Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung trực tiếp kiểm tra tại nhà dân nơi xảy ra sụt lún đất. Ảnh: PG

Chính quyền phải chăm lo, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của người dân

Trực tiếp vào khu vực khai thác quặng thiếc của Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang (Cty Tân Hoàng Khang), Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung đã tiếp nhận những phản ánh, kiến nghị của người dân và chia sẻ với những lo lắng, bức xúc và tâm trạng bất an trước hiện tượng liên quan địa chất xảy ra trên địa bàn.

Sau đó, sáng cùng ngày, đoàn công tác của tỉnh đã có buổi gặp gỡ, đối thoại với nhân dân ngay tại hội trường UBND xã Châu Hồng.

Nói chuyện với bà con, Chủ tịch UBND tỉnh mong người dân bình tĩnh, thực hiện tốt các khuyến cáo, hướng dẫn của chính quyền để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản. Đồng thời yêu cầu huyện Quỳ Hợp chỉ đạo các phòng, ban liên quan, phối hợp xã Châu Hồng đánh giá toàn diện, thống kê chính xác tình trạng sụt lún, nứt nẻ trên địa bàn xã, đặc biệt là tại nhà dân. Từ đó, tổ chức cho những gia đình bị sụt lún nặng nề, không đảm bảo an toàn di dời đến nơi an toàn hơn.

Sáng 29/5, sau khi đi kiểm tra tình trạng sụt lún nhà ở của các hộ dân; tình hình hoạt động khai thác khoáng sản của Cty Tân Hoàng Khang, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung khẳng định: Việc chăm lo, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân là trách nhiệm chính của chính quyền; đồng thời yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan cần phải nhìn nhận đúng trách nhiệm của mình, cùng phối hợp để sớm giải quyết, xử lý tình trạng sụt lún đất sản xuất, công trình, nhà ở, khô cạn giếng nước sinh hoạt trên địa bàn xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp.

Địa bàn xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp là một thung lũng, xung quanh là những dãy núi bao quanh, dưới dãy núi là hệ thống hang cat- tơ và suối ngầm. Là địa phương có trữ lượng khoáng sản dồi dào, với những loại khoáng sản có giá trị như quặng, thiếc, đá... xã Châu Hồng được xem là "thủ phủ" khoáng sản ở khu vực miền Tây của tỉnh Nghệ An.

Theo báo cáo UBND huyện Quỳ Hợp, thực trạng sụt lún, nứt nẻ đất, nhà cửa của nhân dân xã Châu Hồng bắt đầu xuất hiện từ cuối năm 2020 đến năm 2021. Vào thời điểm này chỉ xảy ra ở diện tích đất ruộng lúa. Đến đầu năm 2022 đến nay, hiện tượng này lan rộng đến nhà ở của các hộ dân, trụ sở UBND xã, trạm y tế và trường học của xã Châu Hồng. Những ngày gần đây, tại các điểm nứt nẻ, sụt lở đang tiếp diễn và có chiều hướng mức độ, tính chất ngày một tăng.

Người dân xã Châu Hồng tập trung tại hội trường UBND xã để phản ánh với đoàn công tác của tỉnh. Ảnh: PG

Thực trạng này đã ảnh hưởng đến 232 hộ dân trên địa bàn 6 bản: Na Hiêng, Công, Pòong, Na Noong, Hy, Ngọc. Bên cạnh hiện tượng sụt lún, nứt nẻ đất là kèm theo các giếng nước bị khô cạn. Qua báo cáo của UBND xã Châu Hồng, đến thời điểm này, trên địa bàn xã đã có 299 giếng nước bị cạn trơ đáy, người dân không có nước sinh hoạt. Tình trạng này đã gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho người dân và cán bộ trên địa bàn xã Châu Hồng.

Phản ánh với Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung, ông Vi Văn Hạnh, trú tại bản Na Hiêng, xã Châu Hồng đặt câu hỏi: Trong gần 2 năm qua, người dân bản Na Hiêng không có nước sinh hoạt cùng với đó là tình trạng sụt lún, nứt nẻ nhà dân, các công trình trường học, trụ sở... thì ai là người chịu trách nhiệm? Vừa rồi không phải ngẫu nhiên Cty Tân Hoàng Khang đến hỗ trợ, một là xây nhà, hai là cho 200 triệu đồng, không biết là vì động cơ, mục đích gì? Tình trạng sụt lún mỗi ngày càng nghiêm trọng, đã được lãnh đạo xã chỉ đạo khoanh lại không cho người dân đến gần sợ nguy hiểm. Trong khi chờ cơ quan chức năng thực hiện kiểm tra nguyên nhân thì đã có hiện tượng san lấp các hố, vậy ai là người chỉ đạo vấn đề này?...

