Trào lưu “makeno” đang ảnh hưởng không nhỏ tới giới trẻ Việt Nam
Cập nhật lúc 06:32, Thứ sáu, 25/11/2011 (GMT+7)
(Thanh tra)- Nhiều nhà tâm lý học cảnh báo, hiện nay tại Việt Nam đã xuất hiện một trào lưu với tên gọi "makeno" (mặc kệ nó), nếu không ngăn chặn, trào lưu này sẽ trở thành một thói quen xấu của người Việt. TS. tâm lý Nguyễn Kim Quý, Văn phòng Tham vấn gia đình và trẻ em (Hội Tâm lý Giáo dục học Việt Nam) đã phân tích trào lưu này dưới nhiều khía cạnh.
TS. tâm lý Nguyễn Kim Quý
Thưa TS, dưới góc độ tâm lý, bà có thể giải thích lý do tại sao có sự xuất hiện của trào lưu với tên gọi là "makeno" trong đời sống hiện nay?
Trào lưu "makeno" được hiểu theo nghĩa là "vô cảm". Theo tôi, trào lưu "makeno" có nhiều nguyên nhân: Xã hội phát triển tạo cho con người tự do phát triển, nghĩa là cái tôi được đặt lên hàng đầu. Trong cấu trúc nhân cách con người có ba thành tố là cái tôi (con người hiện thực), cái siêu tôi (chuẩn mực của cá nhân) và phần nhu cầu của con người. Một khi nhu cầu của con người được phát triển tự do sẽ xảy ra hiện tượng không có cái gì để khống chế và cũng không rèn luyện cái tôi, cái siêu tôi thì rõ ràng nhu cầu sẽ thắng thế các phần kia. Hơn nữa, khi con người tự do phát triển không bị ràng buộc bởi những chuẩn mực thì tính ích kỷ, sự vô cảm càng lan rộng.
Theo TS, đây có phải là hệ quả của lối sống hưởng thụ, chạy theo vật chất không?
Có rất nhiều phía tác động dẫn đến hệ quả này: Xã hội, gia đình, nhà trường và bản thân mỗi người. Khi từ bé được nuông chiều, con người sẽ làm bằng được cái gì mình thích, bất chấp tất cả đạo đức, luật pháp, tức là phát triển cái tự do, cái tôi quá lớn, những điều gì của chung, của cộng đồng đều không liên quan tới mình. Chính vì thế, gia đình phải là nơi dạy cho trẻ đạo đức, tính kỷ luật và những đức tính cơ bản nhất của một con người để hình thành lòng nhân ái trong con trẻ là việc rất quan trọng. Trước tiên, từ nhỏ mỗi người phải biết yêu bản thân mình; biết mình có yếu điểm gì, có nhược điểm gì, biết yêu thương con người. Khi con người không yêu thương chính mình thì cũng không thể yêu thương ai khác. Vì thế, họ sẽ có những hành vi đứng ngoài cuộc trước nỗi đau của đồng loại, thậm chí là mặc kệ.
TS nghĩ sao khi một bộ phận giới trẻ hiện nay dường như sống không có mục đích, khát khao và lý tưởng?
Làm sao có một hứng thú, động cơ học tập đúng đắn với sự khát khao tri thức khi có những giờ học đọc chép nhàm chán? Làm sao có một lý tưởng yêu thương và nhân ái với sức ép thành đạt từ gia đình và những điều thất vọng từ sự giả dối của người lớn? Làm sao giải tỏa được những năng lượng tốt khi có quá ít các sân chơi, hoạt động văn hóa, nghệ thuật lành mạnh? Trong khi đó, thế giới mạng lại có quá nhiều những điều mới mẻ, lý thú, hấp dẫn giới trẻ và những tệ nạn xã hội cũng từ đó mà lây lan.
Đáng nói là, do giới trẻ không cân bằng được tâm lý, nhất là ở một bộ phận thanh thiếu niên được nuông chiều, đua đòi nên tất yếu họ sẽ có những hành vi lệch chuẩn, vi phạm pháp luật không định hướng được giá trị cuộc sống.
Vậy đâu là giải pháp, thưa TS?
Là một nhà nghiên cứu cũng là một phụ huynh, tôi mong rằng các bậc cha mẹ Việt Nam được đi học những lớp học làm vợ, làm chồng hay học cách làm cha mẹ, ông, bà… Qua đó để họ biết cách ứng xử cho phù hợp với từng đối tượng, lứa tuổi. Đặc biệt, cha mẹ không áp đặt và phải tôn trọng, phát hiện năng lực của con, từ đó hình thành cho con một lý tưởng sống; đồng thời phải là tấm gương về nhân cách và đạo đức sống cho con cái noi theo. Hơn nữa, các cơ quan Nhà nước cần phải quyết liệt trong quản lý và ngăn chặn những luồng văn hóa không lành mạnh đang ồ ạt, công khai “đổ” vào Việt Nam qua sách báo, phim ảnh, mạng internet… Sự bền vững và nhân văn của một xã hội cũng bắt nguồn từ chính những cải cách này. Và điều quan trọng, chúng ta phải làm quyết liệt chứ không chỉ hô hào hình thức.
Xin cảm ơn TS.
Minh Chuyên (Ghi)