- PV: Thưa ông, sau khi chịu ảnh hưởng của các đợt mưa lớn trong tháng 7/2024, thời tiết miền Bắc lại chuyển sang trạng thái thiên tai nắng nóng. Xin ông cho biết nguyên nhân và mức độ của đợt nắng nóng lần này?

 + Ông Vũ Tuấn Anh: Theo số liệu chúng tôi thu thập được, những ngày đầu tháng 8/2024, nắng nóng xuất hiện trên các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ. Sang ngày 3/8 thì vùng nắng nóng mở rộng sang các tỉnh phía đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Đến nay, nắng nóng đã mở rộng ra toàn Bắc Bộ và Trung Bộ.

Nhiệt độ ghi nhận được trong đợt nắng nóng này khoảng 36 - 38 độ C, tập trung nhiều tại các tỉnh phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa thiên Huế. Nhiệt độ một số nơi đã lên 39 độ C như Con Cuông (Nghệ An) 39,3 độ C, Hương Sơn (Hà Tĩnh) 38,9 độ C, Đồng Hới (Quảng Bình) 39 độ C, Tuy Hòa (Phú Yên) 38,9 độ C…

Nguyên nhân của tình trạng này, chúng tôi nhận định do tác động của vùng giáp nóng phía Tây kết hợp thêm với hiệu ứng phơn đã gây ra đợt nắng nóng này. Tuy nhiên, số liệu quan trắc cập nhật mới nhất cho thấy, nắng nóng tại khu vực Bắc Bộ có khả năng kéo dài đến hết ngày 10/8, nhiệt độ lên cao đỉnh điểm đợt này sẽ ở mức 36 - 38 độ C, sang ngày 11/8 nắng nóng có xu hướng dịu.

Với các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, nam Sơn La, tỉnh Hòa Bình, khu vực Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế có thể có điểm trên 39 độ C.

Đối với Trung Bộ nắng nóng vẫn còn kéo dài. Tuy nhiên, khoảng ngày 12 - 13/8 mức độ nắng nóng có khả năng suy giảm trên khu vực này.  

- PV: Thưa ông, sau đợt nắng nóng này liệu các tỉnh miền Bắc có xuất hiện thiên tai hay không và nếu có thì mức độ ra sao?

+ Ông Vũ Tuấn Anh: Cập nhật mới nhất đến chiều nay, các sản phẩm dự báo cho thấy khoảng đêm ngày mai (10/8), các tỉnh vùng núi Bắc Bộ có khả năng xuất hiện vùng mây phủ gió từ tầng thấp đến tầng cao. Do vậy từ đêm mai (10/8), các tỉnh vùng núi trung du có khả năng xuất hiện mưa vừa, mưa to diện rộng và khoảng đêm ngày 12/8 những vùng mưa to này có khả năng mở rộng ra toàn bộ các tỉnh Bắc Bộ.

Về lưu ý đối với đợt mưa lớn này, theo tôi mưa thường xảy ra từ chiều tối đến đêm nên tác động lớn đến khả năng phòng tránh và quan sát của người dân.

Ngoài ra, do hội tụ gió Tây Nam tầng thấp phát triển lên tầng cao, dầy nên khả năng xảy ra các đợt mưa to tại khu vực hẹp. Cường độ mưa lớn xảy ra trong thời gian ngắn nên nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất cũng như ngập úng trên khu vực đô thị, đặc biệt các tỉnh miền núi phía Bắc.

- PV: Ông có thể cho biết, đợt mưa này sẽ kéo dài đến khoảng thời gian nào?

 + Ông Vũ Tuấn Anh: Theo nhận định của chúng tôi, đến bây giờ khả năng đợt mưa này sẽ kéo dài đến sáng ngày 15/8 trên khu vực các tỉnh Bắc Bộ.

PV: Xin cảm ơn ông!

Chủ động ứng phó với diễn biến của mưa lớn, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, lũ, ngập lụt

Nắm bắt thông tin dự báo trên, trong chiều nay 9/8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã gửi công diện tới UBND các tỉnh Bắc Bộ, đề nghị chủ động ứng phó với diễn biến của mưa lớn, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, lũ, ngập lụt.

Bộ đề nghị các địa phương huy động mọi lực lượng khẩn trương khắc phục hậu quả đợt mưa lũ vừa qua. Theo dõi chặt chẽ bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, thông tin kịp thời, đầy đủ đến các cấp chính quyền, người dân biết để chủ động phòng tránh, ứng phó, giảm thiểu thiệt hại. Đồng thời, triển khai lực lượng xung kích kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, suối, khu vực thấp trũng, có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động khơi thông dòng chảy; tổ chức di dời, sơ tán người dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

UBND các tỉnh/thành phố cũng tổ chức lực lượng canh gác, kiểm soát, hỗ trợ, hướng dẫn bảo đảm giao thông an toàn cho người và phương tiện, nhất là tại các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết, khu vực đã xảy ra sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở; kiên quyết không cho người và phương tiện qua lại nếu không bảo đảm an toàn; không để xảy ra thiệt hại đáng tiếc về người do bất cẩn, chủ quan; bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện để khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính khi xảy ra mưa lớn.

Các hồ chứa và hạ du cần được tổ chức vận hành và triển khai phương án đảm bảo an toàn, đặc biệt là các hồ chứa thủy điện nhỏ, hồ thủy lợi xung yếu, công trình đang thi công. Địa phương cũng cần bố trí lực lượng thường trực để vận hành điều tiết và sẵn sàng xử lý các tình huống có thể xảy ra. Sẵn sàng phương án phòng chống lũ, đảm bảo an toàn đê điều theo cấp báo động. Kiểm tra, rà soát, triển khai công tác đảm bảo an toàn đối với các hầm mỏ, khu khai thác khoáng sản. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu cần sẵn sàng phương án tiêu nước chống úng bảo vệ sản xuất, khu công nghiệp, khu đô thị, khu tập trung dân cư; sẵn sàng lực lượng, phương tiện để cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu.

UBND các tỉnh/thành phố cũng cần chỉ đạo cơ quan phát thanh, truyền hình và các cơ quan thông tin đại chúng địa phương tăng cường các biện pháp thông tin về diễn biến của mưa lớn đến các cấp chính quyền và người dân biết để chủ động phòng tránh, ứng phó. Trực ban nghiêm túc (24/24h), thường xuyên báo cáo về Bộ qua Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai. 

Thái Hải