Hàng ngày, các công ty khai thác khoáng sản hoạt động gây tiếng ồn, làm ô nhiễm môi trường nước, môi trường không khí, làm hư hỏng các tuyến đường giao thông. Nhiều xe chở quá khổ quá tải vẫn diễn ra bình thường.

Bên cạnh đó, một số người dân phản ánh khi xuất hiện hiện tượng sụt lún, nứt nẻ, khô giếng, xã đã báo cáo lên huyện, huyện báo cáo lên tỉnh nhưng tình trạng giải quyết chậm, nguyên nhân do đâu? Đồng thời đề nghị tỉnh thành lập đoàn kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn và yêu cầu các công ty khai thác thực hiện đúng quy định.

Công dân xã Châu Hồng cũng nêu câu hỏi: Thực tế các cấp chính quyền đã xử lý vấn đề này như thế nào? Hiện huyện Qùy Hợp đã hợp đồng với Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ đang thực hiện kiểm tra xác định nguyên nhân. Vậy đến khi nào thì có kết quả. Chính quyền đã có hướng giải quyết trước mắt và lâu dài trước tình trạng này hay chưa?

Qua kiểm tra thực tế, lắng nghe ý kiến của người dân, thay mặt lãnh đạo tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung chia sẻ với những khó khăn, những bức xúc của bà con về tình trạng sụt lún, nứt nẻ nhà cửa, khô giếng nước thời gian qua.

Trao đổi về những vấn đề bà con quan tâm, phản ánh, người đứng đầu chính quyền thừa nhận trong quá trình phối hợp tham mưu, chỉ đạo của các cấp, các ngành chưa nhịp nhàng, chặt chẽ nên có sự chậm trễ trong việc giải quyết, UBND tỉnh sẽ làm rõ trách nhiệm của các cơ quan chức năng có liên quan.

“Trong việc đảm bảo an toàn cho người dân, nhất là an toàn về tính mạng và tài sản là trách nhiệm của chính quyền, chính quyền phải chăm lo cho dân” - Chủ tịch tỉnh khẳng định. Có những việc chính quyền chưa giải quyết được theo kiến nghị của người dân thì tiếp tục phải tập trung để giải quyết. UBND tỉnh sẽ chỉ đạo chính quyền cấp xã, cấp huyện và các ngành vào cuộc để giải quyết vấn đề người dân nêu.

Lập đoàn liên ngành kiểm tra những doanh nghiệp có bơm hút nước ngầm

Về hiện tượng tổ chức san lấp các hố sụt lún khi cơ quan chức năng đang điều tra nguyên nhân theo phản ánh của người dân, tỉnh sẽ chỉ đạo Công an tỉnh vào cuộc điều tra để biết ai là người thực hiện việc này, nếu vì động cơ che giấu sẽ xử lý nghiêm.

Đối với ý kiến phản ánh tình trạng khai thác khoáng sản gây tiếng ồn, làm ô nhiễm môi trường, không khí và làm hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông trong khi đó nguồn đầu tư trở lại của Nhà nước chưa đáp ứng được nhu cầu, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu huyện xem lại đã có kiến nghị với UBND tỉnh hay chưa? Thực tế, hiện nay nguồn ngân sách tỉnh, ngân sách Trung ương rất hạn chế, việc các công ty đóng thuế khi thực hiện hoạt động khai thác khoáng sản chưa đủ để thực hiện tái đầu tư các công trình trên địa bàn bị ảnh hưởng. Trên cơ sở đề nghị của các địa phương, trong đó có Quỳ Hợp, tỉnh sẽ có hướng giải quyết trong thời gian tới.

Đại tá Cao Minh Huyền, Phó Giám đốc Công an tỉnh phát biểu tại cuộc làm việc. Ảnh: XT

Liên quan đến nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ nhà ở, các công trình, khô cạn giếng nước, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng tìm ra nguyên nhân trong thời gian sớm nhất.

