Từ ngày 1/7/2023, người dân sẽ được trả giá và thoải mái lựa chọn biển số xe của các địa phương trong cả nước. Ảnh: BA

Chặng đường dài cho hành lang pháp lý đấu giá biển số xe

Để có được Nghị quyết số 73/2022 của Quốc hội ban hành về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô như hiện nay, thì trước đó là cả hành trình dài suốt 30 năm với những nghiên cứu thí điểm, đúc rút kinh nghiệm từ các cơ quan chức năng. Từ thời điểm những năm 1993, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an TP Hải Phòng nghiên cứu và tổ chức thí điểm đăng ký, cấp biển số, thu lệ phí biển số xe tự chọn.

Đến năm 2008, công an một số địa phương như: Bình Dương, Nghệ An, Hà Nội, Khánh Hòa, Kiên Giang, Tiền Giang, Bắc Ninh, Sơn La đã báo cáo, xin ý kiến Bộ Công an về việc đấu giá biển số xe. Sau khi trao đổi thống nhất với các bộ: Tư pháp, Tài chính, Giao thông vận tải, Bộ Công an đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép đấu giá biển số xe.

Qua thí điểm đấu giá cho thấy số tiền thu về cho ngân sách rất lớn. Đơn cử, tại thời điểm đó đã ghi nhận một biển số "tứ quý" 9 ở tỉnh Nghệ An được bán với giá 700 triệu đồng. Do vướng mắc về cơ sở pháp lý nên Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng đề nghị tạm dừng việc đấu giá biển số.

Việc đấu giá biển số xe bị tạm dừng, nhưng nhu cầu được sở hữu những biển số theo sở thích, thường gọi là biển số đẹp theo quan niệm của mỗi người thì vẫn tồn tại. Không ít chủ xe, tổ chức sẵn sàng trả giá cao đối với các biển số đẹp như thỏa mãn một thú vui đam mê. Thực tế cũng nghi nhận, nhiều phương tiện bỗng dưng tăng giá trị lên gấp nhiều lần so với giá mua ban đầu, do chủ xe may mắn bấm được biển kiểm soát với những dãy số được xem là đẹp.

Lợi ích kép từ việc triển khai đấu giá biển số xe

Nghị quyết số 73/2022 được Quốc hội ban hành về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô, có hiệu lực thi hành kể từ 1/7/2023 và được thực hiện trong 3 năm, được xem là hành lang pháp lý rõ ràng nhất cho hoạt động đấu giá biển số xe.

Nghị quyết số 73/2022 quy định, biển số xe ô tô đưa ra đấu giá là biển số xe ô tô nền màu trắng, chữ và số màu đen, trừ biển số cấp cho xe ô tô của doanh nghiệp quân đội làm kinh tế, xe ô tô của dự án, tổ chức kinh tế liên doanh với nước ngoài, xe ô tô của tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế và người nước ngoài làm việc trong cơ quan, tổ chức nước ngoài và quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

Giá khởi điểm của một biển số xe ô tô đưa ra đấu giá là 40 triệu đồng. Tiền đặt trước bằng giá khởi điểm của một biển số xe ô tô đưa ra đấu giá, bước giá là 5 triệu đồng. Sau khi trúng đấu giá, người dân có quyền được cấp văn bản xác nhận biển số xe ô tô trúng đấu giá sau khi nộp đủ số tiền trúng đấu giá. Được đăng ký biển số xe ô tô trúng đấu giá gắn với xe ô tô thuộc sở hữu của mình tại cơ quan công an nơi quản lý biển số xe ô tô trúng đấu giá hoặc nơi người trúng đấu giá đăng ký thường trú, đặt trụ sở.

Người trúng đấu giá được giữ lại biển số xe ô tô trong trường hợp xe ô tô bị mất, hư hỏng không thể sử dụng hoặc được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu của mình trong thời hạn 12 tháng kể từ thời điểm xe ô tô bị mất, hư hỏng không thể sử dụng hoặc được chuyển giao quyền sở hữu. Trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày được cấp văn bản xác nhận biển số xe ô tô trúng đấu giá, nếu người trúng đấu giá chết nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký xe ô tô để gắn biển số trúng đấu giá thì biển số xe ô tô trúng đấu giá được chuyển vào hệ thống đăng ký, quản lý xe, người thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế được nhận số tiền người trúng đấu giá đã nộp sau khi trừ các khoản chi phí tổ chức đấu giá.

Về nghĩa vụ, người trúng đấu giá biển số xe ô tô phải nộp đủ số tiền trúng đấu giá trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có văn bản phê duyệt kết quả đấu giá. Thực hiện thủ tục đăng ký xe ô tô để gắn biển số trúng đấu giá trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày được cấp văn bản xác nhận biển số xe ô tô trúng đấu giá; trường hợp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì thời hạn này được kéo dài thêm nhưng tối đa không quá 6 tháng. Sau thời hạn quy định, người trúng đấu giá biển số xe ô tô không thực hiện thủ tục đăng ký xe ô tô để gắn biển số trúng đấu giá thì biển số xe ô tô trúng đấu giá được chuyển vào hệ thống đăng ký, quản lý xe và người trúng đấu giá không được hoàn trả số tiền trúng đấu giá đã nộp.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Quang Hùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: Tới đây, khi Nghị quyết số 73/2022 của Quốc hội được triển khai, việc đấu giá biển số xe sẽ được thực hiện đúng, trúng và chuẩn trên cơ sở hành lang pháp lý đã được ban hành. Việc đấu giá biển số xe sẽ phải tuân theo các quy định của pháp luật như Luật Giao thông đường bộ; Luật Sử dụng tài sản công; Luật Đấu giá tài sản và các quy định pháp luật của Bộ Công an về công tác đăng ký và quản lý xe.

Và hơn hết, việc bán công khai đấu giá biển số xe trên tinh thần pháp luật cho phép sẽ đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người dân, vô tư trả giá để thoải mái được lựa chọn biển số mình thích. Số tiền thu được từ việc bán đấu giá biển số sẽ tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Đồng thời, cũng chấm dứt những luồng ý kiến trái chiều tồn tại xưa nay vì sao xe sang thường “ngẫu nhiên” có biển số đẹp.