Giám đốc Cty Dolphin Lê Minh Hải (bên trái) trong buổi làm việc với phóng viên.

>> Kỳ 1: Những “thực trạng quan ngại” trước bản án

* Hàng trăm ha đất ở Vũng Tàu bị thất thoát đi đâu?

Trong 4 án tử hình vừa nêu, các bị cáo Phước, Cảnh, Vinh đã thi hành tử hình xong. Riêng Lê Minh Hải được Chủ tịch nước ân xá xuống án tù chung thân và sau nhiều lần giảm án đã được đặc xá vào năm 2005, do tích cực cải tạo và nhân thân gia đình tốt.

Tuy nhiên, ngoài án hình đã thụ lý xong, Lê Minh Hải còn phải thực hiện nghĩa vụ dân sự theo bản án đã tuyên, đó là bồi thường trên 64 tỷ đồng cho Tamexco. Lê Minh Hải đã trở lại vị trí Giám đốc Cty TNHH Dolphin Vũng Tàu (Cty Dolphin) “lập phương án để thi hành án” (THA) phần dân sự, cho dù phải đối diện với số nợ khổng lồ.

Phương án ngày 15/8/2011 của ông Hải gửi Bộ Tư pháp, Tổng cục THA, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và các cơ quan chức năng như sau: Căn cứ Bản án hình sự phúc thẩm số 397/HSPT ngày 27/3/1997 của TAND Tối cao (trong đó có nội dung: “Hủy toàn bộ những hợp đồng thế chấp đất đai giữa Tamexco với các ngân hàng. Giao Chính phủ giải quyết theo thẩm quyền những lô đất mà Tamexco đã đưa vào thế chấp, liên doanh ở các ngân hàng”. Nghĩa là, pháp lý số đất tại những hợp đồng mua bán đất giữa Lê Minh Hải với Tamexco được chuyển về tình trạng ban đầu); căn cứ Quyết định tuyên bố phá sản doanh nghiệp (số 01/PSND ngày 31/3/1999) Cty Tamexco của TAND TP Hồ Chí Minh; căn cứ Văn bản số 689/VPCP ngày 29/1/2009 của Văn phòng Chính phủ về việc xử lý các lô đất liên quan đến vụ án Tamexco tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Cty Dolphin đã: Xác nhận Lê Minh Hải nợ Tamexco 64.590.742.000 đồng. Trong đó, ông Lê Minh Hải đã đóng nộp THA bằng tiền và hiện vật 24.531.782.235 đồng, ngoài ra còn 3 xe ô tô tịch thu chưa định giá. Số tiền còn phải nộp là 40.058.959.765 đồng. Xác định chủ nợ là Tamexco nay đã phá sản, Cty Dolphin và ông Lê Minh Hải kiến nghị số tiền còn lại sẽ nộp vào ngân sách Nhà nước. Thời gian thực hiện 3 năm kể từ ngày dự án (D.A) đi vào hoạt động từ năm 2015 - 2017. Năm thứ nhất nộp 15 tỷ đồng. Năm thứ 2 nộp 15 tỷ đồng. Và, năm thứ 3 nộp số tiền còn lại.

Phương án kèm theo D.A vừa nêu là trên cơ sở Quy hoạch xây dựng khu đô thị phát triển Bắc Phước Thắng, TP Vũng Tàu, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy mô 600ha. Trong đó, ông Hải đã có trên 300ha đất chuyển nhượng. Với những lợi thế tiềm năng về biển và quang cảnh đẹp, D.A sẽ bao gồm các khu nhà ở, khu biệt thự cao cấp, khu biệt thự sinh thái, khu biệt thự đại dương, khu liên hợp khách sạn - sân golf - thể thao - trường quốc tế, kèm theo trung tâm thương mại, các khu công viên, trường học, bệnh viện, nghỉ dưỡng, với tổng vốn đầu tư khoảng 1.362 triệu USD.

Trước đó, căn cứ các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có Văn bản số 30/TB-UBND thông báo: D.A khu dân cư Bắc Phước Thắng, TP Vũng Tàu tại các lô đất liên quan trong vụ án Tamexco của ông Lê Minh Hải, giao cho ông Hải đại diện Cty Dolphin và các đối tác làm chủ đầu tư, gắn liền với nghĩa vụ dân sự theo bản án hình sự phúc thẩm của TAND Tối cao.

