Hút thuốc thụ động là việc hít phải khói thuốc từ điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút phả ra. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy chứa hàm lượng chất độc cao gấp 21 lần so với khói thuốc thở ra. Điều này có nghĩa là, những người không hút thuốc nhưng thường xuyên sống hoặc làm việc trong môi trường có khói thuốc sẽ hít phải một lượng lớn chất độc hại, tương đương với việc hút 5 điếu thuốc mỗi ngày.

Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho thấy, mỗi năm có khoảng 600.000 ca tử vong trên toàn cầu liên quan đến hút thuốc thụ động, trong đó phụ nữ chiếm tỷ lệ đáng kể (64%). Thậm chí, ước tính cứ 10 người hút thuốc tử vong thì có 1 người chết vì hít phải khói thuốc thụ động.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia y tế, khói thuốc thụ động chứa hàng nghìn hóa chất, trong đó có ít nhất 250 chất độc hại và chất gây ung thư, tiêu biểu như: asen, benzen, ammonia, nicotine, dioxine. Người không hút thuốc nhưng thường xuyên sống, làm việc trong môi trường có khói thuốc lá cũng mắc các bệnh như người hút thuốc, thậm chí là nghiêm trọng hơn. Bởi lẽ, với người hút thuốc lá trực tiếp, khói thuốc trước khi vào phổi có đi qua đầu lọc, còn với người hút thụ động thì hít phải khói trực tiếp từ đầu điếu thuốc đang cháy và từ cả người hút phả ra.

Đáng lưu ý, tút thuốc lá thụ động có thể gây ra khoảng 25 bệnh, phổ biến là: Ung thư, tim mạch, bệnh hô hấp và ảnh hưởng sức khỏe sinh sản. Đặc biệt, hút thuốc lá thụ động làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi lên 30% và bệnh tim mạch lên 25%. Riêng hệ hô hấp, khói thuốc lá thụ động gây các bệnh như: viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, viêm phế quản. Nếu tiếp xúc khói thuốc thụ động lâu ngày thì có thể dẫn đến viêm phổi, lao phổi, ung thư phổi.

Mặc dù vậy, nhiều người hút thuốc lá cho rằng mình hút thuốc thì chịu độc, không liên quan đến những người xung quanh. Nhưng thực tế khi khói thuốc nhả ra môi trường, người xung quanh hít phải gây hại cho sức khỏe không kém gì người hút thuốc.

Những người hít khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc các bệnh giống như người hút thuốc. Khói thuốc lá tác động tiêu cực vào các cơ quan sinh sản và làm tăng nguy cơ ung thư vú và đẻ non ở phụ nữ. Với phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc có thể gây biến đổi sự phát triển của bào thai, dễ sảy thai, đẻ non hoặc sinh con nhẹ cân.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường xuyên hít phải khói thuốc sẽ làm tăng tỷ lệ mắc viêm phế quản, viêm phổi và viêm tai giữa; tăng các triệu chứng hô hấp mãn tính như hen; giảm sự phát triển chức năng phổi; tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh.

Theo Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), hút thuốc lá thụ động là một vấn đề xã hội nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe của cộng đồng. Để xây dựng một môi trường sống lành mạnh, mỗi người chúng ta cần chung tay góp sức, từ bỏ thói quen hút thuốc và cùng nhau tạo ra những không gian sống không khói thuốc.

Các chuyên gia khuyến cáo, hút thuốc lá không chỉ gây hại cho bản thân, mà những người xung quanh là người thân, là vợ, là con... đều bị ảnh hưởng. Mọi người nên từ bỏ thuốc lá, không hút thuốc lá trong nhà, tại các địa điểm cấm hút thuốc lá như nhà hàng, quán cà phê... để không gây hại tới sức khỏe những người khác.

Tại Việt Nam, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2013 đã quy định rõ các khu vực cấm hút thuốc hoàn toàn, như cơ sở y tế, trường học, khu vui chơi trẻ em, và nhiều nơi công cộng khác. Tuy nhiên, theo đánh giá việc thực thi pháp luật vẫn còn nhiều hạn chế, tình trạng hút thuốc tại những nơi cấm hút vẫn diễn ra phổ biến.

Để giảm thiểu tác hại của hút thuốc lá thụ động, mỗi người dân cần tìm hiểu về những tác hại nghiêm trọng của hút thuốc lá đối với bản thân và người xung quanh. Khuyến khích mọi người xung quanh không hút thuốc, đặc biệt là ở nơi công cộng. Khi phát hiện hành vi hút thuốc trái phép, cần báo cáo với cơ quan chức năng để xử lý. Đồng thời tích cực tham gia các hoạt động nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá nhằm bảo vệ sức khoẻ gia đình và cộng đồng.