Quang cảnh hội thảo. Ảnh: NL

Ngày 31/5, Báo Thanh niên tổ chức hội thảo "Xóa trắng cao tốc - phát huy lợi thế ĐBSCL”.

Cao tốc chưa đáp ứng nhu cầu

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT)  Nguyễn Duy Lâm cho biết, ĐBSCL gồm 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng; là một trong những vùng kinh tế trọng điểm với nhiều tiềm năng và lợi thế, đặc biệt về nông nghiệp, thủy hải sản và du lịch, nhưng hạ tầng giao thông ĐBSCL hạn chế, nhất là hệ thống cao tốc chưa đáp ứng được nhu cầu.

Đến nay, toàn vùng ĐBSCL có 91km đường cao tốc so với 1.239km của cả nước, tức chỉ chiếm 7%.

Đề cập nguyên nhân miền Tây ít đường cao tốc, ông Lâm cho rằng nguồn lực chưa đáp ứng nhu cầu, đặc điểm địa hình bị chia cắt, địa chất yếu và chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Do đó,  số lượng công trình không nhiều, suất đầu tư lớn nên kêu gọi xã hội hóa hạn chế. Suất đầu tư cho công trình hạ tầng giao thông tại ĐBSCL cao gấp 1,3-1,5 lần nơi khác.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm cũng thẳng thắn nhìn nhận, tốc độ tăng trưởng kinh tế vùng chưa cao, chưa phát huy và khai thác đúng tiềm năng và lợi thế tự nhiên của khu vực, đời sống người dân còn khó khăn. Tính kết nối nội vùng, giữa vùng với TP.HCM và vùng Đông Nam bộ còn hạn chế.

Ông Lâm cũng cho hay, ngành giao thông căn cứ vào đặc thù từng vùng để triển khai 5 quy hoạch ngành quốc gia, phấn đấu đến năm 2050 ĐBSCL có 1.180km đường cao tốc.

Trong giai đoạn 2021-2025, ngành giao thông sẽ cố gắng cùng các địa phương hoàn thành cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ và cầu Mỹ Thuận 2, hoàn thành cơ bản cao tốc Cần Thơ - Cà Mau. Trình chủ trương đầu tư cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (dự kiến thông qua trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra). Khởi công cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh vào năm 2023…

Các tỉnh ĐBSLC đều mong mỏi cao tốc

Theo Thứ trưởng, nhu cầu vốn để hoàn thành hệ thống cao tốc giai đoạn 2026 - 2030 rất lớn, ngoài ngân sách Trung ương, huy động nguồn lực xã hội, các địa phương có tuyến cao tốc đi qua cần ưu tiên, phân bổ ngân sách địa phương, đồng thời trực tiếp quản lý, thực hiện đầu tư các tuyến cao tốc qua địa bàn.

Bên cạnh đó, do nhiều dự án lớn sẽ triển khai cùng một thời điểm dẫn đến nhu cầu vật liệu xây dựng rất lớn, các địa phương tạo điều kiện về nguồn vật liệu, đặc biệt là đất và cát đắp nền đường.

Ông Nguyễn Ngọc Hè - Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ đánh giá có 3 dự án đầu tư đường rất quan trọng với các tỉnh miền Tây gồm: Cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đáp ứng vận tải theo trục ngang và đường sắt TP.HCM - Cần Thơ.  Ba tuyến đường này  hoàn thành thì sẽ rất tốt cho sự phát triển của ĐBSCL. Các tỉnh, thành đều hy vọng và tin tưởng trung ương sẽ ưu tiên để phát triển hạ tầng giao thông cho vùng.

Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận rút ngắn thời gian đi lại cho người dân ĐBSCL đi TP.HCM và ngược lại. Nguồn ảnh: Internet

Ông Trần Văn Bon, Giám đốc Sở GTVT Tiền Giang cho biết, thời gian qua, Tiền Giang cùng các bộ, ngành đầu tư hoàn thành tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận.

Ông Bon cho biết, trước đây muốn đi về các tỉnh ĐBSCL phải mất 2-3 tiếng mới qua Tiền Giang, nhưng hiện nay đi lại rất thuận lợi, đó là hiệu quả có thể thấy ngay lập tức, tầm quan trọng của cao tốc.

Nguyễn Cư Trinh, Phó Giám đốc Sở GTVT Đồng Tháp chia sẻ, niềm phấn khởi  khi giải tỏa được kẹt xe của Tiền Giang thì Đồng Tháp bắt đầu lo lắng,  nhiều năm qua tỉnh cũng là vùng trũng về giao thông trong khu vực.

Ông Trinh cũng nhận định, khi đầu tư thì sẽ gặp khó khăn rất lớn về vật liệu xây dựng. Mặc dù tỉnh có trữ lượng lớn về cát nhưng không thể khai thác vô tận. Theo tính toán của tỉnh, trong 5 năm tới tỉnh Đồng Tháp cần tới 10 triệu m3 cát để hoàn thành các công trình giao thông nhưng trữ lượng chỉ đáp ứng được 30-40%.

Do đó, tỉnh Đồng Tháp đề xuất ngành giao thông nghiên cứu các vật liệu thay thế để khi triển khai các dự án sẽ không gặp vướng.

Nhấn mạnh đến các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Thứ trưởng GTVT nhấn mạnh, ngay từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã hết sức quan tâm, quyết liệt chỉ đạo xây dựng quy hoạch, kế hoạch, các cơ chế chính sách có tính đột phá, tập trung ưu tiên bố trí mọi nguồn lực nhằm phát triển kết cấu hạ tầng giao thông của khu vực ĐBSCL.

Trên cơ sở đó, Bộ GTVT đã rà soát, đánh giá và căn cứ điều kiện đặc thù, lợi thế của các phương thức vận tải của từng vùng, miền trong đó có ĐBSCL, triển khai lập đồng thời 5 quy hoạch ngành quốc gia.