(Thanh tra) - Trong giai đoạn 2021 - 2025, Việt Nam đã đạt được những kết quả nổi bật trong công tác giảm nghèo, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự đồng lòng của toàn xã hội.
Thành tựu giảm nghèo không chỉ phản ánh kết quả kinh tế xã hội, mà còn khẳng định tính nhân văn trong chính sách của Việt Nam, hướng tới bảo đảm quyền con người.
Ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, giảm nghèo là một trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội, góp phần trực tiếp vào việc bảo đảm quyền được phát triển và tiếp cận dịch vụ cơ bản của người dân.
Từ năm 2021, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 24/2021/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Chương trình đặt mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo, đồng thời hỗ trợ các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn thoát khỏi tình trạng nghèo.
Tổng kinh phí thực hiện chương trình giai đoạn này là 75.000 tỷ đồng, gồm 48.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, 12.000 tỷ đồng vốn đối ứng của địa phương và phần còn lại huy động từ xã hội hóa. Bên cạnh đó, Việt Nam đã 8 lần ban hành chuẩn nghèo quốc gia, trong đó giai đoạn 2021 - 2025 là lần đầu tiên áp dụng rộng rãi chuẩn nghèo đa chiều, phản ánh đầy đủ cả thu nhập và khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản.
"Việt Nam là một trong 30 quốc gia đầu tiên trên thế giới và là nước tiên phong ở châu Á áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, bảo đảm mức sống tối thiểu gắn với mục tiêu phát triển bền vững. Đã có 9 địa phương ban hành chuẩn nghèo cao hơn mức quốc gia và 12 địa phương có chính sách đặc thù hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo không có khả năng lao động", ông Đào cho biết.
Nhờ cách tiếp cận toàn diện, tỷ lệ hộ nghèo của cả nước giảm mạnh từ 5,2% năm 2021 xuống còn khoảng 0,9 - 1,1% vào năm 2025, vượt mục tiêu Quốc hội giao. Bình quân mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm hơn 1,2 điểm %, thể hiện hiệu quả rõ rệt của chính sách.
Ở các vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, công tác giảm nghèo có chuyển biến rõ nét. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực này giảm bình quân 4,45%/năm, vượt xa chỉ tiêu đề ra. Bên cạnh đó, nhiều hộ dân chủ động xin ra khỏi danh sách hộ nghèo, cho thấy nhận thức và ý chí tự lực ngày càng cao.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, hơn 2.600 công trình hạ tầng thiết yếu tại các huyện, xã nghèo được đầu tư và đưa vào sử dụng. Hơn 10.500 mô hình giảm nghèo được triển khai, thu hút khoảng 205.000 hộ dân tham gia. Chính sách vay vốn ưu đãi, hỗ trợ nhà ở, y tế, giáo dục, nước sạch và thông tin tiếp tục được thực hiện đồng bộ, giúp người dân cải thiện đời sống và có cơ hội phát triển sản xuất.
Thành quả giảm nghèo không chỉ thể hiện ở số liệu mà còn được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá Việt Nam là điểm sáng về giảm nghèo bền vững và bao trùm trong khu vực.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giảm nghèo vẫn đối mặt nhiều thách thức. Tỷ lệ hộ nghèo tại miền núi phía Bắc, Tây Nguyên còn cao; nguy cơ tái nghèo vẫn tồn tại; cơ sở hạ tầng và dịch vụ cơ bản ở nhiều vùng chưa đồng bộ; trong khi biến đổi khí hậu, già hóa dân số và bất ổn toàn cầu tiếp tục tác động đến đời sống người dân.
Để đáp ứng yêu cầu mới, Việt Nam đang xây dựng chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026 - 2030. Theo dự thảo, chuẩn nghèo thu nhập được điều chỉnh lên mức 2,8 triệu đồng/người/tháng ở khu vực thành thị và 2,2 triệu đồng ở nông thôn. Các tiêu chí về dịch vụ xã hội cơ bản như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và thông tin cũng được cập nhật để phù hợp với thực tế phát triển.
Giai đoạn 2026 - 2030, trọng tâm sẽ là tạo sinh kế bền vững, gắn đào tạo nghề với thị trường lao động, khuyến khích khởi nghiệp và nâng cao kỹ năng số cho người dân. Nhà nước sẽ tiếp tục huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, tổ chức xã hội và cộng đồng quốc tế, bảo đảm phân bổ công bằng, minh bạch và hiệu quả.
Giảm nghèo bền vững không chỉ là hỗ trợ thoát nghèo tạm thời mà là quá trình nâng cao năng lực, mở rộng cơ hội và bảo đảm quyền con người. Đây là nền tảng để Việt Nam hướng tới một xã hội phát triển bao trùm, công bằng và thịnh vượng hơn trong giai đoạn mới.
