyền lực kinh tế sẽ tạo ra những đột phá lớn hơn trong công tác giảm nghèo bền vững tại Việt Nam và toàn cầu.