Liên quan đến nhiều ý kiến của người dân về việc có chính sách hỗ trợ người dân, Chủ tịch UBND tỉnh cho hay, sau buổi thực tế tại hiện trường này, tỉnh sẽ làm việc với các ngành để xem xét, tính toán việc hỗ trợ nhằm đảm bảo an toàn tính mạng của người dân, nhất là đối với những hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm. “Khi làm rõ nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ, khô cạn giếng nếu có trách nhiệm của doanh nghiệp khai thác khoáng sản, cụ thể là Cty Tân Hoàng Khang thì tỉnh sẽ yêu cầu doanh nghiệp có trách nhiệm bồi thường cho người dân trên địa bàn”, ông Nguyễn Đức Trung khẳng định

Tỉnh sẽ thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra làm rõ những vấn đề liên quan, đặc biệt là những vấn đề tác động đến môi trường, gây ảnh hưởng và đe dọa đến tính mạng của người dân.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung cũng thông tin: “Sau cuộc đối thoại này và khi làm việc với huyện cùng các ngành sẽ có báo cáo về những giải pháp trước mắt và lâu dài. Ngay lúc này chưa thể đủ căn cứ, cơ sở để trả lời cho bà con song cố gắng trong thời gian sớm nhất sẽ có câu trả lời thỏa đáng”.

Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn bà con xã Châu Hồng chia sẻ với chính quyền, bởi có những vấn đề vượt quá khả năng, đơn cử như nếu phải di dời toàn bộ 230 hộ dân thì phải lựa chọn vị trí và phải có nguồn lực mới thực hiện.

Nhấn mạnh nguyên tắc trong xử lý công việc, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, phải đặt sự ổn định, an toàn của người dân là trên hết, trước hết. Quan điểm chung của tỉnh là không đánh đổi lợi ích kinh tế đổi lấy an toàn, cuộc sống ổn định của người dân và môi trường. Và phải luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối về tính mạng và tài sản của người dân...

Khu vực khai thác quặng, thiếc của Công ty CP Tân Hoàng Khang có tác động nhất định đến địa chất tại xã Châu Hồng. Ảnh: Xuân Thống

Trên cơ sở kiểm tra thực tế, lắng nghe ý kiến của người dân, báo cáo của huyện Quỳ Hợp, xã Châu Hồng và ý kiến đề xuất của các ngành, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu trước mắt tạm dừng tất cả các hoạt động bơm hút, khai thác nước ngầm của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Châu Hồng; yêu cầu các doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm cho đến khi có kết luận chính thức về nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún.

Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chủ trì thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra toàn diện hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Châu Hồng, trước tiên là kiểm tra tại Cty phần Tân Hoàng Khang và các doanh nghiệp có hoạt động bơm hút khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật; phải hoàn thành việc kiểm tra trước ngày 31/7/2022. Thành phần đoàn kiểm tra, gồm: Sở TN&MT, Sở Công thương, Sở Xây dựng và Công an tỉnh, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm, sai phạm phải đưa vào diện điều tra ngay.

Sở Xây dựng chủ trì, lựa chọn đơn vị kiểm định chất lượng công trình nhà ở của người dân bị ảnh hưởng do sụt lún, nứt nẻ để đánh giá chính xác mức độ thiệt hại từ đó có phương án hỗ trợ phù hợp. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục phối hợp với huyện Quỳ Hợp triển khai thực hiện dự án nước sạch trên địa bàn xã.

Đối với UBND huyện Quỳ Hợp phải bám sát địa bàn để chỉ đạo xã Châu Hồng đảm bảo an toàn và ổn định sinh hoạt của người dân, nhất là ổn định tâm lý của người dân. Trước mắt, phải tổ chức di dời ngay các hộ dân có nguy cơ cao (06 hộ dân). Cùng với đó, xác định phương án tái định cư cho một phần hoặc toàn bộ các hộ dân bị ảnh hưởng. Thực tế, nếu tổ chức tái định cho toàn bộ 230 hộ dân bị ảnh hưởng là rất khó, do vậy chính quyền xã Châu Hồng, UBND huyện Quỳ Hợp cần phải khảo sát, nghiên cứu và tính toán kỹ phương án.

Huyện Quỳ Hợp và các sở, ngành có liên quan cần tạo điều kiện thuận lợi để Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ sớm hoàn thành việc đánh giá nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ một cách chính xác và khách quan; chậm nhất 31/7/2022 có kết quả. Lãnh đạo Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ cam kết đến ngày 31/7/2022 sẽ có báo cáo đánh giá nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ đất, nhà ở, công trình trên địa bàn xã Châu Hồng.