Để có được kết quả bước đầu, bên cạnh sự nỗ lực của ông Hải và Cty Dolphin, là nhờ sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cùng các ngành chức năng ở T.Ư và địa phương. Thực tế, đã có lúc Cơ quan THA TP Hồ Chí Minh định tiến hành phát mãi một số lô đất của của ông Hải và Cty Dolphin để THA. Nhưng, trước việc kiến nghị “xin giao lại đất để THA” của ông Hải và Cty Dolphin, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị Thủ tướng Chính phủ đưa phần đất vừa nêu vào sử dụng phục vụ việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời tạo điều kiện cho ông Hải và Cty Dolphin thực hiện nghĩa vụ thi hành phần dân sự trong vụ án Tamexco. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý.

Tuy nhiên, sự việc không đơn giản, bởi quá trình thực hiện vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc và thực tế “đã có lần chính quyền địa phương định trả lại” cho Chính phủ. Chẳng hạn, do trước đây Tamexco đã đưa toàn bộ các giấy tờ đất liên quan để thế chấp tại Firstvinabank và hiện các giấy tờ này ngân hàng vẫn giữ (mặc dù TAND Tối cao giải thích bản án đã nêu rõ các lô đất trở lại hiện trạng ban đầu). Tiếp đến, theo bản án phúc thẩm, Cty Dolphin “có nghĩa vụ liên đới” cùng Tamexco và 13 Cty TNHH khác và Phước, Trần Lịnh (nguyên Phó Tổng Giám đốc Firstvinabank) bồi thường cho Firstvinabank 13 triệu USD, trong khi bản thân Cty Dolphin chỉ bị quy trách nhiệm ký hợp đồng khống gây thiệt hại 1 triệu USD. Hiện nay Cơ quan An ninh điều tra đã có văn bản giải tỏa các lô đất tạm ngưng cấp chứng nhận quyền sử dụng đất của Cty Dolphin và các cá nhân của Cty. Còn thế nào là “nghĩa vụ liên đới” và mỗi bên phải trả bao nhiêu, như trường hợp vừa nêu vẫn chưa được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết dứt điểm.

Sau thông báo của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 7/5/2011, Cty Dolphin đã có văn bản gửi Sở Tài nguyên & Môi trường, đề nghị tra cứu và xác nhận 300ha đất của Cty, đã được Ban Quản lý đất đai tỉnh ký trước khi xảy ra vụ án Tamexco vào tháng 10/1995 như sau: Theo các hồ sơ liên quan, Cty Dolphin có 300ha đất tại phường 12, TP Vũng Tàu. Trong đó, 200ha đất đã có văn bản chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Lúc Lê Minh Hải đi tù, các ông Nguyễn Thế Quyết và Nguyễn Phước Lợi (nguyên Phó Giám đốc và Giám đốc Cty Dolphin cũ) được một chấp hành viên của Cục THA TP Hồ Chí Minh tiếp tay “ăn cắp” 95,6ha. Số đất do Lê Minh Hải bán và cho Tamexco mượn là 72ha đã được Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng có Văn bản ngày 29/1/2011 đồng ý với UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao cho Cty Dolphin làm chủ D.A.

Ngày 19/4/2011, Cơ quan An ninh điều tra TP Hồ Chí Minh đã có Văn bản số 655/CV/ANĐT giải tỏa các lô đất tạm ngưng cấp chứng nhận quyền sử dụng đất của Cty Dolphin và các cá nhân của Cty là 45ha. Cũng theo văn bản vừa nêu, còn hơn 75ha của Cty Dolphin đã mua và trả tiền cho dân, nhưng họ “đã chiếm đoạt sang tên người khác”, bằng chứng vẫn để lại ở phường 12, TP Vũng Tàu và ở Sở Tài nguyên & Môi trường. Hiện, các cơ quan an ninh điều tra và bảo vệ pháp luật đang tiến hành kiểm tra xác minh những nội dung liên quan việc THA dân sự của ông Lê Minh Hải và Cty Dolphin trong vụ án Tamexco.

Cần chỉ ra rằng, liên quan đến 72ha trong số đất đề nghị xác nhận vừa nêu, ngay từ năm 2004 khi ông Hải đang ngồi tù, Cơ quan THA TP Hồ Chí Minh đã có một báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ như sau: Về tài sản của Tamexco và Lê Minh Hải còn 70ha đất tại TP Vũng Tàu. Theo xác minh của Cơ quan THA, số đất trên các hộ dân chuyển nhượng cho Tamexco và ông Lê Minh Hải là đất hợp lệ, đều có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Khi chuyển nhượng có chứng thực của chính quyền địa phương theo luật định, đồng thời Tamexco và Lê Minh Hải đã thanh toán tiền cho các hộ dân, hiện nay đất không có tranh chấp.

Trúc Lâm

Kỳ 3: Người từng bị “tuyên án tử hình” trở về tố cáo