Hầu hết người dân nuôi trồng thuỷ sản khu vực vịnh Vũng Rô đều tự phát. Ảnh: Đình Sang

Nỗi lòng người dân kế sinh nhai vùng quy hoạch!

Những ngày đầu tháng 9, chúng tôi quay trở lại thôn Vũng Rô, xã Hoà Xuân Nam, thị xã Đông Hoà, tỉnh Phú Yên, nơi đây hầu hết những người dân đều sinh sống bằng nghề nuôi trồng thuỷ sản.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Hầu Đình Lai, trú tại thôn Vũng Rô, xã Hoà Xuân Nam, giọng trầm ngâm chia sẻ: “Bây giờ mọi thứ đều thật khó khăn. Từ những năm 1998, gia đình tôi đã bắt đầu nghề nuôi trồng thuỷ sản trên vùng vịnh này, trải qua bao nhiêu biến cố, từ thiên tai, dịch bệnh, tưởng chừng như đã bỏ cuộc, nhưng rồi cũng cố gắng bám trụ vì miếng cơm manh áo”.

"Có những năm bão lớn, thiệt hại nặng nề, bao nhiêu tiền bạc của cải đều đổ dồn về đây, không những gia đình tôi mà tất cả người dân nơi đây gần như mất trắng… nhưng rồi cũng vực dậy làm lại từ đầu. Không giống như những nơi được quy hoạch để nuôi thuỷ sản, người dân chịu nhiều thiệt thòi, từ thương lái họ có thể ép giá của các loại sản phẩm, rồi đến các quyền lợi chính sách bảo vệ của cơ quan chức năng", ông Lai tâm sự.

'Năm 2005, người dân nuôi trồng thuỷ sản vùng vịnh nhận được thông báo di dời, giải toả khu vực vịnh Vũng Rô vì nơi đây là khu quy hoạch. Thế nhưng, đã nhiều năm trôi qua, cho tới hiện tại, chúng tôi vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Bà con nơi đây muốn mở rộng để nuôi trồng thuỷ sản nhưng nơm nớp lo lắng vì không biết ngày nào sẽ phải di dời".

"Nếu giải toả, dời đi, người dân nơi đây sống bằng nghề gì, bởi vì trước giờ họ chỉ sống bằng nghề nuôi trồng thuỷ sản. Hơn bao giờ hết, người dân vùng vịnh chỉ mong muốn nếu Nhà nước kêu gọi các nhà đầu từ về vùng Vịnh này thì hãy cho người dân biết thời gian cụ thể, thời điểm nào để người dân có sự chuẩn bị. Còn thật sự để bây giờ nói rằng phải giải toả, di dời trước khi kêu gọi nhà đầu tư thì thật sự là rất khó cho bà con nơi đây, bởi vì họ đã bám trụ nơi này lâu lắm rồi", ông Lai chia sẻ thêm.

Ông Phan Văn Khánh, trú tại thôn Vũng Rô, xã Hoà Xuân Nam nói: "Gia đình tôi đã bám trụ với nghề nuôi tôm tại vịnh Vũng Rô cũng gần 30 năm nay, bao nhiêu tiền bạc và sự tâm huyết đổ dồn về đây. Tôi nhớ năm 2017, cơn bão đã cuốn đi tất cả, khi đó thiệt hại vô cùng nặng nề. Ở những vùng có quy hoạch vùng nuôi, họ được hỗ trợ một phần nào đó chế độ chính sách của Nhà nước. Riêng người dân vùng vịnh thì không có gì, đó cũng là trong những thiệt thòi rất lớn cho người dân chúng tôi. Tôi và người dân Vũng Rô cũng đã có những đề xuất để được đóng thuế, từ đó có thể hưởng các chế độ quyền lợi như những vùng quy hoạch khác. Thế nhưng, không được. Nhiều năm trở lại đây, chính quyền địa phương luôn tuyên truyền vận động để người dân vùng Vịnh di dời, nhưng với chúng tôi, nếu đi nơi khác chúng tôi biết sống bằng nghề gì, quả thật rất khó".

“Chúng tôi chỉ mong muốn rằng, nếu như khi chưa có nhà đầu tư về đây thì Nhà nước có thể tạo cho người dân vùng vịnh một cơ chế nào đó để người dân có thể yên tâm làm ăn, có thể mở rộng quy mô nuôi trồng và làm cách nào đó để người dân được hưởng những quyền lợi như những vùng quy hoạch khác”, ông Khánh chia sẻ thêm.

Khó khăn khó tháo gỡ

Về những vấn đề trên, quyền Chủ tịch UBND xã Hoà Xuân Nam, ông Trần Kim Trọng cho biết, hiện tại khu vực Vũng Rô, UBND tỉnh Phú Yên không quy hoạch vùng nuôi. Tất cả đều tự phát, trong khi đó, UBND thị xã Đông Hoà trước đây đã có những thông báo chấm dứt vụ nuôi, tự di dời và không cho nuôi nữa. Tuy nhiên, đến bây giờ chưa thể giải quyết được. Đối với UBND xã, theo sự chỉ đạo đã giữ nguyên số lượng nuôi trồng và không cho phát sinh cơ nới thêm. Qua đó, địa phương cũng đã có nhiều kế hoạch, phối hợp kiểm tra để tránh tình trạng cơi nới.

UBND xã Hoà Xuân Nam. Ảnh: Đình Sang

Từ năm 1995 đến nay, không thu thuế từ người dân, vì khu vực này không cho phép nuôi trồng thuỷ sản, nhưng thật sự người dân Vũng Rô rất có nguyện vọng tha thiết để đóng thuế. Địa phương cũng đã có những kiến nghị theo những nguyện vọng của người dân, Tuy nhiên, vấn đề này không được phê duyệt.

"Nhiều lúc người dân muốn xác nhận tài sản để vay vốn ngân hàng. Thực tế họ có tài sản, địa phương gắn số bè để quản lý, nhưng cũng không dám xác nhận. Đó là những khó khăn của địa phương và cũng nói thêm người dân nuôi trồng thuỷ sản ở vùng Vũng Rô không được xác nhận bất cứ một thứ gì cả, cũng thiệt thòi cho bà con nơi đây", ông Trọng nói.