Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm sẽ đăng đàn trả lời chất vấn. Ảnh: Đ.X

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm vừa có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Xử lý nghiêm các vụ án liên quan “tín dụng đen”

Báo cáo nêu rõ, cơ quan công an đã khởi tố 1.575 vụ/3.399 bị can; xử phạt hành chính 719 vụ/1.182 đối tượng liên quan đến tín dụng đen. Riêng tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự đã khởi tố 1038 vụ/2025 bị can; xử lý hành chính 359 vụ/485 đối tượng.

Theo Bộ Công an do đấu tranh trấn áp quyết liệt nên tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” đã được kiềm chế, nhiều chỗ tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng.

Tuy nhiên, có lúc, có nơi tình trạng này còn diễn biến phức tạp, nhất là hoạt động biến tướng cho vay qua mạng (app) khó phát hiện, đấu tranh, xử lý hơn.

Một trong những khó khăn trong đấu tranh với loại tội phạm này được Bộ Công an đưa ra là việc quản lý nhà nước đối với các nền tảng mạng xã hội còn hạn chế.

Các đối tượng thông qua mạng xã hội (Zalo, Facebook), các app, website để cho nhiều bị hại vay lãi nặng, đòi nợ, siết nợ gây bức xúc nhưng việc tiếp nhận, xác minh, xử lý các tin báo tố giác tội phạm gặp khó khăn do các đối tượng sử dụng tài khoản ảo, sim điện thoại rác, sử dụng công nghệ cao để thực hiện.

“Chế tài xử lý về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự quá nhẹ, hình phạt cao nhất là 3 năm tù chưa đủ sức răn đe”, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nêu.

Để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh với tội phạm liên quan đến hoạt động "tín dụng đen", thời gian tới, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, sẽ tiếp tục chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tổ chức tốt công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện những địa bàn phức tạp, các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp, cá nhân, đối tượng, băng nhóm hoạt động “tín dụng đen”...

Xử lý trách nhiệm đối với đơn vị, cá nhân có liên quan không chủ động phát hiện, đấu tranh, để đơn vị, địa phương khác xử lý.

Đồng thời xử lý triệt để, nghiêm minh các vụ án liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, nhất là các vụ án liên quan đến các cán bộ thuộc các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp tiếp tay, cung cấp vốn cho "tín dụng đen" hoạt động.

Bộ Công an cũng sẽ chỉ đạo điều tra, mở rộng đối với hành vi rửa tiền trong các vụ án cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, làm tốt công tác thu hồi nguồn tiền từ hoạt động “tín dụng đen”…

Đánh bạc, lừa đảo… trên mạng có nhiều thủ đoạn mới

Bộ trưởng Bộ Công an cũng cho hay, từ đầu năm 2022 đến nay, lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao toàn quốc đã phát hiện, khởi tố 474 vụ án, 1.071 bị can liên quan các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Trong đó nổi lên là tội phạm đánh bạc, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cho vay nặng lãi, liên quan đến “tín dụng đen”...

Lực lượng công an đã phát hiện, triệt phá các vụ tổ chức đánh bạc, đánh bạc với thủ đoạn mới. Các trang web đánh bạc có máy chủ đặt ở nước ngoài được các đối tượng trong nước câu kết với các nhà cái ở nước ngoài tổ chức “phát mạng” về Việt Nam.

Sau đó lập ra các đại lý phân cấp từ cao xuống thấp và chia tiếp thành nhiều nhánh cho người chơi theo mô hình đa cấp, khi bị phát hiện, các đối tượng cấp trên lập tức khóa mạng, xóa dữ liệu trong tài khoản cá cược...

Về tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng nổi lên một số hành vi như thông qua hoạt động của các sàn đầu tư chứng khoán, giao dịch vàng trên thị trường ngoại hối (forex), quyền chọn nhị phân (BO), giao dịch tiền “ảo”, vàng “ảo”, ngoại tệ “ảo”, dự án bất động sản... hoặc hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép qua mạng để quảng cáo.

Lợi dụng hoạt động cho vay trên mạng, nhất là vay ngang hàng (P2P Lending) hoặc cố tình chuyển nhầm tiền vào tài khoản của người khác để tạo cớ dẫn dụ nạn nhân vay tiền, cam kết thủ tục nhanh gọn, không cần thế chấp, với lãi suất lên tới 90% -100% nhằm chiếm đoạt tiền.

Hay thủ đoạn giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện để hăm dọa bị hại có liên quan đến các vụ án đang điều tra, yêu cầu chuyển tiền đến các tài khoản do các đối tượng chỉ định hoặc yêu cầu cung cấp mã OTP để xác thực chuyển tiền để kiểm tra, xác minh sau đó chiếm đoạt…

Tới đây, Bộ Công an sẽ tiếp tục khởi tố, điều tra, xử lý đối tượng phạm tội, nhất là với đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với viện kiểm sát, tòa án cùng cấp điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, công khai, lưu động một số vụ điển hình, dư luận quan tâm để răn đe, phòng ngừa chung...

Tin giả, tin sai sự thật đáng báo, diễn biến phức tạp

Cũng trên không gian mạng, tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật đáng báo động và đang diễn biến rất phức tạp, theo chiều hướng gia tăng.

Thủ đoạn phổ biến tạo lập các tài khoản cá nhân mạng xã hội mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước, người đứng đầu chính quyền các cấp, mạo danh người nổi tiếng; chỉnh sửa các thông số kỹ thuật của tập tin thời gian để đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm dẫn dắt dư luận; lợi dụng các sự kiện “nóng”, các “vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội” để tạo dựng thông tin giả mạo, đánh lừa dư luận…

Dù đã tăng cường công tác theo dõi, rà quét thông tin, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm hành vi phát tán tin giả, phản động, xấu độc, vi phạm pháp luật, Bộ Công an cho rằng “vẫn chưa tương xứng với thực trạng”.

Nhiều giải pháp được Bộ Công an đưa ra để đấu tranh phòng chống tin giả, sai sự thật, tán phát các video phản cảm, độc hại đạt hiệu quả cao.

Trong đó, Bộ Công an sẽ chủ động rà soát, đánh giá xác định đối tượng “nguồn tin trọng điểm” để đôn đốc, hướng dẫn, điều phối tổ chức truy tìm, đấu tranh, xử lý, xử phạt nghiêm minh những hành vi cố tình đưa thông tin bịa đặt, sai sự thật lên mạng xã hội, hành vi xuyên tạc đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, xuyên tạc lịch sử, bôi nhọ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phá hoại quan hệ quốc tế của đất nước...