Nhà máy sản xuất gạch Đại Hưng. Ảnh: Ngọc Phó

Gần đây, Cty tổ chức tận thu đất sét tại khu vực Hố Lấm (thôn Hòa Hữu Tây, Đại Đồng), thuộc dự án phát triển kinh tế trang trại cá nước ngọt của ông Nguyễn Phương (thôn Ngọc Kinh Đông, Đại Đồng) làm chủ. Trong quá trình đưa phương tiện vào khu vực khai thác đất sét vượt độ cao cho phép, bị Đoàn kiểm tra liên ngành của huyện Đại Lộc và địa phương phát hiện, lập biên bản vi phạm làm cơ sở đề xuất UBND huyện ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Trong khi chờ đợi quyết định xử lý của UBND huyện Đại Lộc, ngày 21/6/2016, UBND tỉnh Quảng Nam có Văn bản số 2825/UBND-NC về xử lý việc khai thác đát sét của Cty Đại Hưng. Văn bản nêu rõ: Xét đề nghị của Công an tỉnh tại Công văn số 1040/CAT(PC46) ngày 17/5/2016 về việc chỉ đạo xử lý Cty Đại Hưng đang tổ chức hoạt động khai thác khoáng sản (đất sét) làm nguyên liệu sản xuất gạch, ngói có dấu hiệu vi phạm vượt độ cao cho phép... Chủ tịch UBND tỉnh có ý kiến như sau:

Trong quá trình triển khai thực hiện việc tận thu đất sét, Cty Đại Hưng thiếu kiểm tra nên đã vi phạm quy định tại Điểm b, Khoản 3 Điều 29 Nghị định 142/2013/NĐ-CP ngày 24/10/2013 của Chính phủ. Xét thấy Cty Đại Hưng đã nhận thức rõ hành vi vi phạm, tự giác khắc phục hậu quả (hoàn thổ), UBND tỉnh thống nhất với đề nghị của Công an tỉnh không xử phạt hành vi vi phạm nêu trên, đồng thời cho phép Cty thực hiện việc tận thu đất theo đúng hồ sơ được duyệt để phục vụ nguyên liệu sản xuất.

Hiện trường khai thác đất sét tại khu vực Hố Lấm. Ảnh: Ngọc Phó

Một cán bộ trong đoàn kiểm tra khoáng sản của huyện Đại Lộc than thở: “Với cách xử lý như thế này quá nương tay và tạo tiền lệ xấu trong việc xử lý sai phạm về khoáng sản...”.

Thời gian qua, tình trạng khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Quảng Nam diễn biến phức tạp, nhất là việc lợi dụng cải tạo mặt bằng đồi núi, đồng ruộng để tận thu đất sét làm gạch đã gây nhiều hệ lụy về môi trường cũng như thất thu nguồn ngân sách, do không phải nộp tiền cấp quyền khai thác đánh giá tác động môi trường....

Riêng huyện Đại Lộc có vài ba chục đơn vị sản xuất gạch, ngói nhưng chưa doanh nghiệp nào được cấp quyền khai thác mỏ đất sét; song vẫn có đủ nguồn nguyên liệu đầu vào để sản xuất liên tục.

Nguồn đất sét dự trữ phía sau Nhà máy gạch Đại Hưng đủ để phục vụ sản xuất liên tục và kéo dài. Ảnh: Ngọc Phó

Trước tình trạng núp bóng để rút ruột tài nguyên một cách công khai dễ dàng trên địa bàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Quảng Nam Nguyễn Ngọc Quang đã chỉ đạo phải sớm khắc phục các kẽ hở để không cho các tổ chức, cá nhân lợi dụng khai thác khoáng sản trái quy định dưới các hình thức cải tạo đồng ruộng, phát triển kinh tế trang trại kết hợp tận thu đất sét, đất san lấp làm nguyên liệu…

Mới đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn chủ trì họp với các doanh nghiệp sản xuất gạch, ngói trong tỉnh đã đưa ra “tối hậu thư” với các Cty, nhà máy sản xuất gạch, ngói chậm nhất đến ngày 1/1/2017, phải chứng minh nguồn nguyên liệu là khoáng sản có nguồn gốc rõ ràng, hợp pháp mới được sản xuất.

Được biết, Cty Đại Hưng hiện đang làm thủ tục tục xin cấp phép mỏ khai thác đất sét, nhưng nguồn đất Cty vận chuyển nơi khác về dự trữ phía sau nhà máy gạch bấy lâu nay đủ để sản xuất gạch, ngói dài dài mới hết được.

Ngọc Phó