Theo hồ sơ vụ việc, Vietbank đã ký hợp đồng cấp tín dụng hạn mức số CDU.DN.01.200411 ngày 22/4/2011 cho Công ty Minh Thắng với hạn mức tín dụng 100 tỷ đồng, theo phương thức trả lãi hàng tháng, vốn trả theo từng khế ước nhận nợ. Mục đích vay để bổ sung vốn kinh doanh sim card, thẻ cào. Thời hạn vay của số tiền nhận nợ trong mỗi lần nhận số tiền vay được ghi trên mỗi khế ước nhận nợ, được đảm bảo bằng bất động sản, thẻ cào… 

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng, cán bộ Vietbank đã “quên” xác minh tài sản thế chấp và đã giải ngân cho Công ty Minh Thắng nhiều chục tỷ đồng không có tài sản thế chấp và bằng chứng thư bảo lãnh khống của cá nhân. Hậu quả, Công ty Minh Thắng đã nợ hàng trăm tỷ đồng không có tài sản trả nợ. Nghiêm trọng hơn, để có tài sản cấn trừ nợ, Công ty Minh Thắng và Vietbank đã sử dụng chiêu thức “thế chấp tài sản của người thứ 3” bằng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số P493246 của ông Cao Văn Sơn đối với 406.500m² đất thuộc địa bàn xã Sông Phan, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. Thực tế, ông Cao Văn Sơn đã nhiều lần xin vay 6 tỷ đồng và thế chấp bằng GCNQSDĐ số P493246 nhưng không được chấp nhận. Cuối cùng ông Sơn đã đồng ý việc vay vốn ghép chung với Công ty Minh Thắng dưới hình thức là người bảo lãnh bằng tài sản cho Công ty Minh Thắng vay vốn tại Vietbank. 

Ngày 06/7/2011, ông Sơn đã ký hợp đồng thế chấp GCNQSDĐ số P493246 cho Vietbank để đảm bảo cho bên vay là Công ty Minh Thắng. Tuy nhiên, sau khi nhận thế chấp tài sản, Công ty Minh Thắng cũng như Vietbank không hề giao vốn cho ông Sơn như đã hứa.

Điều bất thường là cán bộ thẩm định của Vietbank đã không xác minh hiện trạng khu đất của ông Sơn mà vẫn chấp nhận giải ngân cho Công ty Minh Thắng. Cụ thể, ngày 15/4/2011, UBND huyện Hàm Tân có Quyết định số 197 điều chỉnh giảm 15,1 ha đất trong tổng số diện tích đã cấp cho ông Sơn theo GCNQSDĐ số P493246. Theo quy định của pháp luật, kể từ thời điểm tháng 4/2011, ông Sơn chỉ được UBND huyện Hàm Tân công nhận quyền sử dụng đối với 255.500m² đất. Nhưng trong hợp đồng thế chấp đã ký giữa ông Sơn và Vietbank để bảo lãnh cho Công ty Minh Thắng vay vốn thì quyền sử dụng đất vẫn là 406.500m². 

Những tồn tại của các khoản nợ xấu thời gian qua của nhiều ngân hàng thương mại đã được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ phần lớn do vi phạm quy định về xác minh tài sản thế chấp, làm trái các quy định về thẩm định. Sự việc một số cán bộ Vietbank xác minh tài sản thế chấp của ông Sơn không căn cứ vào hiện trạng đất đã được điều chỉnh là hành vi cố ý làm trái cần được Thanh tra Ngân hàng Nhà nước nhanh chóng vào cuộc để làm rõ.

Giáng Thăng